15. Hukuk Dairesi 2013/4720 E. , 2013/6285 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :Asliye Hukuk Hakimliği
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen günde davacı vekili gelmedi. Davalı vekili .... geldi. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra eksiklik nedeniyle mahalline iade edilen dosya ikmâl edilerek gelmiş dosyadaki kağıtlar okundu işin gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Uyuşmazlık eser sözleşmesi ilişkisinden kaynaklanmış olup davacı şirket yüklenici, davalı işsahibidir.
Davada, davalıya ait kaba inşaatı bitmiş haldeki iş merkezi inşaatının tüm ince işlerinin anahtar teslimi olarak maliyetin %12 + KDV"si bedelle üstlenildiği, işin kullanılmaya elverişli şekilde anahtar teslimi hale getirdiği halde kararlaştırılan ücretin ödenmediği iddia edilerek ve fazla haklar saklı tutularak şimdilik 10.000,00 TL alacağın dava tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte tahsili istenmiş, 13.09.2010 tarihli ıslah dilekçesiyle talep 484.503,78 TL artırılarak 494.503,78 TL"ye çıkarılmıştır.
Davalı cevabında işin tamamının davalı tarafından yapılmadığını, davalının sözleşmeye aykırı davranışları nedeniyle sözleşmenin feshedilerek kalan imalâtların kendisi tarafından yaptırıldığını, davalıya yaptığı harcamalar karşılığı inşaat maliyet bedeli olarak 240.142,00 TL, hakettiği %12 oranında iş bedeli olarak da 28.817,04 TL olmak üzere toplam 283.959,04 TL ödeme yaptığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece bilirkişi kurulundan 1 asıl 2 ek rapor alınmış, alınan raporlar aynen benimsenerek ıslah da dikkate alınmak suretiyle davanın kabulüne, 494.503,78 TL alacağın dava tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiş, karar davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
....
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Yanlar arasındaki sözleşmenin 10. maddesinde davacı yükleniciye ödenecek iş bedeli inşaata yapılacak tüm harcamaların %12 + KDV"si olarak kararlaştırılmıştır. Bu hükme göre davacı yüklenicinin alacağının inşaata yapılan gerçek harcamalar baz alınarak hesaplanması gerekir. Gerçek harcama tutarı hakediş, fatura vs. belgelerle kanıtlanamıyorsa o zaman davacı tarafından yapılan imalâtın yıllara göre dökümün yapılması, sözleşme tarihinden itibaren hangi yılda ne miktar ve oranda iş yapıldığının belirlenmesi, inşaatın maliyet bedelinin yapıldığı yılın serbest piyasa rayiçlerine göre hesaplanması gerekir. Hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda, davacı tarafından yapılan imalâtların bedeli davanın açıldığı 06.02.2009 tarihindeki .... yapı yaklaşık birim maliyet bedeline göre hesaplanmıştır. Bu hesaplama tarzı yanlar arasındaki sözleşme hükümlerine uygun bulunmadığından hesaplamanın yukarıda belirtilen şekilde her bir yılda gerçekleştirilen imalât için o yılın serbest piyasa rayiçleriyle yapılması gerekir.
3-Davalı cevabında sözleşmeye göre çalışan işçilerin ... primlerinin davacı yüklenicinin yükümlülüğünde olduğunu savunmuştur. Gerçekten de sözleşmenin 6. maddesindeki düzenlemeye göre çalışanların ..... primlerini ödeme yükümlülüğü davacı yükleniciye aittir. Bu nedenle davalı tarafından davacı adına ... yapılmış prim ödemesi varsa bu ödemelerin davacı alacağından mahsubu gerekir. O halde; davalıdan davacı adına .... yatırdığı prim ödemesi bulunup bulunmadığı sorulmalı, varsa bu ödemelere ilişkin makbuz vs. delilleri sorularak toplanmalı, gerekirse ..... da araştırılmalı, tüm deliller birlikte değerlendirilerek varsa davalının davacı adına yatırdığı kanıtlanan ... ödemeleri davacı alacağından mahsup edilmelidir.
4-Davalı cevabında %12 + KDV iş bedeli olarak davacıya 28.817,04 TL ödeme yaptığını savunmuş, kanıt olarak bir kısım yazılı deliller ibraz etmiştir. Bilirkişi kurulu raporunda ve kararın gerekçesinde ödemeler konusunda yeterli bir inceleme ve değerlendirme yapılmadan ödemelerin kanıtlanamadığı kabul edilmiştir. Davalının ödemelere ilişkin delilleri incelenerek değerlendirilmeli, özellikle davalı delil listesinde şirket kayıtlarına da dayandığından gerekirse her iki tarafın ticari defterleri incelenerek davacı yükleniciye iş bedeli olarak yapılmış bir ödeme bulunup bulunmadığı araştırılmalı, varsa kanıtlanan ödemeler davacı alacağından mahsup edilmelidir.
Islah dilekçesinde ıslahla artırılan miktara faiz talebinde bulunulmamıştır. HMK"nın 26. maddeleri uyarınca hakim taleple bağlı olduğundan ıslahla artırılan miktara faiz yürütülmesi de doğru olmamıştır.
O halde mahkemece yapılacak iş; konunun uzmanı bilirkişilerden oluşturulacak yeni bir heyetten yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda yeniden rapor alınarak her bir yılda yapılan harcama tutarını, yani her bir yılda yapılan imalâtın bedelini o yılın serbest piyasa
....
rayiçleriyle belirlemek, belirlenen miktarın %12 + KDV"si üzerinden de davacı alacağını hesaplamak, bulunan bedelden kanıtlanan ödemeler ile davalı tarafından davacı adına.... yatırılan prim ödemelerini düşmek, kalan miktarı hüküm altına almak olmalıdır. Taleple bağlı kalınarak faizin de yalnızca dava dilekçesinde talep edilen miktara yürütülmesi gerekir. Eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte yazılı nedenlerle davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, 2, 3 ve 4. bentler uyarınca kararın temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, 990,00 TL duruşma vekâlet ücretinin davacıdan alınarak Yargıtay"daki duruşmada vekille temsil olunan davalıya verilmesine, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, 27.11.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.
....