20. Hukuk Dairesi 2016/11534 E. , 2018/4714 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekili tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı vekili ....12.2014 tarihli dilekçe ile ... ili, ... ilçesi, ... mahallesi 820 parsel sayılı 73.430 m² yüzölçümlü taşınmazdaki 75/7343 payı tapu kaydına güvenerek ...09.2011 tarihinde satın aldığını, ... Tapu Müdürlüğünce 820 sayılı parselde 1989 yılında yapılan satış sırasında pay oranında hata yapıldığının, müvekkilinin 750 m² yerine 104 m² yer satın aldığının bildirildiğini, tapunun yapmış olduğu yanlış işlem sebebiyle zararın oluştuğunu, Hazinenin TMK’nın 1007. maddesi uyarınca sorumlu olduğunu belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı tutup şimdilik 50.000.-TL tazminatın faiziyle birlikte Hazineden tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.
Davalı ...; davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece; 820 sayılı parselde hissedar olan...’nun 14.01.1989 tarihinde ...’den pay satın aldığı, hisselerin birleştirme işlemi yapılırken 2353,18 m² olması gerekirken tapuda 16.915,...m² (163680/710528) olarak tescil edildiği, daha sonra..."nun 163680/710528 (16.915,...m²) üzerinden bir kısım hisselerini 3.kişilere sattığı,..."ndan hisse satın alan ... ... 13/09/2011 tarihinde 150/7343 hissesini dava dışı ..."ya, ..."nın da ...09/2011 tarihinde 75/7343 hissesini davacı ..."e sattığı, ... Tapu Müdürlüğünce, ... tarafından davacıya satılan hissenin 104,33 m² (504784897/355264000000) olması gerektiğinin davacıya bildirildiği, davacının tapu kayıtlarında 750 m² olarak görünen payının gerçekte 104,33 m² olduğunun anlaşıldığı, davacının satın aldığı payda 645,67 m² azalmanın olduğu, anılan miktarın dava tarihi itibariyle değerinin 903.938,00.-TL olarak belirlendiği, tapu kayıtlarında yapılan hatalardan TMK"nın 1007. maddesi anlamında Devletin kusursuz sorumlu olduğu gerekçesiyle taleple bağlı kalınarak davanın kabulüne, 50.000,00.-TL tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine karar verilmiş, hüküm davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, tapu kaydının hatalı tutulması nedeniyle uğranılan zararın, 4721 sayılı TMK"nın 1007. maddesi uyarınca tazmini istemine ilişkindir.
Mahkemece verilen karar usul ve yasaya aykırıdır. Dosya içeriği ve toplanan delillerden; 820 parsel sayılı 73.430m2 yüzölçümlü otlakiye nitelikli taşınmazda ilk pay hatasının 08.01.1988 tarihinde ... veri girişi sırasında yapıldığı, bilgisayar kayıtlarının düzeltildiği, daha sonra 1989 ve devam eden yıllarda yapılan pek çok satış ve birleştirme işlemleri sırasında payların hatalı tescil edildiği, ...’nun 820 parselde ...05.1988 tarih 2588 yevmiye numarasıyla 5775/253760 payı satın aldığı, yine ...05.1988 tarih 2589 yevmiye numarasıyla 42240/6496250 payı satın aldığı, 04.01.1989 tarih 48 yevmiye numarasıyla da
1980/710528 payı satın aldığı ve aynı tarihli resmi senetle tüm payların birleştirilerek 163680/710528 payın... adına tescil edildiği, hisselerin birleştirilmesi işlemi yapılırken 11385/355264 payın... adına tescil edilmesi gerekirken tapuda 163680/710528 pay (16.915,...m²) olarak... adına tescil edildiği,...’nun vekaleten ...06.2011 tarih 33033 yevmiye nolu işlemle hatalı tescil edilen 163680/710528 pay oranı üzerinden ... ... ve...’e satış yaptığı, anılan resmi senette “ ....işbu parselde oluşabilecek lehlerindeki ve aleyhlerindeki hisse hatalarının tüm hukuki sonuçlarını kabul ettiklerini ....bilerek işlemin yapılmasını birlikte ifade ve beyan ettiler” açıklamasının yazıldığı,..."ndan ...06.2011 tarih 33033 yevmiye nolu işlemle hisse satın alan ... ...da 13/09/2011 tarih 46047 yevmiye nolu işlemle 150/7343 hissesini ..."ya sattığı, ..."nın da ...09/2011 tarih 47138 yevmiye nolu resmi senetle 75/7343 hissesini davacı ..."e, 75/7343 payı...’a sattığı, anılan resmi senette “ işbu taşınmazda ileri oluşabilecek hisse azalmalarını ve çoğalmalarını bilerek ve kabul ederek tarafların bu pay satış ve devrinin infaza imkan vermediğini, yasal gereği yapılmadan bu hisse üzerinde müstakil bir bölünmeye veya yapılaşmaya gidilemeyeceğini, bundan doğacak hukuki ve cezai sorumluğun devreden ve devralana ait olduğunu... bilerek işlemin yapılmasını birlikte ifade ve beyan ettiler” açıklamasının yazıldığı, gerçekte davacının satın aldığı payın 504784897/355264000000 olması gerektiği, davacının tapu kayıtlarında 750 m² olarak görünen payının gerçekte 104,33 m² olduğu, böylelikle davacının satın aldığı payda 645,67 m² azalmanın olduğu, ... Tapu Müdürlüğünün ....09.2014 tarih 10400 sayılı yazı ile pay hatası yapıldığını, tapudaki payın düzeltilebilmesi için TMK’nın 1027. maddesi uyarınca muvafakat verilmesi gerektiğini, itiraz edilmemesi veya dava açılmaması halinde Tapu Sicil Tüzüğünün 74/.... maddesi uyarınca tapu müdürlüğünce dava açılabileceğini davacıya bildirdiği, bunun üzerine davacının ....12.2014 tarihinde tazminat istemiyle eldeki davayı açtığı, dava tarihi itibariyle 820 sayılı parselde 75/7343 payın davacı adına kayıtlı olduğu, tapu müdürlüğü tarafından tapu kaydındaki yanlışlığın düzeltilmesi istemiyle dava açılıp açılmadığı hakkında bilginin bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Somut olayda; tazminat istemine konu 820 parsel sayılı taşınmazda davacının kayden satın aldığı pay halen davacı üzerinde kayıtlı olup, paydaki hata dava tarihi itibariyle düzeltilmemiştir. Her dava açıldığı tarihteki koşullar itibariyle değerlendirileceğinden 820 sayılı parseldeki davacıya ait hatalı pay tapu kütüğünde düzeltilmeden tazminat davası açılamaz. Diğer taraftan, 820 sayılı parselde ilk pay hatasının 08.01.1988 tarihinde ... veri girişi sırasında yapıldığı, bilgisayar kayıtlarının düzeltildiği, daha sonra 1989 ve devam eden yıllarda yapılan pek çok satış ve birleştirme işlemleri sırasında payların hatalı tescil edildiği,... tarafından 820 sayılı parselde 04.01.1989 tarihinde satın alınan 1980/710528 payın daha önce satın alınan paylarla birleştirilmesi sırasında da pay hatası yapıldığı, ... Tapu Müdürlüğünce payların hatalı olarak birleştirilmek suretiyle tapuya tescil edildiği, anılan hatalı paylar üzerinden de satışlar yapıldığı anlaşılmakta ise de... tarafından dava dışı kişilere yapılan satışa ilişkin ...06.2011 tarih 33033 yevmiye nolu resmi senette “ ...işbu parselde oluşabilecek lehlerindeki ve aleyhlerindeki hisse hatalarının tüm hukukî sonuçlarını kabul ettiklerini.... bilerek işlemin yapılmasını birlikte ifade ve beyan ettiler” açıklaması yazılmış olup yine davacıya pay satışa ilişkin ...09.2011 tarih 47138 yevmiye nolu resmi senette aynen “820 parseldeki ...’ya ait 150/7343 paydan 75/7343 payı 17.500.-TL bedelle davacıya sattığı, 75/7343 payı ise aynı bedelle Mehmet Boybeyi’ne sattığı, işbu taşınmazda ileri oluşabilecek hisse azalmalarını ve çoğalmalarını bilerek ve kabul ederek tarafların bu pay satış ve devrinin infaza imkan vermediğini, yasal gereği yapılmadan bu hisse üzerinde müstakil bir bölünmeye veya yapılaşmaya gidilemeyeceğini, bundan doğacak hukuki ve cezai sorumluğun devreden ve devralana ait olduğunu... bilerek işlemin yapılmasını birlikte ifade ve beyan ettiler" yazılıp alıcılar ve satıcı tarafından imzalanmıştır.
TMK"nın 1023. maddesinde "Tapu kütüğündeki tescile iyi niyetle dayanarak mülkiyet veya bir başka ayni hak kazanan üçüncü kişinin bu kazanımı korunur."
TMK"nın 1024. maddesinde "Bir ayni hak yolsuz olarak tescil edilmiş ise bunu bilen veya bilmesi gereken üçüncü kişi bu tescile dayanamaz.
Bağlayıcı olmayan bir hukuki işleme dayanan veya hukuki sebepten yoksun bulunan tescil yolsuz tescildir."
TMK’nun 2. maddesinde , “Herkes, haklarını kullanırken ve borçlarını yerine getirirken dürüstlük kurallarına uymak zorundadır.
Bir hakkın açıkça kötüye kullanılmasını hukuk düzeni korumaz.”
TMK"nun 3. maddesinde " Kanunun iyi niyete hukuki bir sonuç bağladığı durumlarda asıl olan iyi niyetin varlığıdır."
Ancak, durumun gereklerine göre kendisinden beklenen özeni göstermeyen kimse iyi niyet iddiasında bulunamaz." hükümlerine yer verilmiştir.
Anılan yasal düzenlemeler karşısında tapu kütüğündeki tescile iyi niyetle dayanarak mülkiyet veya bir başka ayni hak kazanan kişinin bu kazanımın korunacağı, iyi niyetin bu iddiada bulunana bir özen ve itina borcu yüklediği tapu sicilinin yanlış tutulmasından dolayı zarara uğrayan kişinin bütün zararlarından devletin sorumlu olduğu, Devletin sorumluluğunun kusursuz sorumluluk olduğu kuşkusuzdur.
Ne var ki, bir ayni hak yolsuz olarak tescil edilmiş ise bunu bilen veya bilmesi gereken üçüncü kişi bu tescile dayanamaz ve iyi niyetli olduğu düşünülemez.
Medenî Kanunun 3. maddesinde düzenlenen iyiniyet, “Hakların kazanılması” ile ilgili olduğu halde, Medenî Kanunun 2. maddesinde yer alan dürüst davranma “Hakların kullanılması” ve “Borçların yerine getirilmesinde” söz konusu olur.
Dürüst davranma, “Bir hak sahibinin, hakkını kullanırken veya bir borçlunun borcunu yerine getirirken iyi ve doğru hareket etmesi, yani dürüst, namuskar, makul, fiilinin neticesini bilen, orta zekalı her insanın benzer hadiselerde takip edecek olduğu yolda hareket etmesi” anlamındadır.
TMK’nın ...I hükmü herkesin haklarını, toplumda geçerli doğruluk dürüstlük ve iş ilişkilerinin gerektirdiği karşılıklı güven anlayışına uygun olarak kullanmasını emreder. Hakkın kullanımı ölçütünü Medenî Kanununa göre dürüstlük kuralları verir.
TMK"nın ...II maddesi ise hukuk kuralları tarafından kişilere tanınan yetkilerin olduğu gibi kullanılması, diğer kişiler ve toplumlar için çoğu kez katlanılması güç olan sonuçlar doğurabileceğinden, hukukta ortaya çıkabilecek gerçek olmayan kanun boşluklarının giderilmesini amaçlamaktadır.
Bu durumda, davacının çekişmeli taşınmazda kayden satın aldığı paydaki hatanın, 04.01.1989 gün 48 yevmiye numaralı hatalı pay birleştirilme işleminden kaynaklı olması, böylelikle 75/7343 payın TMK’nın 1024/2. maddesi uyarınca yolsuz olarak davacı adına tescil edilmesi ve az yukarıda ayrıntılı olarak belirtilen ...06.2011 tarih 33033 yevmiye nolu resmi senette ve davacıya pay satışa ilişkin ...09.2011 tarih 47138 yevmiye nolu resmi senette yer alan şerhler karşısında davacının taşınmazdaki pay hatasını bilerek ve sonuçlarını kabul ederek pay satın aldığı, TMK’nun 1024/... maddesi uyarınca yolsuz tescili bilen veya bilmesi gereken kişinin kazanımının korunamayacağı, davacının hakların kazanılmasına ilişkin olan TMK"nın 3. maddesi uyarınca iyiniyetli bulunmadığı, hakların kullanılmasına ilişkin olan TMK"nun 2. maddesi uyarınca da dürüst davranmadığı, sonucunda hakkın kötüye kullanımının söz konusu olduğu, böylelikle de TMK’nın 1023. maddesindeki koşulların oluşmadığı anlaşılmakla tazminat davasının reddine karar verilmesi gerekirken dosya kapsamına uygun düşmeyen gerekçe ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru değildir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA ....06.2018 günü oybirliği ile karar verildi.