MAHKEMESİ :İş Mahkemesi


Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme bozmaya uyarak ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

K A R A R

1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davacının tüm temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davacının davalı işyerinde 20.07.2002-16.06.2007 tarihleri arasında çalıştığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece kurulan davanın kısmen kabulüne ilişkin hüküm Dairemizin 28/02/2013 tarih ve 2011/13072 - 2013/3580 E-K. no lu ilamı ile eksik araştırma nedeni ile bozulmuş, Mahkemece bozma ilamına “uyma” kararı verilerek yapılan yargılama neticesinde davanın kısmen kabulü ile “Davacının gösterilmeyen 01.05.2004 - 23.02.2005 ve askerlik sonrası 01.06.2006 - 15.05.2007 tarihleri arasında asgari ücretli olarak davalı şirket nezdinde çalıştığının tespitine, fazlaya ilişkin taleplerinin reddine” karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının 11.10.2003-01.03.2005 tarihleri arasında ...Merkezinde kayıtlı olduğu, 3008 sayılı Yasa uyarınca okul tarafından kısa vadeli sigorta kollarına ait primlerinin ödendiği, Kurum müfettişince yapılan tespit üzerine 22.03.2004-30.04.2004 tarihleri arasında davalı işyerinde çalıştığının tespit edildiği ve 2004/1.dönemde 40 günlük çalışmasının Kuruma bildirildiği, 24.02.2005-24.05.2006 tarihleri arasında askerlik hizmetini yaptığı, davalı işyerinin 09.05.2005 tarihinde kanun kapsamına alındığı, buna göre nizalı dönemin tümüne ilişkin bordroların olmadığı, komşu işyeri tanıklarının tespit edilemediği, davacı ve davalı tanık beyanlarına göre karar verildiği görülmüştür.Davanın yasal dayanağını oluşturan hizmetin geçtiği tarihte yürürlükte bulunan 506 sayılı Yasa"nın 3/II-B maddesine göre “Özel kanunda tarifi ve nitelikleri belirtilen çıraklar hakkında ... devresi sayılan süre içinde analık, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile bu kanunun 35’inci maddesi hükümleri uygulanmaz” yine 5.6.1986 tarihli 19.6.1986 tarihinde yürürlüğe giren 3308 sayılı ... ve Meslek Eğitimi Kanunu’nun 10.maddesinde "çırak olabilmek için 14 yasını doldurmuş olmak 19 yaşından gün almamış olmak gerektiği", 13. Maddesinde ... sözleşmesinin, çırağın sözleşme süresi içinde reşit olması halinde, çırağın rızası ile devam edeceği, bu Kanunun ... sözleşmesine dair hükümleri ile onsekiz yaşını doldurduktan sonra sözleşmesi devam eden çıraklar hakkında 1475 sayılı İş Kanunu hükümlerinin uygulanmayacağı, 29.6.2001 tarihli 4702 sayılı Yasa ile yapılan değişiklikten önceki ve uyuşmazlık tarihinde yürürlükte bulunan 14. maddesindeki düzenleme de ise ... süresinin 3-4 yıl olduğu bildirilmiştir.
Bu davada çözümlenmesi gereken hukuki sorun, hangi durumda gerçek bir ... ilişkisinden söz edileceği noktasında toplanmaktadır. ... Kanunu"na göre kurulan ... okullarında okuyanlar çırak sayılır. Taraflar arasındaki ilişkinin niteliğini belirlemede, bir başka ifade ile davacının dava konusu dönemde çırak olup olmadığına karar verirken ... sözleşmesi hükümlerine göre değil, çalışma ilişkisine bakarak bir sonuca varmalıdır. Gerçekten ... Sözleşmesinde akdi ilişkinin üstün niteliği çalışma değil, bir meslek ve sanatın öğretilmesidir. Çırak işyerinde üretimle ilgili çalışmalara bilfiil katılıyor, meslek ve sanat eğitimi arka planda tutuluyor ise bu durumda, ... ilişkisinden söz edilemez. Zira burada gerçekleşen; işçinin emeğiyle işyeri ve işverene katkıda bulunmasıdır ki bu da ancak bir hizmet ilişkisi ile söz konusu olur.
Öte yandan, davanın yasal dayanaklarından biri 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Somut olayda,davacının ... eğitiminin bittiği ve Ankara Mesleki Eğitim Merkezi Müdürlüğü tarafından SGK primlerinin ödenmesine son verildiği tarih olan 01.03.2011 tarihi sonrası olan 01.06.2006 tarihinden 16.06.2011 tarihine kadar davalı işyerinde hizmet akdi ile çalıştığınının kabulüne karar verilmesi doğru ise; toplanan delillere göre 01.03.2011 tarihinden önceki dönem yönünden de kabul kararı verilmesi hatalı olmuştur.
Mahkemece yukarıda açıklanan bu maddi ve hukuki olgular dikkate alınmadan yazılı olduğu şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz edenlerden davalı ...Güzellik Salonu İşl.Tic.Ltd.Şti"ne iadesine, aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz eden davacıya yükletilmesine

11/02/2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.