MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL

Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece davanın reddine ilişkin olarak verilen karar davacı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ..."in raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;
-KARAR-
Dava, vekalet görevinin kötüye kullanılması hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
Davacı, mirasbırakan annesi ..."in paydaşı olduğu 6 parsel sayılı taşınmazdan mirasen adına intikal eden payları satılıp parasını taksim etmek amacıyla vekil tayin ettiği dava dışı ağabeyi ..."ı 03.08.2012 tarihli azilname ile azletmesine karşın çekişme konusu taşınmazdaki paylarının vekil ... tarafından geçersiz vekaletname kullanılmak suretiyle 2012 yılı Aralık ayında davalıya satış suretiyle temlik edildiğini ileri sürerek, tapu kaydının iptali ile mirasçılar adlarına tesciline karar verimesini istemiştir.
Davalı, temlik tarihinde tapu kaydında azilname ile ilgili herhangi bir beyan veya şerh görülmediğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, azilnamenin Tapu Müdürlüğüne gönderilmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden, çekişme konusu ... parsel sayılı taşınmazın 480/72149 payının mirasbırakan ... adına kayıtlı iken, ... Kadastro Mahkemesinin 1976/46 Esas 1990/9 Karar sayılı ilamıyla mirasbırakanın payının ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... sayılı kadastral parsellere muhtelif paylarla tescil edildiği, bilahare bu payların şuyulandırma işlemi sonrası oluşan ... ada ... parselin tamamının mirasbırakan adına tescil edildiği, 06.11.2012 tarihli mahkeme kararıyla anılan taşınmazın 19931/34890 payının mirasbırakan, kalan 14959/34890 payının davalı ... adına tescil edildiği, mirasbırakanın ölümü üzerine ... parsel sayılı taşınmazdaki 19931/34890 payın 20.11.2012 tarihinde davacı ve dava dışı mirasçılar ..., ... ve ...’a intikal ettiği, davacı ...’in ... 22. Noterliğinin 31.07.2012 tarih, 25093 yevmiye numaralı vekaletname ile dava dışı kardeşi ...’ı satışa da yetkili olmak üzere
vekil tayin ettiği, sonrasında 03.08.2012 tarihli azilname ile vekillikten azlettiği, ancak buna rağmen vekil ...’ın azilnamenin kendisine tebliğinden sonra kendi adına asaleten davacı ve dava dışı kardeşi ...’a vekaleten adlarına kayıtlı 19931/139560’ar payı 28.12.2012 tarihinde davalı ...’e satış suretiyle temlik ettiği, anılan azilnamenin tapu müdürlüğüne tebliğ edilmediği anlaşılmaktadır.
Hemen belirtilmelidir ki, azilnamenin tapu müdürlüğüne tebliği zorunlu olmayıp, tebliğ edilmemiş olması işlemi tek başına geçersiz kılmaz.
Bilindiği üzere; Borçlar Kanununun temsil ve vekalet aktini düzenleyen hükümlerine göre, vekalet sözleşmesi büyük ölçüde tarafların karşılıklı güvenine dayanır. Vekilin borçlarının çoğu bu güven unsurundan, onun vekil edenin yararına ve iradesine uygun davranış yükümlülüğünden doğar.
6098 s. Türk Borçlar Kanununda (TBK) sadakat ve özen borcu, vekilin vekil edene karşı en önde gelen borcu kabul edilmiş ve 506. maddesinde (818 s. Borçlar Kanununun 390.) maddesinde aynen; "Vekil, vekâlet borcunu bizzat ifa etmekle yükümlüdür. Ancak vekile yetki verildiği veya durumun zorunlu ya da teamülün mümkün kıldığı hâllerde vekil, işi başkasına yaptırabilir.
Vekil üstlendiği iş ve hizmetleri, vekâlet verenin haklı menfaatlerini gözeterek, sadakat ve özenle yürütmekle yükümlüdür.
Vekilin özen borcundan doğan sorumluluğunun belirlenmesinde, benzer alanda iş ve hizmetleri üstlenen basiretli bir vekilin göstermesi gereken davranış esas alınır." hükmüne yer verilmiştir. Bu itibarla vekil, vekil edenin yararına ve iradesine uygun hareket etme, onu zararlandırıcı davranışlardan kaçınma yükümlülüğü altındadır. Vekâletin kapsamı, sözleşmede açıkça gösterilmemişse, görülecek işin niteliğine göre belirlenir. (TBK"nin 504/1) Sözleşmede vekaletin nasıl yerine getirileceği hakkında açık bir hüküm bulunmasa veya yapılan işlem dış temsil yetkisinin sınırları içerisinde kalsa dahi vekilin bu yükümlülüğü daima mevcuttur. Hatta malik tarafından vekilin bir taşınmazın satışında, dilediği bedelle dilediği kimseye satış yapabileceği şeklinde yetkili kılınması, satacağı kimseyi dahi belirtmesi, ona dürüstlük kuralını, sadakat ve özen borcunu göz ardı etmek suretiyle, makul sayılacak ölçüler dışına çıkarak satış yapma hakkını vermez. Vekil edenin yararı ile bağdaşmayacak bir eylem veya işlem yapan vekil değinilen maddenin son fıkrası uyarınca sorumlu olur. Bu sorumluluk BK"de daha hafif olan işçinin sorumluluğuna kıyasen belirlenirken, TBK"de benzer alanda iş ve hizmetleri üslenen basiretli bir vekilin sorumluluğu esas alınarak daha da ağırlaştırılmıştır.
Öte yandan, vekil ile sözleşme yapan kişi 4721 s. Türk Medeni Kanunu"nun (TMK) 3. maddesi anlamında iyi niyetli ise yani vekilin vekalet görevini kötüye kullandığını bilmiyor veya kendisinden beklenen özeni göstermesine rağmen bilmesine olanak yoksa, vekil ile yaptığı sözleşme geçerlidir ve vekil edeni bağlar. Vekil vekalet görevini kötüye kullansa dahi bu husus vekil ile vekalet eden arasında bir iç sorun olarak kalır, vekil ile sözleşme yapan kişinin kazandığı haklara etkili olamaz.
Ne var ki, üçüncü kişi vekil ile çıkar ve işbirliği içerisinde ise veya kötü niyetli olup vekilin vekalet görevini kötüye kullandığını biliyor veya bilmesi gerekiyorsa vekil edenin sözleşme ile bağlı sayılmaması, TMK"nin 2. maddesinde yazılı dürüstlük kuralının doğal bir sonucu olarak kabul edilmelidir. Söz konusu yasa maddesi buyurucu nitelik taşıdığından hakim tarafından kendiliğinden (resen) göz önünde tutulması zorunludur. Aksine düşünce kötü niyeti teşvik etmek en azından ona göz yummak olur. Oysa bütün çağdaş hukuk sistemlerinde kötü niyet korunmamış daima mahkum edilmiştir. Nitekim uygulama ve bilimsel görüşler bu yönde gelişmiş ve kararlılık kazanmıştır.
Somut olaya gelince; mahkemece yapılan araştırma ve incelemenin hüküm vermeye elverişli olduğunu söyleyebilme imkanı yoktur.
Hal böyle olunca, yukarıda belirtilen ilkeler ve olgular doğrultusunda araştırma ve inceleme yapılması, taraf delillerinin eksiksiz bir şekilde toplanması, davalı ile dava dışı vekilin el ve iş birliği içerisinde hareket edip etmediklerinin, davalının ediniminde iyi niyetli olup olmadığının duraksamaya yer bırakmayacak biçimde saptanması, ondan sonra hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
Davacının yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 18.06.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.