10. Hukuk Dairesi 2020/2188 E. , 2021/1191 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, hak sahibi konumundaki davalıya yersiz olarak ödenen aylıkların yasal faiziyle birlikte tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde ilamında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davacı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Mahkemenin, Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine, o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “usuli kazanılmış hak” olarak tanımlayacağımız bu olgu; mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirdiği gibi, mahkemenin kararını bozmuş olan Yargıtay Hukuk Dairesince; sonradan, ilk bozma kararı ile benimsemiş olduğu esaslara usuli kazanılmış hakka aykırı bir şekilde, ikinci bir bozma kararı verilememektedir (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı, Hukuk Genel Kurulu’nun 12.07.2006 gün, 2006/9-508 E., 2006/521 sayılı Kararı).
Mahkemenin, Yargıtay’ın bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğabileceği gibi, bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalması yolu ile de usuli kazanılmış hak gerçekleşebilir. (Prof. Dr. Baki Kuru, Usuli Müktesep Hak (Usule İlişkin Kazanılmış Hak) Dr. A. Recai Seçkin’e Armağan, ... Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları No. 351 ..., 1974, sayfa 395 vd.)
Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uymuş olan mahkeme kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. Bir başka anlatımla, kesinleşmiş bu kısımlar, lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur. (04.02.1959 gün ve 13/5 sayılı YİBK).
Mahkemece Dairemizce verilen bozma kararına uyulmuş ise de, bozma gereğinin yerine getirildiğinden bahsedilmesi mümkün değildir.
Önceki bozma ilamında "...Bu yasal düzenleme ve açıklamalar ışığı altında, davalı ile eski eşinin tespiti istenilen dönem içerisinde 06.05.2011 tarihine kadar... Mahallesi ... Caddesi No:62 İç Kapı No:2 adresinde ikamet ettikleri, daha sonra davalının adres değişikliğine gittiği, ancak bu tarihten sonra davalının eski eşinin adres kayıt sisteminde yeni bir adresinin bulunmadığı, kaldı ki eski eşinin yaşadığı belirtilen adrese gidildiğinde dava dışı başka şahısların oturduğunun tespit edildiği, denetmen raporunda ifadesi alınan ve davalı ile birlikte yaşayan davalının kayınvalidesi Hanife Şen’in, oğlunun 2-3 güne bir kendisini görmek için davalı ile birlikte oturdukları eve geldiğini beyan ettiği, yine raporda ifadesi alınan ...’in denetmen raporunda birlikte yaşamayı doğrularken, mahkeme huzurunda davalının eski eşini bir iki defa merdivenlerde gördüğünü, birlikte yaşayıp yaşamadıklarını bilmediğini belirterek çelişkili ifadelerde bulunduğu, 14.03.2013 tarihli Denetmen Raporunun 5510 sayılı Kanunun 59 ve 100. maddeleri uyarınca aksi sabit oluncaya kadar geçerli olduğunun da kabulünün gerektiği nazara alındığında, mahkemece tüm bu hususlar birlikte değerlendirilerek sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, hatalı değerlendirme ile davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir." şeklinde detaylı ve yol gösterici açıklama yapılarak karar bozulmuştur.
Mahkemece, Yargıtay bozma ilamına uyulmuş olmakla birlikte dosyada tutanak tanığı olarak dinlenen ..."in tahkikat raporunda ekli ifadesinde; "kendisinin 1 yıldır ikamet ettiğini, son 1 yıl için bilgi verebileceğini " beyan ettiğini, davalının boşandığı eşiyle birlikte yaşadığına dair dosyada bu tarihten önceye ait görgüye veya yazılı bir belgeye dayalı başka bir bilginin olmadığını, bu nedenle davalının tanığın beyanından geriye doğru 1 yıl öncesine kadar kurumdan aldığı yersiz ödeme bedelinin tahsiline yönelik hüküm kurulmuş ise de önceki bozma ilamı içeriğine göre davalının boşandığı eşiyle birlikte yaşadığı hususu sabit olduğuna göre, borç konusu dönemin tamamı yönünden davanın kabulü yerine bu maddi ve hukuki olgular gözönünde bulundurulmaksızın, eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde 1 yıl için hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davacı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz edilen hükmün BOZULMASINA, 04.02.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.