10. Hukuk Dairesi 2016/18116 E. , 2019/3279 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi
KARAR
Dava, çalıştırılan sigortalılara yapılan yol yardımlarının kurumca prime esas kazanç matrahına dahil edildiği gerekçesi ile yersiz ödenen primlerin iadesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
İnceleme konusu davada; Davacı şirket ihale ile Bakırköy Prof.Dr.Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları hastanesinin temizlik, teknik hizmetler gibi hizmetlerini almış ve 01.08.2008-31.12.2008 tarihleri arasında bu kapsamda işçi istihdam etimiştir. Davacı çalıştırdığı işçilere ödediği yol yardımlarının Sosyal Primine Esas Kazanç’a dahil edilerek prim kesilmesi nedeniyle fazladan tahsil edilen primlerin iadesini talep etmiş, mahkemece yol giderlerinden tahsil edilen prim miktarı tespit edilerek tahsiline karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağı ihtilaf konusu prim kesintilerinin yapıldığı dönem itibariyle 506 sayılı Kanunun 77 ve 5510 sayılı Kanunun 80. Maddeleridir.
506 sayılı Kanunun 77. maddesinin birinci fıkrasında, prim hesabında göz önünde tutulacak kazançlar belirtilirken, ikinci fıkrada “ölüm, doğum ve evlenme yardımları, yolluklar, kıdem, ihbar ve kaza tazminatları, ayni yardımlar ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca miktarı yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamlarının, sigorta primlerinin hesabına esas tutulacak kazançların aylık tutarının belirlenmesinde dikkate alınmayacağı, bunların dışında her ne ad altında ödeme yapılırsa yapılsın tüm ödemelerin prime tabi tutulacağı” belirtilmiş olup fıkrada bahsedilen “ayni yardımlardan” amacın, sosyal veya kişisel bir ihtiyacın karşılanması yolunda yapılan yardım olduğu, yardımın ayni veya parasal olarak yapılmasının bir öneminin bulunmadığı gözetildiğinde, 01.08.2008-01.10.2008 tarihliri arasındaki dönemde yapılan “yol yardımı” ödemelerinin ayni yardım niteliğinde olması nedeniyle prime esas kazanca dahil edilemeyeceğine yönelik mahkeme hükmü isabetli ise de, 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanunun 80. Maddesinin 1. Fıkrasının (b) bendinin “Ayni yardımlar ve ölüm, doğum ve evlenme yardımları, görev yollukları, seyyar görev tazminatı, kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı veya kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu ödeme, keşif ücreti, ihbar ve kasa tazminatları ile Kurumca tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamları, işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylık toplamı asgari ücretin % 30"unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payları tutarları, prime esas kazanca tabi tutulmaz.” hükmü ile prime esas kazanca dahil edilmeyecek ödemeler belirtildikten sonra (c) bendinde “(b) bendinde belirtilen istisnalar dışında her ne adla yapılırsa yapılsın tüm ödemeler ile ayni yardım yerine geçmek üzere yapılan nakdi ödemeler prime esas kazanca tabi tutulur. …” hükmüne yer verilerek, (b) bendinde belirtilen istisnalar dışında yapılan tüm ödemelerin prime esas kazanca dahil olduğu hüküm altına alınmıştır.
Hal böyle olunca, dava konusu olan 01.10.2008-31.12.2008 tarihleri arasında davacı tarafından yapılan yol yardımı ödemelerinin anılan istisnalar kapsamında bulunmadığı ve prime esas kazanca dahil olduğu gözetilerek, varılacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, hatalı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve ysaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 10.04.2019 gününde oybirliği ile karar verildi.