21. Hukuk Dairesi 2015/7781 E. , 2016/1746 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, murisinin iş kazası nedeniyle 2925 sayılı Yasa"ya göre iş kazası ölüm gelirine hak kazandığının tespitine, karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Dava, davacıların murisinin 16.09.2010 tarihinde ... Kasabasında çobanlık yaparken geçirdiği kazanın 2925 sayılı Yasaya göre iş kazası olduğunun ve iş kazası sebebiyle ölüm gelirine hak kazandığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, Davacının davasının kabulü ile, davacılar murisinin 16/09/2010 tarihinde geçirdiği kazanın iş kazası sayılması ile davacıların tahsis talep takip eden ay başı olan 01/12/2012 tarihinden itibaren 2925 sayılı yasa kapsamında iş kazası ölüm gelirine hak kazandığının tespitine aksine tesis edilen kurum işleminin iptaline, karar verilmiştir.
Uyuşmazlık iş kazasının olduğu tarihte davacının işveren nezdinde çalışıp çalışmadığı ve olay günü yaşanan kazanın iş kazası olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
İş kazasının tespiti, giderek bundan kaynaklanan maddi ve manevi zararın giderilmesi istemine ilişkin bu tür davalar 506 sayılı Yasa"nın 11. maddesinden ve 5510 sayılı Yasa"nın 13.maddesinden kaynaklanmaktadır. Anılan maddeye göre, iş kazası, a) sigortalının işyerinde bulunduğu sırada, b) işveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla, c) sigortalının, işveren tarafından görev ile başka bir yere gönderilmesi yüzünden asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda, d) sigortalıların işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere toplu olarak götürülüp getirilmeleri sırasında sigortalıyı hemen veya bedence veya ruhça arızaya uğratan olaylardır. Zararlandırıcı sigorta olayının iş kazası sayılması için, 1) sigorta olayına maruz kalan kişinin sigortalı olması, 2) sigorta olayının maddede sayılı sınırlı olarak belirtilen hal ve durumlardan birinde meydana gelmesi koşuldur. Başka bir anlatımla, sigorta olayının, iş kazası sayılabilmesi için iki koşulun birlikte gerçekleşmesi zorunludur. Yapılan işin yürütüldüğü iş yerinde, yapılan iş sırasında ve iş süresi içerisinde gerçekleşmesi gerekir.
Öte yandan davada sıfat, tarafın, dava konusu maddi hukuk ilişkisinin süjesi olup olmamasıyla ilgilidir. Taraf ehliyeti dava şartlarından olup yargılamanın her safhasında re’sen gözönünde tutulması gerekir.
İş kazasının tespiti davalarında, kazanın olduğunun idddia edildiği işyerinin sahibi olan gerçek ya da tüzelkişi işveren, ... Kurumu ile zorunlu dava arkadaşıdır. Hal böyle olunca, işverenin de davada taraf sıfatı vardır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; kaza tarihinde davacıların murisinin herhangi bir işveren tarafından sigortalı bildiriminin olmadığı, 16.09.2010 tarihinde ... Kasabasının davar sürüsünü otlattığı sırada arazideki elektirik direğinden telefonunu şarz ederken akıma kapılarak vefat ettiği, Kurumun 25.04.2013 tarihli raporuna göre çalıştığının sabit olduğu, işverenin tespit edilmesi gerektiği, ancak olayın iş ile ilgisi olmayıp telefonunu şarz ederken olduğundan iş kazası olmadığının bildirildiği, ölüm raporunda ölüm sebebinin elektrik çarpmasına bağlı solunum ve dolaşım yetmezliği olduğunun belirlendiği, Mahalle muhtarının müzekkere cevabında davacının mahalle halkının koyunlarına çobanlık yapması için görevlendirildiğini bildirdiği, mahkemece tanık dinlenmediği, işverenin tespit edilerek davaya dahil edilmediği anlaşılmaktadır.
Yapılacak iş, işverenin kim olduğunu tespit ettikten sonra davacı tarafa harcı da yatırılmak suretiyle yöntemince işverenin davaya dahil edilerek gösterdiği delilleri toplamak, varsa dosyasını Kurumdan getirtmek, Kanun kapsamında işyeri tespit edilemez ise işveren olduğu tespit edilen gerçek veya tüzel kişinin vergi kaydı, işyeri ruhsatı, elektrik aboneliği, su aboneliği gibi işyeri varlığına delil teşkil eden kayıtlarının olup olmadığını ilgili birimlerden sormak, davacının geçirdiği kaza ile ilgili olarak savcılık soruşturması veya ceza dosyası olup olmadığını araştırarak sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 11.02.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.