10. Hukuk Dairesi 2020/3643 E. , 2021/3524 K.
"İçtihat Metni"Bölge Adliye Mahkemesi : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
İlk Derece Mahkemesi : ... 1. İş Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili ile davalı SS ... vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalılar Kurum ve S.S.... Petrol Kimya Lastik İşçileri Tüketim Koop. vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi
I-İSTEM
Davacı vekili, davacının davalı S.S. ... Petrol Kimya Lastik İşçileri Tüketim Kooperatifi"nin Petkim Petrokimya Holding A.Ş. fabrika sahasındaki mağazasında 18.01.2011-24.09.2012 tarihleri arasında reyon görevlisi olarak asgari ücretle çalıştığı halde, çalışmalarının Kuruma bildirilmediğini beyanla, Kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı S.S. ... Petrol Kimya Lastik İşçileri Tüketim Kooperatifi vekili, davacının üçüncü şahıs firmalar olan ..., ... Tekstil firmalarına bağımlı ve ücretlerini de bu firmalardan alarak satış elemanı olarak çalıştığını, kooperatifin işçisi olmadığını, davacının işverenin bu firmalar olduğunu beyanla, davanın reddini talep etmiştir.
Davalı SGK Başkanlığı vekili, Kurum kayıtlarında S.S. ... Petrol Kimya Lastik İşçileri Tüketim Kooperatifi"ne ait herhangi bir işveren kaydına rastlanılmadığını, davacıya ait herhangi bir sigorta tescil kaydına da rastlanmadığını, çalışma olgusunun yazılı belgelerle ispatlanması gerektiğini beyanla, davanın reddini talep etmiştir.
Dahili davalılar, davaya cevap vermemiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesi, davanın kabulüne, davacı ..."in Petkim-Aliağa adresinde bulunan S.S. ... Petrol, Kimya ve Lastik İşçileri Tüketim Kooperatifi"ne ait 179203.35 sicil numaralı dayanıklı tüketim malzemeleri satışı işi işyerinde 25/01/2011-24/09/2012 tarihleri arasında hizmet akdine tabi olarak asgari ücretle sürekli ve kesintisiz 600 gün çalıştığı tespit edilmiştir.
B-BAM KARARI
İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi, usul ve esas açısından ilk derece mahkemesi kararını yerinde bulmak suretiyle; davalılar vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddine karar vermiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı SGK Başkanlığı vekili, davacının tespitini talep ettiği tarihte gerçek ve fiili çalışmasının varlığını yazılı belgelerle ispat edemediğini, dinlenen davacı tanık beyanlarının davanın kabulü için yeterli olmadığını beyanla,
Davalı S.S. ... Petrol Kimya Lastik İşçileri Tüketim Kooperatifi vekili, davacının dava dışı mağazaların satış elemanı olduğunu, mağazalar ile müvekkili kooperatif arasındaki ilişkinin asıl işveren - alt işveren ilişkisi olmadığını, mağazanın kendi nam ve hesabına ve hukuki sorumluluğunun tamamen kendisine ait olmak üzere ürün satışı yaptığını, davacı ile müvekkili arasında hizmet akdi bulunmadığını beyanla, kararın bozulmasını istemişlerdir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddesidir. 506 sayılı Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olması nedeni ile özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanması gerektiği özellikle göz önünde bulundurulmalıdır.
İnceleme konusu dosyada; mahkemece davacının Petkim-Aliağa adresinde bulunan S.S. ... Petrol, Kimya ve Lastik İşçileri Tüketim Kooperatifi"ne ait 179203.35 sicil numaralı dayanıklı tüketim malzemeleri satışı işi işyerinde 25/01/2011-24/09/2012 tarihleri arasında çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
Dosya içerisindeki bilgi ve belgelerden; davaya dahil edilen ...’in karar başlığında ayrıca bir başka davalı imiş gibi ...-... olarak gösterildiği, ancak iki ayrı davalı olarak gösterilen kişinin aynı kişi olduğu anlaşılmakla dahili davalı ...’in iki ayrı davalı imiş gibi karar başlığında gösterilmesi yerinde değildir.
Mahkemece yukarıda belirtilen hukuki ve maddi olgular göz önünde bulundurulmaksızın eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmiş olması, usûl ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Ne var ki bu konuların düzeltilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hüküm bozulmamalı, 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 370. maddesi gereğince düzeltilerek onanmalıdır.
S O N U Ç: Yukarıda açıklanan nedenlerle karar başlığında dahili davalı olarak yer alan ...-...’ın karar başlığından çıkarılmasına, kararın bu şekliyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA, aşağıda yazılı temyiz harcının davalılardan S.S.... Petrol Kimya Lastik İşçileri Tüketim Koop."den alınmasına, 17.03.2021 gününde oybirliği ile karar verildi.