Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, aylık kesmeye ilişkin Kurum işleminin iptali ile ödenmeyen aylıkların kesin tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında beirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
5510 sayılı Yasanın 94. maddesi, “Kurum yürütülen soruşturma kapsamıyla sınırlı olmak üzere;
a) Sağlık hizmeti alan genel sağlık sigortalısından veya bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilerden, sağlık hizmetinin gerçekten alınıp alınmadığını,
b) Sigortalının, isteğe bağlı sigortalının veya bunların hak sahiplerinin malûllük, iş göremezlik raporlarında belirtilen rahatsızlıklarının mevcut olup olmadığını, tespit amacıyla kontrol muayenesi ve tetkik yaptırılmasını talep edebilir.
Malûllük (Ek ibare: 17/04/2008-5754 S.K./66. mad) vazife malûllüğü aylığı veya sürekli iş göremezlik geliri bağlanmış sigortalılar, malûllük durumlarında artma veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç olduğunu ileri sürerek aylık ve gelirlerinde değişiklik yapılmasını isteyebilecekleri gibi; Kurum da harp malûllüğü, vazife malûllüğü, malûllük aylığı veya sürekli iş göremezlik geliri bağlanmış sigortalılar ile aylık veya gelir bağlanan ve çalışma gücünün en az % 60"ını yitiren malûl çocukların kontrol muayenesine tâbi tutulmasını talep edebilir.
Kurumca yaptırılan kontrol muayenesinde veya sigortalının isteği üzerine ya da işe alıştırma sonunda yapılan muayenesinde yeniden tespit edilecek malûllük durumuna göre, malûllük aylığı veya sürekli iş göremezlik geliri, yeni malûllük durumuna esas tutulan raporun tarihini takip eden ödeme dönemi başından başlanarak artırılır, azaltılır veya kesilir.
Çalışma gücünün en az % 60"ını yitiren malûl çocuklara bağlanmış bulunan gelir ve aylıklar, kontrol muayenesi sonunda tespit edilecek malûllük durumuna göre, rapor tarihinden sonraki ödeme dönemi başından itibaren kesilir.
Kurumun yazılı bildiriminde belirtilen tarihten sonraki ödeme dönemi başına kadar kabul edilebilir bir özürü olmadığı halde kontrol muayenesini yaptırmayan sigortalının malûllük aylığı veya sürekli iş göremezlik geliri ile çalışma gücünün en az % 60"ını yitiren malûl çocukların kendilerine bağlanmış olan gelir veya aylığı, kontrol muayenesi için belirtilen tarihten sonraki ödeme dönemi başından itibaren kesilir.
Ancak, kontrol muayenesini Kurumun yazılı bildiriminde belirtilen tarihten başlayarak üç ay içinde yaptıran ve malûllük veya sürekli iş göremezlik halinin devam ettiği tespit edilen sigortalının veya aylık ya da gelir bağlanmış olan malûl çocuğun kesilen aylık veya geliri, kesildiği tarihten başlanarak yeniden bağlanır.
Kontrol muayenesini Kurumun yazılı bildiriminde belirtilen tarihten üç ay geçtikten sonra yaptıran ve malûllük veya sürekli iş göremezlik halinin devam ettiği tespit edilen sigortalının malûllük aylığı veya yeni sürekli iş göremezlik derecesine göre hesaplanacak geliri, gelir veya aylık bağlanan çalışamayacak durumda malûl çocukların ise almakta oldukları gelir veya aylık, rapor tarihinden sonraki ay başından başlanarak yeniden bağlanır.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esaslar, Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.…” hükmünü içermektedir.
Türkiye Cumhuriyeti ile Federal Almanya Cumhuriyeti arasında Sosyal Güvenlik konusunda yapılan sözleşmenin 43"ncü maddesi"(1) Akit tarafların Sosyal Sigorta Mercileri, bu mercilerin dernekleri, res-mi makamları ve mahkemeleri, 2’nci maddenin 1’nci fıkrasında belirtilen mevzuatın ve bu sözleşmenin uygulanmasında, sanki kendi mevzuatlarını uyguluyorlarmış gibi, birbirlerine karşılıklı yardımda bulunurlar. Nakdi yardımlar dışındaki yardımlar ücretsizdir.
(2) 1’nci fıkranın 1’nci cümlesi hekim muayeneleri için de geçerlidir. Tıbbi muayene masrafları, seyahat masrafları, mahrum kalınan kazanç, müşahade amacı ile yapılan yerleştirme masrafları ile diğer nakdi yardımlar, posta masrafları dışında, talep sahibi merci tarafından tazmin edilir. Hekim muayenesinin, her iki akit taraf yetkili Sosyal Sigorta Merciilerinin yararına olarak yapılması halinde, masraflar tazmin edilmez. "44"ncü maddesi"(1) Akit taraflardan birinin resmi makamına, mahkemesine veya Sosyal Sigorta Merciine ibrazı gereken belgeler veya diğer evrak vergi ve resimden kısmen veya tamamen muaf ise, bu muafiyet, bu sözleşmenin uygulanmasında, diğer akit tarafın resmi makamına, mahkemesine veya Sosyal Sigorta Merciine ibraz edilecek belge ve diğer evraka da teşmil edilir.
(2) Bu sözleşmenin uygulanmasında akit taraflardan birinin resmi ma-kamına, mahkemesine veya Sosyal Sigorta Merciine verilecek olan tanzim eden makamın mühürünü veya damgasını taşıyan belgelerin, diğer akit ta-rafın resmi makamlarında, mahkemelerinde ve Sosyal Sigorta Merciilerinde muameleye konulması için ayrıca tasdiki istenmez. "hükümlerini içermektedir.
Yukarıda belirtilen Türkiye Almanya Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin 43"ncü maddesine göre diğer akit taraf ülkelerinde bulunurken ya da ikamet edilirken kişilerin tıbbi kontrole tabi tutulabilecekleri ,aynı sözleşmenin 44"ncü maddesine göre de düzenlenecek söz konusu raporun ayrıca tetkikine gerek olmaksızın kabul edileceği düzenlenmiştir.
Dosya kapsamındaki kayıt ve belgelerden; Kayseri Bölge Sağlık Kurulu kararıyla, 28.09.2012 tarihli rapor dayanak alınarak davacının % 60 çalışma gücü kaybı olduğuna karar verilerek 22.10.2013 tarihinde kontrolüne karar verildiği,davacının 31.12.2012 tarihli tahsis talebine istinaden 01.01.2013 tarihinden itibaren davacıya maluliyet aylığı bağlandığı, davacının kontrol tarihinden sonraki ödeme dönemi başına kadar kontrolünü yaptırmaması sebebiyle aylığının kesildiği,davacının 03.07.2014 tarihli müracaatı üzerine düzenlenen 08.09.2014 tarihli raporunu takip eden aybaşından itibaren yeniden bağlandığı,davacının 02.10.2013-15.11.2013 tarihleri arasında Almanyada bulunduğu ve bu tarihler arasında raporlu olduğunu, ev sahibinin eve girişini engellediğini, kimsesizlere belediye tarafından tahsis edilen odayı ülkeyi terk etmesi halinde kaybedeceğinden Almanyadan ayrılamadığını, 01.05.2014 tarihinde Almanyada kazandığı tazminatını aldığını, yeni evini ancak 01.07.2014 tarihinde kiraladığını ileri sürerek kabul edilebilir mazereti olduğu iddiasında bulunduğu, mahkemece de davacnın mazereti kabul edilerek davanın kabulüne karar verildiği anlaşılmaktadır.
5510 sayılı Kanunun 94"ncü maddesi incelendiğinde; Kurumun yazılı bildiriminde belirtilen tarihten sonraki ödeme dönemi başına kadar kabul edilebilir bir özür sunulduğunda aylığın kesilmeyeceğini, kesilmesine rağmen belirtilen tarihten itibaren 3 ay içinde kontrolün yaptırılması halinde ise kesildiği tarihten itibaren yeniden bağlanacağı düzenlenmiştir. Davacının kontrol başvurusu 3 ay sonrasında olmuştur. Yasal düzenlemede, kontrol tarihini takip eden ödeme dönemi başına kadar kabul edilebilir mazeret sunma imkanı verilmiştir. Daha sonraki dönemler için mazeret sunma imkanı verilmemiş, 3 ay içinde kontrolün yaptırılması halinde kesildiği tarihten itibaren yeninden bağlanacağı, 3 ay içinde dahi kontrolün yaptırılmaması halinde ise kontrole ilişkin raporu takip eden aybaşından itibaren yeniden aylık bağlanacağı düzenlenmiştir. Yukarıda belirtilen sözleşme hükümlerine göre de davacının Almanyada muayene olup raporunu Alman Sosyal Güvenlik mercilerine de sunma imkanına sahiptir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yukarıda belirtilen hususlar dikkate alınmaksızın mevcut şekilde karar verilmesi hatalı olmuştur.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece, eksik inceleme ve araştırma sonucu hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum avukatının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 25.03.2019 gününde oy birliğiyle karar verildi.