MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTAL TESCİL, TENKİS

Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil, tenkis davası sonunda, yerel mahkemece tenkis talebinin kabulüne ilişkin olarak verilen karar davalı ve davacı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ..."ın raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR-
Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı pay oranında tapu iptal ve tescil olmadığı takdirde tenkis isteğine ilişkindir.
Davacı, murisbırakanının 233, 234, 293, 294 parsel sayılı taşınmazlarını davalıya ölünceye kadar bakma akdiyle devrettiğini, temliğin mirastan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu ileri sürerek ölünceye kadar bakma akdinin iptaline, tapu kayıtlarının iptali ile muris adına tesciline, aksi halde tenkise karar verilmesini istemiş, 30102009 tarihli ıslah dilekçesiyle tapu kayıtlarının miras payı oranında iptali ile adına tesciline aksi halde tenkise karar verilmesini istemiştir.
Davalı, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, muvazaa olgusunun ispatlandığı gerekçesiyle 9.464.47. TL tenkis bedelinin tercih tarihinden itibaren yasal faiziyle davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden; mirasbırakanın 20.06.2008 tarihinde öldüğü dava dışı eşi ..., çocukları ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ile davacı ..., davalı ..."in mirasçı olarak kaldıkları, mirasbırakanın 233, 234, 293, 294 parsel sayılı taşınmazlarını 31.10.1988 tarihinde ölünceye kadar bakma akdi ile davalıya devrettiği, mirasbırakan adına terekede 157 parsel sayılı taşınmazın kaldığı, mahkemece davalıya yapılan temliğin mirastan mal kaçırma amaçlı muvazaalı olduğu saptanarak tenkis bedeline hükmedildiği anlaşılmaktadır.
Bilindiği üzere; uygulamada ve öğretide "muris muvazaası" olarak tanımlanan muvazaa, niteliği itibariyle nisbi (mevsuf-vasıflı) muvazaa türüdür. Söz konusu muvazaada miras bırakan gerçekten sözleşme yapmak ve tapulu taşınmazını devretmek istemektedir. Ancak mirasçısını miras hakkından yoksun bırakmak için esas amacını gizleyerek, gerçekte bağışlamak istediği tapulu taşınmazını, tapuda yaptığı resmi sözleşmede iradesini satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi doğrultusunda açıklamak suretiyle devretmektedir.
Bu durumda, yerleşmiş Yargıtay içtihatlarında ve 01.04.1974 tarihli 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında açıklandığı üzere görünürdeki sözleşme tarafların gerçek iradelerine uymadığından, gizli bağış sözleşmesi de Türk Medeni Kanunu"nun (TMK) 706., Türk Borçlar Kanunu"nun (TBK) 237. (Borçlar Kanunu"nun (BK) 213.) ve Tapu Kanunu"nun 26. maddelerinde öngörülen şekil koşullarından yoksun bulunduğundan, saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras hakkı çiğnenen tüm mirasçılar dava açarak resmi sözleşmenin muvazaa nedeni ile geçersizliğinin tespitini ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının iptalini isteyebilirler.
Hemen belirtmek gerekir ki; bu tür uyuşmazlıkların sağlıklı, adil ve doğru bir çözüme ulaştırılabilmesi, davalıya yapılan temlikin gerçek yönünün, diğer bir söyleyişle miras bırakanın asıl irade ve amacının duraksamaya yer bırakmayacak biçimde ortaya çıkarılmasına bağlıdır. Bir iç sorun olan ve gizlenen gerçek irade ve amacın tespiti ve aydınlığa kavuşturulması genellikle zor olduğundan bu yöndeki delillerin eksiksiz toplanılması yanında birlikte ve doğru şekilde değerlendirilmesi de büyük önem taşımaktadır. Bunun için de ülke ve yörenin gelenek ve görenekleri, toplumsal eğilimleri, olayların olağan akışı, miras bırakanın sözleşmeyi yapmakta haklı ve makul bir nedeninin bulunup bulunmadığı, davalı yanın alım gücünün olup olmadığı, satış bedeli ile sözleşme tarihindeki gerçek değer arasındaki fark, taraflar ile miras bırakan arasındaki beşeri ilişki gibi olgulardan yararlanılmasında zorunluluk vardır.
Hal böyle olunca, mahkemece yukarıda belirtilen ilkelere göre davalıya yapılan temliğin mirastan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunun kabulü karşısında ilk talep olan tapunun miras payı oranında iptali ile davacı adına tesciline karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile tenkise karar verilmesi isabetsizdir.
Davalının temyiz isteminin reddi ile davacının yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile, hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 02.07.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.