12. Hukuk Dairesi 2016/12211 E. , 2017/4547 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Alacaklı ... Bankası (... Şubesi) vekili tarafından çeke dayalı olarak borçlular aleyhine kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile icra takibine geçildiği, çekte ciranta olan ...’ın başvurusu üzerine icra mahkemesince, takip alacaklısının geriye ciro nedeniyle cirantaya karşı takip yapma hakkı bulunmadığı gerekçesiyle şikayetçi ciranta hakkındaki takibin iptaline karar verildiği görülmüştür.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 788. maddesine göre; çekin devri ciro ve zilyetliğin geçirilmesiyle mümkün olup ciro, keşideci veya çekten dolayı borçlu olanlardan herhangi biri lehine de yapılabilir. Bu kimseler çeki yeniden ciro edebilirler. Aynı Kanun’un 790. maddesine göre; cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kimse son ciro beyaz ciro olsa bile kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır.
TTK’nun 818. maddesinin göndermesiyle çekler hakkında da uygulanması gereken aynı Kanun"un 724. maddesine göre kambiyo senetlerinde “müteselsil borçluluk” esası vardır. Senette imzası bulunan herkes, hamile karşı müteselsilen sorumludur (Prof. Dr. Fırat Öztan, Kıymetli Evrak Hukuku, Güncelleştirilmiş 12. Baskı, ... 2006, Sayfa 70). Keşideciden başlayarak, lehtar ile ciro silsilesindeki her ciranta ve eğer mevcutsa bunların avalistleri kendilerinden sonra gelenlere karşı senedin ödeneceğini garanti etmişlerdir. Bu garanti sözleşmesi anlamında değil bir kambiyo sorumluluğudur. Senet bedeli ödenmezse, sorumluluk zinciri içinde bulunan her şahıs, kendisinin üstünde yer alan kişilerden senet bedeli ile faiz ve komisyon gibi eklerini talep edebilir (Poroy/Tekinalp, Kıymetli Evrak Hukuku Esasları, Genişletilmiş 15. Bası, ... 2001, Sayfa 179). Diğer bir anlatımla hamil, müracaat borçlularının borçlanmalarındaki sıraya bakmaksızın, her birine veya bunlardan bazılarına, yahut hepsine birden müracaat edebilir.
Somut olayda; takibe konu çekin “Hamiline” düzenlendiği, ciro sıralamasının incelenmesinde; çekin, ilk ciranta ...’ün yaptığı ciro ile ...’a, onun cirosu ile tekrar ...’e, onun cirosu ile de ... Bankası ... Şubesine geçtiği ve adı geçen bankanın yetkili hamil olduğu, takip dayanağı çekin yasal sürede bankaya ibraz edildiği ve ciro silsilesinde kopukluk bulunmadığı görülmektedir.
Buna göre; yetkili hamil olan alacaklı bankanın kendisinden önceki cirantalara müracaat hakkı mevcut olup, yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri karşısında ciranta ... hakkında da takip yapmasında yasaya bir aykırılık yoktur.
O halde mahkemece, şikâyetin reddine karar verilmesi ve borçlunun teminat iddiasının incelenmesi gerekirken, yazılı gerekçelerle takibin iptali yönünde hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ : Alacaklının temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK"nun 366 ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 23.03.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.
