MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL-TAZMİNAT

Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil- tazminat davası sonunda, yerel mahkemece davanın reddine ilişkin olarak verilen karar davacı vekili tarafından yasal süre içerisinde duruşma istekli temyiz edilmiş olmakla, duruşma günü olarak saptanan 26.06.2018 Salı günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davacı vekili Avukat ... ile temyiz edilen davalılardan ... ve vekili Avukat ..., davalılar ... vd. vekili Avukat ... geldiler, duruşmaya başlandı, süresinde verildiği ve kayıt olunduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelen vekillerin sözlü açıklamaları dinlendi, duruşmanın bittiği bildirildi, iş karara bırakıldı. Bilahare Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelenerek gereği görüşülüp düşünüldü:
-KARAR-
Dava, vekalet görevinin kötüye kullanılması hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, mümkün olmazsa bedelin tazmini isteğine ilişkindir.
Davacı, yurt dışında yaşaması nedeniyle işlerini takip etmesi amacıyla davalı ...’i 25.08.2005 tarihli vekaletname ile vekil tayin ettiğini, davalı ...’nin ise vekalet görevini kötüye kullanarak maliki olduğu ... ada ... sayılı parseldeki 11 no’lu bağımsız bölümünü oğlu olan diğer davalı ...’a devrettiğini, kendisine bir bedel ödenmediğini, anılan taşınmazın ... tarafından davalı ...’ya ve ... tarafından da diğer davalı ...’a temlik edildiğini, bu temliklerin de muvazaalı olduğunu ileri sürerek, 11 no’lu bağımsız bölümün tapu kaydının iptali ile adına tescilini, olmadığı takdirde fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla 40.000,00TL’nin yasal faizi ile birlikte davalılar ... ve ...’dan tahsilini istemiş, yargılama sırasında tazminat isteğini 140.000,00TL’ye arttırmıştır.
Davalı ... ve ..., iddiaların gerçeği yansıtmadığını, satış bedelinin bir kısmının ... tarafından davacıya banka yoluyla ödendiğini, bir kısmının ise kooperatif payı devredilmek suretiyle ödendiğini davalı ... ve ..., çekişmeli taşınmazı gerçek bedeli karşılığında satın aldıklarını, satış bedellerinin bir kısmını banka yoluyla gönderdiklerini, iddia edilen hile ya da muvazaa ile ilgilerinin bulunmadığını, iyiniyetli olduklarını bildirip davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, davalılar ... ve ... hakkındaki davanın takipsiz bırakılması nedeniyle 6100 sayılı HMK’nın 150. maddesi gereğince işlemden kaldırılmasına, diğer davalılar ... ve ... hakkındaki davanın ise iyiniyetli oldukları gerekçesiyle reddine ilişkin olarak verilen karar, Dairece; ‘’ … mahkemece HMK"nun 186. maddesine göre sözlü yargılama için duruşma günü belirlenip, belirlenen bu duruşma gününün usulüne uygun olarak taraflara bildirilerek taraflara son söz haklarının verilmesi ondan sonra hasıl olacak sonuca göre bir hüküm kurulması gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile yazılı olduğu üzere karar verilmiş olması isabetsizdir. ‘’ gerekçesiyle bozulmuş, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde tüm davalılar yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
Dosya içeriği ve toplanan deliller ile davacı ...’ın ... 8. Noterliği’nin 25.08.2005 tarih ve 24329 yevmiye no’lu düzenleme şeklindeki vekaletnamesi ile maliki olduğu ... ada ... parsel sayılı taşınmazdaki 5 ve 11 no’lu bağımsız bölümlerinin satışı v.d konularda davalı ...’i vekil tayin ettiği, davalı ...’nin de vekaleten dava konusu 11 no’lu bağımsız bölümü 26.08.2005 tarihinde davalı oğlu ...’e, ...’ın 21.02.2006 tarihinde davalı ...’a, ...’nın da 12.11.2009 tarihinde davalı kardeşi ...’a satış suretiyle temlik ettiği, davalılar ... ve ...’un temliklerden önce çekişmeli taşınmaz üzerine ipotek koydurarak kredi kullandıkları, davalılar ... ve ... ile davalılar ... ve ...’un el ve işbirliği içerisinde hareket ettikleri hususunun davacı tarafından kanıtlanamadığı, son kayıt malikinin iyiniyetli olduğu, 4721 sayılı TMK’nun 1023. maddesi koruyuculuğundan istifade edeceği gözetilerek iptal ve tescil isteğinin reddine karar verilmesi doğrudur. Davacı vekilinin bu yöne ilişkin temyiz itirazları yerinde görülmediğinden reddine.
Bedele yönelik temyiz itirazlarına gelince;
Borçlar Kanununun temsil ve vekalet aktini düzenleyen hükümlerine göre, vekalet sözleşmesi büyük ölçüde tarafların karşılıklı güvenine dayanır. Vekilin borçlarının çoğu bu güven unsurundan, onun vekil edenin yararına ve iradesine uygun davranış yükümlülüğünden doğar.
6098 s. Türk Borçlar Kanununda (TBK) sadakat ve özen borcu, vekilin vekil edene karşı en önde gelen borcu kabul edilmiş ve 506. maddesinde (818 s. Borçlar Kanununun 390.) maddesinde aynen; "Vekil, vekâlet borcunu bizzat ifa etmekle yükümlüdür. Ancak vekile yetki verildiği veya durumun zorunlu ya da teamülün mümkün kıldığı hâllerde vekil, işi başkasına yaptırabilir.
Vekil üstlendiği iş ve hizmetleri, vekâlet verenin haklı menfaatlerini gözeterek, sadakat ve özenle yürütmekle yükümlüdür.
Vekilin özen borcundan doğan sorumluluğunun belirlenmesinde, benzer alanda iş ve hizmetleri üstlenen basiretli bir vekilin göstermesi gereken davranış esas alınır." hükmüne yer verilmiştir. Bu itibarla vekil, vekil edenin yararına ve iradesine uygun hareket etme, onu zararlandırıcı davranışlardan kaçınma yükümlülüğü altındadır. Vekâletin kapsamı, sözleşmede açıkça gösterilmemişse, görülecek işin niteliğine göre belirlenir. (TBK"nin 504/1) Sözleşmede vekaletin nasıl yerine getirileceği hakkında açık bir hüküm bulunmasa veya yapılan işlem dış temsil yetkisinin sınırları içerisinde kalsa dahi vekilin bu yükümlülüğü daima mevcuttur. Hatta malik tarafından vekilin bir taşınmazın satışında, dilediği bedelle dilediği kimseye satış yapabileceği şeklinde yetkili kılınması, satacağı kimseyi dahi belirtmesi, ona dürüstlük kuralını, sadakat ve özen borcunu göz ardı etmek suretiyle, makul sayılacak ölçüler dışına çıkarak satış yapma hakkını vermez. Vekil edenin yararı ile bağdaşmayacak bir eylem veya işlem yapan vekil değinilen maddenin son fıkrası uyarınca sorumlu olur. Bu sorumluluk BK"de daha hafif olan işçinin sorumluluğuna kıyasen belirlenirken, TBK"de benzer alanda iş ve hizmetleri üslenen basiretli bir vekilin sorumluluğu esas alınarak daha da ağırlaştırılmıştır.
Öte yandan, vekil ile sözleşme yapan kişi 4721 s. Türk Medeni Kanunu"nun (TMK) 3. maddesi anlamında iyi niyetli ise yani vekilin vekalet görevini kötüye kullandığını bilmiyor veya kendisinden beklenen özeni göstermesine rağmen bilmesine olanak yoksa, vekil ile yaptığı sözleşme geçerlidir ve vekil edeni bağlar. Vekil vekalet görevini kötüye kullansa dahi bu husus vekil ile vekalet eden arasında bir iç sorun olarak kalır, vekil ile sözleşme yapan kişinin kazandığı haklara etkili olamaz.
Ne var ki, üçüncü kişi vekil ile çıkar ve işbirliği içerisinde ise veya kötü niyetli olup vekilin vekalet görevini kötüye kullandığını biliyor veya bilmesi gerekiyorsa vekil edenin sözleşme ile bağlı sayılmaması, TMK"nin 2. maddesinde yazılı dürüstlük kuralının doğal bir sonucu olarak kabul edilmelidir. Söz konusu yasa maddesi buyurucu nitelik taşıdığından hakim tarafından kendiliğinden (resen) göz önünde tutulması zorunludur. Aksine düşünce kötü niyeti teşvik etmek en azından ona göz yummak olur. Oysa bütün çağdaş hukuk sistemlerinde kötü niyet korunmamış daima mahkum edilmiştir. Nitekim uygulama ve bilimsel görüşler bu yönde gelişmiş ve kararlılık kazanmıştır.
Somut olaya gelince; davacı eldeki davada ve ... 5. Asliye Hukuk Mahkemesine açtığı 2009/196 E sayılı davada, 2005 yılında ...’in ısrarlı tavırları ve aracılığıyla birikimini ... Sahil Kent, Arsa ve Konut Yapı Kooperatif’e yatırdığını, bu kapsamda kooperatiften hisse almak ve aidatları ödemek amacıyla ... ili ... mevkiinde bulunan iki adet evini, ... mevkiinde bulunan arsasını satması ve kira gelirlerini de kullanması için ...’e vekaletname verdiğini, anılan taşınmazların satılarak kooperatif hissesi aldığını, ancak kooperatifin sahip olduğu arsanın çevre koruma alanı olarak ilan edilmesi nedeniyle değersiz olduğunu, aldatıldığını ileri sürdüğü, davalılar ... ve ...’ın; çekişmeli bağımsız bölümlerin satış bedellerinin bir kısmının banka yoluyla, bir kısmının ise davacıya kooperatif hissesi devri suretiyle ödendiğini savundukları anlaşılmıştır.
Hemen belirtilmelidir ki, taraflar arasındaki uyuşmazlık, yapılan temlik nedeniyle davacının zararlandırılıp zararlandırılmadığı noktasında toplanmaktadır.
Ne var ki, mahkemece bu yönde hüküm vermeye yeterli bir araştırma yapılmamıştır.
Hal böyle olunca, eldeki davaya konu 11 no’lu bağımsız bölümün ve yine davacıya ait iken vekaleten devredilen 5 no’lu bağımsız bölümün ( ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 15.10.2014 tarihli ve 2013/107 E 2014/480 K sayılı dosyasına konu ) keşfen saptanan değerleri ile; davalı ... tarafından bu taşınmazlara karşılık davacıya kaç adet kooperatif ortaklık payının devrinin yapıldığının ( ya da bedeli ... ya da ... tarafından ödenmek suretiyle davacı adına tescil ettirilen ) belirlenmesi, tespit edilen payların temlik tarihi itibarıyla değerleri saptanarak davacının zararlandırılıp zararlandırılmadığının açıklığa kavuşturulması, ayrıca davalılar ... ve oğlu ...’ın davacı hesabına para yatırdıklarını savundukları ( 25.08.2005 tarihinde davacının vadeli hesabına yatırılan 30.000,00 TL ve 06.09.2006 tarihinde davalı ... tarafından kooperatif başkanı ... hesabına yatırılan, ancak ... adına yatırıldığı iddia olunan 60.000,00 TL ), iddia edilen bedellerin ne amaçla kim tarafından yatırıldığı hususunun duruksamaya yer bırakmayacak şekilde saptanması, yine davacı tarafından ... Sahil Kent, Arsa ve Konut Yapı Kooperatif’i ve ortakları aleyhine açılan ... 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin 28.05.2013 tarihli ve 2009/196 E 2013/245 K sayılı dosyasının değerlendirilmesi ve hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken eksik araştırma ve inceleme ile yetinilerek yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
Davacının yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile, hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, 30.12.2017 tarihinde yürürlüğe giren Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince gelen temyiz eden vekili için 1.630.00.-TL. duruşma vekâlet ücretinin temyiz edilenden alınmasına, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 26.06.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.