MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Dava konusu ... Mahallesi 801 ada 1 parsel sayılı 5.193,75 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz Hazine adına kaydedilmiştir. Davacı ..., imar-ihya ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak tapu iptali ve adına tescili istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, 801 ada 1 parsel sayılı 2.303,36 metrekarelik taşınmazın Hazine adına olan tapu kaydının iptali ile davacı ... adına tapuya tesciline, fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 229,41 metrekarelik taşınmaz yönünden davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, dava konusu (B) harfi ile gösterilen 801 ada 1 parsel sayılı taşınmaz içerisinde kaldığı anlaşılan bölüm üzerinde davacı yararına zilyetlikle taşınmaz edinme koşullarının gerçekleştiği kabul edilerek hüküm kurulmuş ise de, yapılan inceleme ve araştırma karar vermek için yeterli bulunmamaktadır. Yargılama sırasında çekişme konusu taşınmaz bölümleri başında yapılan keşif sonucu düzenlenen 16.11.2015 tarihli teknik bilirkişi raporunda, temyize konu çekişmeli taşınmaz bölümlerinden (A) ile gösterilen yerin kadastro çalışmaları sırasında çalılık olarak tespit dışı bırakılan alan içerisinde kaldığı, (B) ile gösterilen kısmın ise 801 ada 1 parsel numaralı taşınmaz içerisinde kaldığı belirtilmiş olmasına rağmen, 801 ada 1 parsel sayılı taşınmaza ilişkin kadastro tutanakları, tapu kayıtları, taşınmazın evveliyatını gösterir bilgi ve belgeler temin edilmemiştir. Ayrıca bir taşınmazın evveliyatını, kullanım süresi ile niteliğini ve varsa üzerindeki imar-ihya işlemlerinin tamamlandığı tarihi en iyi belirleme yöntemi hava fotoğraflarının incelenmesi olduğu halde, mahkemece hava fotoğraflarından yararlanılmamış, keşif yerinde dinlenen mahalli bilirkişi ve tanık beyanlarının doğruluğu bu yolla denetlenmemiş ve taşınmazın imar planı kapsamında olup olmadığı, imar planı kapsamında iseler hangi tarihte imar planı kapsamına alındığı ilgili belediyelerden sorulmamıştır. Bu şekilde eksik araştırma, inceleme ve uygulamaya dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca sağlıklı bir sonuca ulaşılabilmesi için mahkemece öncelikle, teknik bilirkişi raporunda (B) harfi ile gösterilen ve 801 ada 1 parsel sayılı taşınmaz içerisinde kaldığı anlaşılan bölümün evveliyatının mera olduğunun anlaşılması veya komşu taşınmazların dayanak kayıtlarının nizalı taşınmaz yönünü mera okuduğunun tespit edilmesi halinde, mahkemece yöntemine uygun mera araştırması yapılmalı, dava konusu taşınmazın geldisi araştırılarak imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığı kuşkuya yer bırakmayacak biçimde saptanmalı, hangi tarihte ilk defa imar planına alındığı belirlenmeli; çekişmeli 801 ada 1 sayılı imar parselinin ilk tesisinden itibaren tapu kayıtları ve dayanak belgeleri (imar uygulamasına ilişkin Belediye Encümen kararı, dağıtım cetvelleri, vs.) ile komşu parsellerin ilk tesislerinden itibaren tedavüllü tapu kayıtları ve dayanak belgeleri (kadastro tutanakları ile varsa kadastroya uygulanan tapu ve vergi kayıtları, varsa hükmen tescil ilamları, vs.) ilgili mercilerinden temin edilerek dosya arasına konulmalı, ayrıca, dava konusu yere ait dava tarihten en az 15-20-25 yıl öncesine ait üç ayrı evreye ilişkin, bölgenin tümü ile birlikte dava konusu taşınmazları da gösterir şekilde stereoskopik inceleme için model oluşturacak ardışık ve bindirmeli, yüksek çözünürlüklü hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığı"ndan, aynı tarihler arasında düzenlenen fotoplan, fotometrik ve fotogrametrik paftalar ise, İl Kadastro Müdürlüğünden getirtilerek dosya arasına konulmalı, memleket haritası (1/25000 ve 1/5000 ölçekli haritalar) ve varsa en eski uydu fotoğrafları temin edilmeli, dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra, mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, daha önce yapılan keşiflerde beyanına başvurulan mahalli bilirkişiler, taraf tanıkları, fen bilirkişisi, 3 kişilik ziraat mühendisleri bilirkişi kurulu ve jeodezi-fotogrametri mühendisi bilirkişisinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı, keşif sırasında dinlenilecek davada yararı bulunmayan yerel bilirkişiler ve taraf tanıklarına, taşınmazın öncesinin ne olduğu, taşınmaz üzerinde zilyetliğin bulunup bulunmadığı, varsa hangi tarihte ve ne zaman başladığı, zilyetliğin sürdürülüş biçimi, kimden kime ve nasıl intikal ettiği, imar-ihya edilip edilmediği, edilmişse imar-ihyanın tamamlandığı tarihin etraflıca sorularak maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişisinden hava fotoğrafları üzerinde stereoskopik inceleme yaptırılmak suretiyle, dava konusu taşınmazın sınırını ve niteliğini, imar-ihya tamamlanmış ise tamamlandığı tarihi ve üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor alınmalı, dava konusu taşınmazın konumunun hava fotoğrafları üzerinde gösterilmesi istenmeli; ziraatçı bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmaz bölümünün önceki ve şimdiki niteliğini, üzerlerindeki bitki örtüsünü, imar-ihyanın ne zaman tamamlandığını, ne kadar süredir tarım arazisi olarak kullandığını belirten, komşu taşınmazlarla karşılaştırmalı değerlendirmeyi içerir, çekişmeli taşınmazın değişik yönlerden çekilecek fotoğrafları ile desteklenmiş ayrıntılı rapor alınmalı; fen bilirkişisinden ise, keşfi takibe ve denetlemeye elverişli krokili rapor alınmalı; mahalli bilirkişi ve tanık beyanları bilimsel esaslara göre hazırlanmış bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli; davaya konu (B) bölümünün içerisinde bulunduğu 801 ada 1 parsel sayılı taşınmazın evveliyatının herhangi bir kadastro parseli yahut orta malı niteliğiyle tespit harici bırakılıp özel siciline tescil edilen bir taşınmaz olduğunun anlaşılması durumunda, 3402 sayılı Kanun’un 12/3. maddesinde yer alan hak düşürücü süreler de dikkate alınmalı ve bundan sonra iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar gözetilmeksizin, eksik araştırmayla yetinilerek yazılı olduğu üzere hüküm kurulmuş olması isabetsiz olduğu gibi, davalı Hazine dava konusu taşınmazlardan (A) harfi ile gösterilen bölümün adına tescilini talep ettiği halde, davalı Hazinenin tescil talebi hakkında olumlu olumsuz bir hüküm kurulmamış olması da isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden, kabulü ile hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 28.11.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.