Sulh Hukuk Mahkemesi

Davacı ... vekili Avukat ... tarafından, davalılar ... ve diğeri aleyhine 25/06/2010 gününde verilen dilekçe ile manevi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 22/10/2013 günlü kararın Yargıtay’ca incelenmesi davalılar ve davacı vekilleri tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Dava, haksız şikayet nedeniyle kişilik haklarına saldırı nedeniyle uğranılan manevi zararın ödetilmesi istemine ilişkindir. Yerel mahkemece istemin bir bölümü kabul edilmiş; karar, taraflarca temyiz edilmiştir.
Davacı, Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi"nde diyetisyen olarak görev yaptığını, davalıların başhekimliğe verdiği dilekçe ile kendisini bilgisizlik ve hastanenin en en zayıf halkası olmakla itham ettiklerini, haksız yere soruşturma açılmasına neden olduklarını, şikayetin haksız olduğunu belirterek manevi tazminat isteminde bulunmuştur.
Davalılar ise, davacıdan diyet listesi aldıklarını, davacının kendilerine yüksek sesle hitap ettiğini, yeterli bilgilendirme yapmadığını, deontolojik kurallara uygun davranmadığını, yasal haklarını aramak için Hasta Hakları Kurulu"na durumu bildirdiklerini, dilekçelerinin içeriğinde hakaret oluşturacak ifadenin bulunmadığını, davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece; davalıların yasal dilekçe haklarını kullandıkları ancak dilekçelerinde geçen "beslenme ve diyet uzmanının hastanenin zayıf halkası" olduğu yönündeki ifadenin ve soruşturma geçirmesinin davacıyı üzdüğü gerekçesiyle istemin kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Şikayet hakkı, diğer bir deyimle hak arama özgürlüğü; Anayasanın 36. maddesinde; "Herkes, meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahiptir" şeklinde yer almıştır. Hak arama özgürlüğü bu şekilde güvence altına alınmış olup; kişiler, gerek yargı mercileri önünde gerekse yetkili kurum ve kuruluşlara başvurmak suretiyle kendilerine zarar verenlere karşı haklarının korunmasını, yasal işlem yapılmasını ve cezalandırılmalarını isteme hak ve yetkilerine sahiptir.
Anayasa"nın güvence altına aldığı hak arama özgürlüğünün yanında, yine Anayasanın "Temel Haklar ve Hürriyetlerin Niteliği" başlığını taşıyan 12. maddesinde herkesin kişiliğine bağlı dokunulmaz, devredilmez, vazgeçilmez temel hak ve özgürlüklere sahip olduğu belirtildikten başka, 17. maddesinde de, herkesin yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahip bulunduğu da düzenleme altına alınmış bulunmaktadır. Türk Medeni Kanunu"nun 24. maddesinde, kişilik haklarına yapılan saldırının unsurları belirtilmiş ve hukuka aykırılığı açıklanmıştır. 25. maddesinde ise, kişilik haklarına karşı yapılan saldırının dava yolu ile korunacağı açıklanmış, BK"nun 49. maddesinde ise saldırının yaptırımı düzenlenmiştir.
Hak arama özgürlüğü ile kişilik haklarının karşı karşıya geldiği durumlarda; hukuk düzeninin bu iki değeri aynı zamanda koruma altına alması düşünülemez. Daha az üstün olan yararın, daha çok üstün tutulması gereken yarar karşısında o olayda ve o an için korumasız kalmasının uygunluğu kabul edilecektir. Hak arama özgürlüğü, diğer özgürlüklerde olduğu gibi sınırsız olmayıp kişi salt başkasını zararlandırmak için bu hakkı kullanamaz. Bu hakkın hukuken korunabilmesi ve yerinde kullanıldığının kabul edilebilmesi için şikayet edilenin cezalandırılmasını veya sorumlu tutulmasını gerektirecek yeterli kanıtların mevcut olması da zorunlu değildir. Şikayeti haklı gösterecek bazı emare ve olguların zayıf ve dolaylı da olsa varlığı yeterlidir. Bunlara dayanarak başkalarının da aynı olay karşısında davalı gibi davranabileceği hallerde şikayet hakkının kullanılmasının uygun olduğu kabul edilmelidir. Aksi halde şikayetin hak arama özgürlüğü sınırları aşılarak kullanıldığı, kişilik değerlerine saldın oluşturduğu sonucuna varılmalıdır.
Davalıların şikayeti üzerine Hasta Hakları Kurulu tarafından olayın incelendiği, davacının bilgilendirme eksikliğinin olduğunun tespit edildiği, davacının birim amiri tarafından sözlü bilgilendirilmesine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Şu halde mahkemenin davalıların yasal şikayet hakkını kullandığı yönündeki kabulü yerindedir. Şikayet dilekçesinin içeriğinde kullanılan ifadeler de şikayetin özü ile uyumludur. Kişilik haklarına saldırı oluşturduğu kabul edilemez. Davanın tümden reddine karar verilmesi gerekirken yanılgılı gerekçe ile davalıların manevi tazminat ile sorumlu tutulmuş olması usul ve yasaya uygun düşmediğinden kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen nedenlerle davalılar yararına BOZULMASINA, bozma nedenine göre davacının tüm, davalıların öteki temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına ve davalılardan peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 02/04/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.