Yargıtay 19. Hukuk Dairesi 2017/3329 Esas 2019/1607 Karar Sayılı İlamı

19. HUKUK DAİRESİ
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2014/749-2016/251

Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

- KARAR -

Davacı, davalı ile iki adet kredi sözleşmesi imzaladıklarını,kredilerin süt sığırcılığı yapmak için Tarım Bakanlığı kontrolünde kullandırılan tarımsal sübvansiyonlu 7 yıl faizsiz ödemeli teşvik kredisi olduğunu, teminat olarakta ipotek verdiğini, kullandığı ilk kredide sorun çıkmadığını fakat ikinci dilimde kullandığı 290.000.-TL’lik krediye ilişkin olarak çiftliğinde bulunan 93 baş süt sığırının sığır tüberkülozu hastalığına yakalandığını durumu derhal davalıya ve Tarım Bakanlığı"na bildirildiğini ve bakanlık yetkililerince tarafına ait hayvan çiftliğinin karantinaya alınarak içerisindeki hayvanların kesildiğini, hayvanların TARSİM Sigorta poliçesi ile sigortalanmasına rağmen TARSİM’in bu hastalığı kapsam dışı bıraktığını, kesimden elde edilen 147.401,80.-TL"nin 28/02/2013 tarihinde davalı bankadaki hesabına gönderildiğini, gönderilen bu paranın davalı bankaca kredi borcuna mahsup edildiğini ve bankaca diğer borçlarının da muaccel hale getirilerek hem genel haciz yolu ile hem de ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile icra takibine girişildiğini,meydana gelen hastalığın mücbir sebep sayılması gerektiğini ve davalı bankanın vadesi gelmeden krediyi muaccel hale getirdiğini ileri sürerek borçlu olmadığının tespitine ve %40"tan az olmamak üzere inkar tazminatının ödenmesinin hüküm altına alınmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davanın öncelikle usule ilişkin nedenlerle reddini, esasına ilişkin inceleme yapılması halinde ise 29.09.2014 tarih ve 412.000-TL tutarlı blokeli çek ile davalı bankaya borcun ödendiğini,borcun tasfiyesi nedeniyle 02.10.2014 tarihinde ipoteklerin fek edildiğini,bu nedenle konusu kalmayan dava bakımından davanın reddini ve dava açılmasına sebebiyet verilmediğinden davalı banka aleyhine yargılama giderlerine hükmedilmemesini istemiştir.
Mahkemece yapılan yargılama ve hükme esas alınan bilirkişi raporuna göre davacının hayvanlarının bulaşıcı hastalığa yakalanarak telef olması şeklindeki mücbir sebebin, davalı bankadan kullanmış olduğu tarımsal kredi borcunun muacceliyetini etkilemediği, Tarım Bakanlığı"nın vadenin ertelenmesi yönündeki talebinin davalı banka açısından ancak tavsiye niteliğinde olup davalı bankayı bağlamadığı ve Tarım Bakanlığı"nın bulaşıcı hastalık nedeniyle hayvan bedellerini ödemede gecikmesinin davalı banka açısından bir önemi olmadığı, davacının kendi borcunu ödeyip sona erdirdiğinden ödediğini geri isteyemeceği gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava iki ayrı icra takibi nedeniyle İİK. m. 72 uyarınca açılan borçlu bulunmadığının tespiti istemine ilişkindir. Menfi tespit davasında tarafların alacak ve borç durumunun dava tarihi esas alınarak belirlenmesi gerekir. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunu düzenleyen bilirkişi konusunda uzman olmadığı gibi banka kayıtları da incelenmeksizin, dosya içerisindeki deliller değerlendirilmeksizin rapor düzenlenmiş olup eksik ve yetersiz olduğundan kabul edilemez. Mahkemece bankacılık konusunda uzman bilirkişi aracılığıyla, banka kayıt ve defterleride yerinde incelettirilerek tarafların iddia ve savunmaları, dosya içerisindeki deliller değerlendirilerek denetime elverişli bilirkişi raporu alınarak toplanacak tüm deliller doğrultusunda bir karar verilmesi gerekir. Mahkemece eksik inceleme ve yetersiz bilirkişi raporuna dayanılarak karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, 12/03/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.