MAHKEMESİ:Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı ...Nakliye Petrol Tarım ve Tic. Ltd. Şti.vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili; davacının aracı ile seyir halinde iken, davalı sürücü ..."ın davacıya ait araca çarpması sonucu yaralamalı trafik kazası meydana geldiğini, ekspertiz raporuna göre davacı aracının hurdaya çıktığını, hurda bedelinin maksimum 2.900,00 TL olduğunu, ayrıca aracın değerinin ortalama 16.500,00 TL olduğunun saptandığını, araç bedelinden hurda bedeli düşüldüğünde araca ilişkin olarak 13.600,00 TL zarar meydana geldiğini, ayrıca çekici ücreti olarak 177,00 TL, estetik cerrahi bedeli olarak ... Hastanesi"nde yapılan müdahale için 1.006,34 TL, ekspertiz bedeli olarak 250,00 TL ödemelerin bulunduğunu, davacının henüz evlenmediğini ve yüzünde hayatı boyunca kaza anını hatırlatacak izler kaldığını, olayda davalı sürücü ... ve araç maliki ...Nakliye Petrol Tarım ve Tic.Ltd.Şti"nin sorumluluğunun bulunduğunu beyan ederek, 13.600,00 TL maddi zarar ile birlikte 2.000,00 TL maddi ve 10.000,00 TL manevi tazminat olmak üzere toplam 25.600,00 TL"nin olay tarihinden başlamak üzere reeskont faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.Davalı şirket vekili; müvekkiline ait kazaya karışan aracın ve arkasına takılı olan dorsesinin 04/03/2011 tarihinden itibaren 3 yıl süre ile ..."ya kiraya verildiğini, aracı çalıştıran şahsın ... olup, müvekkilinin sorumlu tutulamayacağını beyan ederek, davanın ..."ya ihbar edilmesini ve reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece iddia, savunma, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; maddi tazminat olarak toplam 15.033,34 TL"nin (14.027,00 TL + 1.006,34 TL) kaza tarihi olan 09/03/2013 tarihinden itibaren yasal faizi ile beraber davalılardan müştereken ve müteselsilen alınıp, davacıya verilmesine, davacının fazlaya ilişkin isteminin reddine, manevi tazminat talebi yönünden, davalının tamamen kusurlu olduğu, tarafların sosyal ve ekonomik durumları, manevi tazminat koşulları ve davacının yaralanma şekli göz önünde tutularak, takdiren, 6.000,00 TL manevi tazminatın olay tarihi olan 09/03/2013 tarihinden itibaren yasal faizi ile beraber davalılardan müştereken ve müteselsilen alınıp, davacıya verilmesine, davacının fazlaya ilişkin isteminin reddine dair karar verilmiş, hüküm davalı ... ... Nakliye Petrol Tarım ve Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava trafik kazasından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat talebine ilişkindir.2918 sayılı KTK"nın hükümlerine göre, trafik kaydı "işleteni" kesin olarak gösteren bir karine değilse de, onun kim olduğunu belirleyen güçlü bir kanıt niteliğindedir. Ancak, trafik kaydına rağmen işletenliğin 3. kişi üzerinde bulunmasını engelleyen bir yasa hükmü yoktur. Aynı Yasa"nın 3. maddesinde, "İşleten: Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehin gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak, ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır" şeklinde tanımlanmıştır. Aynı Kanun"un 85. maddesinde ise, "Bir motorlu aracın işletilmesi, bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen bilet ile işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar" hükmüne yer verilmiştir.
Bu yasal düzenleme karşısında, kazaya karışan araçların meydana getirdikleri zararlardan araç sahiplerinin hukuken sorumlu olacağı ilkesi benimsenmiş ise de, bu araçların sahipleri tarafından herhangi bir sebeple yararlanılmasının bir başka kimseye devir edilmesi halinde (çok kısa bir süre olmaması kaydıyla), artık üzerindeki fiili hakimiyetin kalmaması ve bu sebeple ekonomik yönden de bir yararlanma olanağının kalktığı durumlarda, o aracı kaza sırasında fiili hakimiyeti altında bulunduran ve ondan iktisaden yararlanan kimsenin işleten sıfatıyla meydana gelen zarardan sorumlu tutulması gerekip, bunun sonucu olarak da araç malikinin sorumlu tutulmaması gerekecektir. Gerek doktrinde, gerekse Yargıtay"ın uygulamalarında, kiracının işleten sıfatının belirlenmesinde, kira sözleşmesinin uzun süreli olması, araç üzerinde fiili hakimiyet ve ekonomik yararlanma unsurlarının birlikte bulunması gerekmektedir. Ancak bu konuda getirilecek delillerin üçüncü kişileri bağlayabilecek nitelikte ve güçte olması, özellikle zarara uğrayanların haklarını halele uğratacak bir sonuç yaratmaması şarttır.Somut olayda, aracın kayden maliki davalı ... Nakliye Petrol Tarım ve Tic. Ltd. Şti.olup, davalı, aracın kazadan önce ihbar edilen ...’ya uzun süreli kiralanmış olduğunu savunmuş ve buna ilişkin olarak kira sözleşmesini, nakliye bedeline ait faturaları, trafik cezası makbuzlarını delil olarak ibraz etmiştir. Ayrıca kazayı yapan davalı ...’ın ihbar edilen ..."nun yanında çalıştığına dair SGK hizmet cetveli de dosyaya sunulmuştur. Mahkemece bu savunma üzerinde durularak işleten sıfatı yönünden herhangi bir değerlendirme yapılmamıştır. Buna göre yukarıda açıklanan yasal düzenlemeler de gözönünde bulundurularak, davalı şirket ile dava ihbar edilen şahıs arasındaki kiralama sözleşmesi dikkate alınarak, taraflar arasında tanzim edilen kira sözleşmesinin uzun süreli ve 3. kişileri bağlayacak güçte bir kira sözleşmesi olup olmadığı, aracın teslim edilip edilmediği, araç üzerinde fiili hakimiyet ve ekonomik yararlanma olup olmadığı, kira sözleşmesinin ve kira bedelinin Maliye ve Vergi Dairelerine bildirilip bildirilmediği, gerektiğinde işleten ve kiracının ticari defter ve kayıtları üzerinde bilirkişi marifetiyle inceleme yaptırılmak suretiyle kira sözleşmesinin, fatura, ruhsat ve cari hesap hareketleri gibi yan delillerle desteklenip desteklenmediği, davalının işletenlik sıfatının devam edip etmediği hususları tartışılarak varılacak uygun sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken eksik araştırma ve inceleme ile yazılı olduğu şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı ... Nakliye Petrol Tarım ve Tic. Ltd. Şti. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ... Nakliye Petrol Tarım ve Tic. Ltd. Şti."ne geri verilmesine 14/02/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.