MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili ve davalı ... vekili tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R

Davacı vekili 07.04.2015 tarihli dilekçe ile; müvekkilinin maliki olduğu ... ili, ... ilçesi, ... mahallesi 241 ada ... parsel sayılı taşınmazın ... ...Asliye Hukuk Mahkemesinin 2006/35 E. - 2006/413 K. sayılı ilamıyla kıyıda kaldığı gerekçesiyle bedelsiz olarak hükmen tapusunun iptaline karar verildiğini, 12.09.2006 tarihinde kesinleştiğini, tapunun iptal edilmesi sebebiyle zararın oluştuğunu ileri sürerek, fazlaya ilişkin hakları saklı tutup şimdilik ....000,00.-TL tazminatın zarar tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte Hazineden tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır. Daha sonra 17.05.2016 tarihli ıslah dilekçesiyle toplam ....075.000,00.-TL tazminatın ıslah tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte tahsilini istemiştir.
Davalı ...; davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece; davanın kabulüne, toplam ....075.000,00.-TL tazminatın, ....000,00.-TL’sinin dava tarihinden, ....075.000,00.-TL’sinin ıslah tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından yargılama giderleri (ıslah harcı) yönünden, davalı ... vekili tarafından esasa ilişkin olarak temyiz edilmiştir.
Dava; tapu kaydının mahkeme kararı ile iptal edilmesi nedeniyle uğranılan zararın, 4721 sayılı TMK"nın 1007. maddesi uyarınca tazmini istemine ilişkindir.
Mahkemece yapılan inceleme araştırma hükme yeterli değildir. Dosya içeriği ve toplanan delillerden; ... ili, Terakki mahallesi 241 ada ... parsel sayılı 499,62 m2 yüzölçümündeki taşınmazın 07.07.2000 tarih 1468 yevmiye numarasıyla ifraz yoluyla ... Belediyesi adına tescil edildiği, daha sonra el değiştirmeler sonucu ....12.2004 satış yoluyla davacı şirkete geçtiği, ... tarafından açılan dava sonucu ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin ....05.2006 gün 2006/35 E. - 2006/413 K. sayılı ilamıyla 241 ada ... parsel sayılı taşınmazın tamamının kıyıda kaldığı gerekçesiyle tapudan terkinine, ... yararına vekalet ücretine ve yargılama giderlerine hükmedildiği, temyiz edilmeksizin 12.09.2006 tarihinde kesinleştiği, kararın 5....2009 tarihinde infaz edildiği, bunun üzerine 07.04.2015 tarihinde tazminat istemiyle eldeki davanın açıldığı, 17.05.2016 tarihinde ıslah yoluyla talep sonucunun artırıldığı anlaşılmaktadır.
4721 sayılı Türk Medenî Kanununun 1007. maddesi gereğince, tapu sicilinin yanlış tutulması nedeniyle zarara uğrayan kişinin bütün zararlarından devlet sorumludur. Tapu kaydının iptali nedeniyle, tapu sahibinin oluşan gerçek zararı neyse, tazminatın miktarı da o kadar olmalıdır.
Gerçek zarar; tapu kaydının iptali nedeniyle, tapu malikinin mal varlığında meydana gelen azalmadır. Tazminat miktarı, zarar verici eylem gerçekleşmemiş olsaydı, zarar görenin mal varlığı ne durumda olacak idiyse, aynı durumun tesis edilebileceği miktarda olmalıdır (Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 05.03.2003 gün ve 2003/19-152 E. - 2003/125 K.; ....09.2010 gün ve 2010/14-386 E. - 2010/427 K.; 15.12.2010 gün ve 2010/13-618 E. - 2010/668 K. sayılı kararı). Zarara uğrayan kişinin gerçek zararı ise, tazminat miktarının belirlenmesinde esas alınacak değerlendirme tarihine göre belirlenecek olup, bu tarih ise zararın meydana geldiği tarihtir.
4721 sayılı TMK’nın 705/2. maddesi uyarınca tapu iptali ve tescil istekli davaların kesinleştiği tarih itibariyle mülkiyet hakkı sona ereceğinden bu tarih itibariyle tapusu iptal edilen gerçek ve tüzel kişilerin zararı oluşacaktır.
Zararın meydana geldiği tarihe göre de tapusu iptal edilen gayrimenkulün niteliği ve değeri belirlenmelidir. Değerlendirme tarihi itibariyle taşınmazın niteliği arazi ise, net gelir metodu yöntemi ile arsa vasfında ise değerlendirme gününden önceki özel amacı olmayan emsal satışlara göre hesaplanması suretiyle gerçek değer belirlenmelidir.
Somut olaya gelince; ... ili, ... mahallesi 241 ada ... parsel sayılı 499,62 m2 yüzölçümündeki taşınmazın 07.07.2000 tarih 1468 yevmiye numarasıyla ifraz yoluyla ... Belediyesi adına tescil edildiği, daha sonra el değiştirmelerle ....12.2004 tarihinde satış yoluyla davacı şirkete geçtiği, ... tarafından açılan dava sonucu kıyıda kaldığı gerekçesiyle tapu kaydının iptaline karar verildiği anlaşılmakta ise de tazminat istemine konu taşınmazın tapu kaydının ilk oluşumundan itibaren tüm geldileri getirtilmediğinden TMK’nın 1007. maddesindeki koşulların oluşup oluşmadığı anlaşılamamaktadır.
Kabule göre de; tapunun iptaline ilişkin kararının kesinleştiği 12.09.2006 tarihi itibariyle taşınmazın niteliğinin ve değerinin belirlenmesi gerektiği halde hükme dayanak yapılan bilirkişiler tarafından düzenlenen raporda, tazminat istemine konu taşınmazın dava tarihi itibariyle arsa niteliğinde olduğu açıklanarak üzerindeki muhdesatlarla birlikte dava tarihindeki değeri belirlenmiştir.
Bu durumda davaya konu taşınmazın niteliğinin ve değerinin yönetimine uygun şekilde tespit edildiği de söylenemez. Bundan ayrı yine kabule göre davanın kabulüne karar verildiği halde davacı tarafından ödenen 18.540,00.-TL ıslah harcının karar kesinleştiğinde istek halinde davacı tarafa ödenmesine yönünde hüküm kurulmaması da doğru değildir.
Hal böyle olunca tazminat istemine konu taşınmazın ilk oluşumundan itibaren tüm geldi kayıtlarının, tescil ilamı yoluyla oluşmuş ise tescil ilamının, kadastro yoluyla oluşmuş ise kadastro tespit tutanağının ihdasen veya imar yoluyla oluşmuş ise ihdasa ve imar uygulamasına ilişkin belgelerin tapu müdürlüğünden getirtilmesi, TMK’nın 1007. maddesindeki koşulların bulunduğunun tespit edilmesi halinde tapu kaydının iptaline ilişkin kararın kesinleştiği 12.09.2006 tarihi itibariyle Bakanlar Kurulunun Yargıtay tarafından benimsenen ....02.1983 gün ve 1983/6122 sayılı kararı ve Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 17.04.1998 gün ve 1996/3-1998/... sayılı kararı çerçevesinde arsa vasfında olup olmadığı araştırılmalı, bu ilkelere göre arsa niteliğinde olduğunun belirlenmesi halinde, taraflara, dava konusu taşınmaz ile aynı bölgeden bulunamaması halinde yakın bölgelerden, 12.09.2006 tarihinden önce ve yakın zaman içinde satışı yapılan benzer nitelikli ve yüzölçümlü satışları bildirmeleri için olanak tanınması, gerekli görülürse re"sen emsal getirtme yoluna gidilmesi, bu emsallere göre değer biçilmesi için konunun uzmanı bilirkişilerden oluşturulacak bilirkişi kurulu vasıtasıyla keşif yapılarak, denetlemeye olanak veren bilimsel verileri içeren rapor alınması, ve bu emsallere emsal satışların değerlendirme (12.09.2006) tarihindeki karşılıklarının fiyat artış endekslerinin uygulanması suretiyle değer tespiti, bundan sonra emsal ile çekişmeli taşınmazın eksik ve üstün yönlerinin neler olduğu ve oranları açıklanmak, taşınmazdan ... payının düşülmesinin gerekip gerekmediği belirtilmek, değerlendirme tarihinde taşınmaz üzerinde yapı, muhdesat, sökülemeyen teferruat var ise, bayındırlık resmi birim fiyatları esas alınıp yıpranma payı düşülerek değerlerinin belirlenmek suretiyle gerçek zararın tespit edilmesi, emsal alınan
taşınmazlara ilişkin resmi satış akit tablolarının tapu sicil müdürlüğünden getirtilmesi, emsal taşınmazlar ile çekişmeli taşınmaza ait Arsa Metrekare ... Komisyonu tarafından belirlenen emlak vergisine esas olan m² değerleri, ilgili Belediye Başkanlığı Emlak Vergi Dairesinden istenip, çekişmeli parselin, emsal taşınmazlara göre üstünlük oranı yönünden bilirkişi kurulu raporununda denetlenmesi, tazminat istemine konu taşınmazın arazi niteliğinde olduğunun belirlenmesi halinde ise çevrede yetiştirilen ürünlerin münavebesi, 2006 yılına ilişkin dekar başına ortalama verim, toptan satış fiyatı ve üretim maliyeti resmî verileri il tarım müdürlüğünden getirtilmek suretiyle zemin değerinin tarımsal gelir metoduna göre, değerlendirme tarihinde taşınmazın üzerinde varsa mütemmim cüzleri, muhdesat ve sökülemeyen teferruatlarının değerleri bayındırlık birim fiyatları ve yıpranma oranları gözetilerek değerleme tarihine göre tespit ettirilmesi, davacının 12.09.2006 tarihindeki gerçek zararı tespit edilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken açıklanan hususlar gözetilmeksizin, eksik araştırma, inceleme ve yetersiz bilirkişi raporlarına dayanılarak hüküm kurulması usûl ve kanuna aykırıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; davacı ve davalı vekillerinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde iadesine .../06/2018 günü oybirliğiyle karar verildi.