MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi

Taraflar arasındaki davada ... 2. Aile ve ... 19. Aile Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, evlilik akdinin iptali istemine ilişkindir.
... 2. Aile Mahkemesince, 4721 sayılı T.M.K.nın 19/1 ve 5490 sayılı kanunun 3-z/çç maddeleri gereğince yerleşim yeri bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturduğu yeri ifade etmektedir.Yine 5718 sayılı yasanın 41.maddesi gereğince ise Türk vatandaşlarının kişi hallerine ilişkin davaların yabancı ülke mahkemelerinde açılmadığı veya açılamadığı takdirde Türkiye"de yer itibariyle yetkili mahkemede, bulunmaması halinde ilgilinin sâkin olduğu yer, Türkiye"de sâkin değilse Türkiye"deki son yerleşim yeri mahkemesinde, o da bulunmadığı takdirde ..., İstanbul veya ... Mahkemelerinden birinde görüleceği düzenlenmiştir. Somut olayda UYAP üzerinden alınan MERNİS kaydından, talebe konu davalıların yerleşim yerinin, .../ALMANYA olduğu gerekçesi ile yetkisizliğine dosyanın yetkili ... Nöbetçi Aile Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
... 19. Aile Mahkemesince, MÖHUK 41"inci maddesi – (1) Türk vatandaşlarının kişi hâllerine ilişkin davaları, yabancı ülke mahkemelerinde açılmadığı veya açılamadığı takdirde Türkiye’de yer itibariyle yetkili mahkemede, bulunmaması hâlinde ilgilinin sâkin olduğu yer, Türkiye’de sâkin değilse Türkiye’deki son yerleşim yeri mahkemesinde, o da bulunmadığı takdirde ..., İstanbul veya ... mahkemelerinden birinde görülür hükmü göz önünde bulundurularak ... Aile Mahkemesinin bu dosyada yetkili olduğu anlaşılmıştır. Ancak evleviyetle; evlenmenin butlanı davalarında yetki ve yargılama usulü bakımından boşanmaya ilişkin hükümler uygulanır (TMK"nın 160). Boşanma veya ayrılık davalarında yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir (TMK"nın 168). Boşanma davalarında yetki, kesin yetki değildir. Yetki itirazı davalı tarafca ileri sürülmedikçe mahkeme tarafından re"sen yetkisizlik kararı verilemez. Somut olayda; davaname ile davalılar arasında yapılan evlilik akdinin iptali Nüfus Müdürlüğünce talep ve dava edilmiş, davaname davalılara tebliğ edilmeden ilk derece mahkemesi tarafından re"sen yetkisizlik kararı verilmiştir. Yukarıda belirtilen yasal düzenleme dikkate alındığında, davalılar tarafından yetki itirazında bulunulmadan, mahkeme tarafından re"sen yetkisizlik kararı verildiği anlaşılmakla, verilen karar hatalı olmuştur. Kabule göre de, evlenme bildiriminden de anlaşıldığı üzere; tarafların kararda son müşterek adresi, ... Cad. ... Mah.... .../... olduğu halde alternatif yetkili olan ... Mahkemeleri yetkili olduğu karara bağlanmıştır. Bu itibarla, ilk itiraz olmadan, bir an için olduğu kabul edilse bile verilemeyeceği halde yetkisizlik kararı verilmesi doğru kabul edilmemiştir. Tüm bu gerekçelerle mahkemenin yetkisizliğine karar verilmiştir.
4721 sayılı Türk Medenî Kanununun 160. maddesine göre, evlenmenin butlanı davasında, yetki ve yargılama usûlü bakımından boşanmaya ilişkin hükümler uygulanır. Aynı Kanunun 168. maddesine göre ise, boşanma veya ayrılık davalarında yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir.
Boşanma davalarında yetki kesin yetki değildir. Dava, Cumhuriyet Savcılığı tarafından ... 2. Aile Mahkemesinde açılmış olup, davalılar tarafından usûlüne uygun olarak yapılmış bir yetki itirazı da bulunmamaktadır. Bu durumda, mahkemenin kendiliğinden yetkisizlik kararı veremeyeceği anlaşıldığından, uyuşmazlığın ... 2. Aile Mahkemesinde görülerek çözümlenmesi gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK"nın 21 ve 22. maddeleri gereğince; ... 2. Aile Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 23/11/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.