13. Hukuk Dairesi 2015/35290 E. , 2016/1961 K.
"İçtihat Metni"
... vekili avukat ... ile ... vekili avukat ... aralarındaki dava hakkında .... Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 14/11/2013 gün ve 2013/517-2013/848 sayılı hükmün Dairemizin 17/06/2015 tarih ve 2014/16113-2015/20687 sayılı ilamıyla bozulmasına karar verilmişti. Süresi içinde davalı avukatınca kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşuldu.
K A R A R
Davacı, davalı ile aralarında gayrimenkul alımı konusunda tellallık sözleşmesi imzalandığını, kendisinin üzerine düşen edimi tümüyle ifa ederek satın alınacak evi bulmasına rağmen davalının sebepsiz şekilde bulunan evi almaktan vazgeçtiği, aralarındaki sözleşmeye göre bu halde tellallık ücretinin ödeneceğinin kararlaştırıldığını, davalının ödediği kaporanın iadesine ilişkin açtığı davanın derdest olduğunu, bu dava ile birleştirilmesi gerektiğini, 28.200,00 TL tellallık ücreti ve KDV sine alacağından 15.000,00 TL kapora bedelinin mahsubu ile bakiyesinin kendisine ödenmesine karar verilmesini istemiştir.
Davalı, davaya konu evi almak için kredi başvurusu yaptığını ancak banka tarafından talebinin reddedilmesi üzerine satış işleminin gerçekleşmediğini, sözleşmenin de geçersiz olduğunu savunarak davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, birleştirilmesi istenen ve fakat bu husus değerlendirilemeden karara bağlanan davalı tarafça eldeki davanın davacısına karşı ikame edilmiş kaporanın iadesine ilişkin takibe vaki itirazın iptaline dair 2012/72 esas sayılı dava dosyasında yapılan incelemede satışının kredi talebinin reddedilmesi üzerine alıcının kusuru olmaksızın gerçekleşmediğinin tespit edildiği, ayrıca taraflar arasındaki tellallık sözleşmesinin 5. maddesinin Borçlar Kanununun genel işlem şartına dair hükümleri kapsamında geçersiz olduğu, gerçekleşmeyen satışta davacının komisyon ücretine hak kazanamayacağı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiş, hükmün davacı tarafın temyizi üzerine Dairemizin 17.6.2015 tarih, 14/16113 esas-2015/20687 karar sayılı ilamı ile "sözleşmenin bu maddesinin genel işlem şartları kapsamında değerlendirilemeyeceği, geçerli olan sözleşmede cezai şartın tenkisine ilişkin yasa hükümleri de dikkate alınarak neticesine göre hüküm kurulması gerektiği" gerekçesiyle davacı yararına bozulmuş, bu kez davalı tarafça karar düzeltme isteminde bulunulmuştur.
Dava simsarlık sözleşmesine dayalı alacak istemine ilişkindir. Taraflar arasındaki 14.2.2011 tarihli emlak alım sözleşmesinin 4. maddesinde "Alıcı bu emlakı satın almaktan vazgeçtiği takdirde verdiği kaporayı geri alamayacaktır. Ancak alıcı banka kredisi çekeceğinden kredibilite yönünden kredi verilmemesi halinde keyfi vazgeçme halleri kapsam dışında olmak kaydı ile işbu kapora iade edilecektir.", 5. maddesinde ise "Alıcı bu emlakı almaktan vazgeçtiği takdirde gerçek satş bedelinin %6+KDV kadar komisyonu (emlakçıya) vermeyi kabul ve taahhüt eder" düzenlemesi kararlaştırılmıştır. Bozma ilamında da belirtildiği üzere bu düzenlemenin genel işlem koşulu olarak değerlendirilip sözleşmenin geçersiz sayılması mümkün değil ise de, davalı tarafça kaporanın iadesine yönelik takibe vaki itirazın iptali istemi ile açılan ve aynı mahkemede 2012/72 -2013/555 sayılı davada 4.6.2013 tarihinde verilen karar ile satışın gerçekleşmemesinin davacı alıcıdan kaynaklanmadığı tespit edilmiş ve karar bu yönüyle temyiz edilmeksizin kesinleşmiş ve eldeki davada davalı yararına usuli kazanılmış hak doğurmuştur. Kaldı ki bankanın 6.3.2013 tarihli müzekkere cevabında davalının kredi başvurusunun 22.2.2011 tarihinde reddedildiği de bildirilmiş olmasına göre davanın bu gerekçelerle reddinde isabetsizlik bulunmayıp kararın onanması gerekirken zuhulen bozulmasına hükmedildiği karar düzeltme incelemesinde anlaşılmış olmakla davalının bu yöndeki isteminin kabulü ile bozma ilamının kaldırılarak hükmün onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı tarafın karar düzeltme isteğinin kabulü ile Dairemizin 17.6.2015 tarih, 14/16113 esas-2015/20687 karar sayılı bozma ilamının kaldırılarak hükmün ONANMASINA, aşağıda dökümü yazılı 3,20 TL. kalan harcın karar düzeltme isteyene yükletilmesine, 27/01/2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.