5. Hukuk Dairesi 2020/9337 E. , 2020/10271 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki davada ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi ile ... Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü:
KARAR
... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi, davacı tarafın ihtiyati tedbir talebinin mahkemece reddine dair 06/05/2019 tarihli ara karara karşı davacı vekilince istinaf başvurusunda bulunulduğu ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesinin 16/09/2019 tarihli, 2019/2345 Esas, 2019/1701 Karar sayılı kararı ile istinaf kanun yoluna başvuru için gerekli başvurma ve karar harçları ile istinaf giderlerinin yatırılması için dosyanın mahkemesine geri çevrilmesine karar verildiği, 5235 sayılı yasanın ek.1/1 maddesi uyarınca istinaf incelemesinin ... Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yapılması gerektiği anlaşılmış olup HMK 352/1-a maddesi uyarınca dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesi için mahalli mahkemesine geri çevrilmesine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesince, İlk derece mahkemesince 15.11.2019 tarih 2019/198-362 Esas ve Karar sayılı ilamla davanın, dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verilmiş ve davacı vekilince bu karara karşı istinaf talebinde bulunulması üzerine 02.09.2019 tarihinde faaliyete geçen ... Bölge Adliye Mahkemesinin 3. Hukuk Dairesince davacı tarafın ihtiyati tedbir talebinin mahkemece reddedilmesiyle ilgili ara karara karşı istinaf talebinde bulunulduğu ve buna dair geri çevirme kararı verilmekle istinaf incelemesinin ... Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yapılması gerektiği gerekçesi ile dosyanın ilk derece mahkemesine geri çevrildiği görülmüştür.
694 sayılı KHK"nın 136. Maddesi ile ve 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanuna Ek 1. maddenin 1. fıkrasında: ""Yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde ilk incelemeyi yapan Bölge Adliye Mahkemesince sonuçlandırılır" şeklindeki düzenleme dikkate alındığında ve istinafa konu olabilecek kararların HMK 341 maddesine göre ilk derece mahkemesinden verilen nihai kararlar, ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz taleplerin reddi ve kabulü halinde itiraz üzerine verilecek kararlar olarak sıralandığı gözetildiğinde istinaf incelemesi olarak kabul edilecek durumların bu şekilde sıralandığı ve geri çevrilme kararlarının bir inceleme olarak kabul edilemeyeceği sonucuna varılmalıdır.
Buna göre ilk derece mahkemesince davaya konu uyuşmazlıkta yargılama aşamasında verilen ara karara ilişkin bölge mahkemesince herhangi bir istinaf incelemesi yapılmaksızın dosyanın noksan ikmali amacıyla geri çevrildiği ve ilk derece mahkemesinin verdiği esasa ilişkin nihai karar tarihi itibariyle ... Bölge Adliye Mahkemesinin faaliyete geçtiği de gözetildiğinde istinaf kanun yoluna başvuru incelemesinin ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi tarafından yapılması gerektiği anlaşılmakla HMK 352. maddesi gereğince Dairenin yetkisizliğine karar verilmiştir.
6100 sayılı HMK"nın 22. maddesi uyarınca "Yetkili mahkemenin bir davaya bakmasına herhangi bir engel bulunduğu yahut iki mahkeme arasında yargı çevrelerinin sınırlarının belirlenmesinde tereddüt ortaya çıktığı takdirde, yetkili mahkemenin tayininde, ilk derece mahkemeleri için bölge adliye mahkemelerine, bölge adliye mahkemeleri için Yargıtaya başvurulur."
HMK"nun "Kanun Yolları" başlıklı sekizinci kısmının birinci bölümünde "istinaf” kanun yolu düzenlenmiş ve 341. maddesinin (1) numaralı fıkrasında "İlk derece mahkemelerinden verilen nihai kararlar ile ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü hâlinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir" hükmünü içermektedir.
HMK"nun 391/3. ve 394/5. maddelerinde ihtiyati tedbire dair belirtilen (ilk derece) mahkeme kararlarına karşı kanun yoluna başvurulabileceği öngörülmüş; bu kanun yolunun ne anlama geldiği ise HMK"nun 341/1. maddesinde "ilk derece mahkemelerinden verilen ... ihtiyati tedbir ... taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü hâlinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir" hükmü ile istinaf olarak açıkça belirtilmiştir.
694 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 136. maddesi ile 5235 Sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri hakkında Kanuna ek 1.maddenin 1.fıkrasında:"Bölge Adliye Mahkemelerinin yargı çevresinin 25.madde uyarınca değişmesi halinde, bu değişikliğinin uygulanması
durumunda Resmi Gazetede belirlenen tarihten önce ilk derece mahkemelerince verilen kararların istinaf incelenmesinde, karar tarihi itibariyle yetkili Bölge Adliye Mahkemelerince yargı çevresinin değiştiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilemez. Yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan Bölge Adliye Mahkemesince sonuçlandırılır.
Dosya kapsamında ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi 06/05/2019 tarihli tensip tutanağı ile ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verilmiş davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuş ... Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi tarafından16/09/2019 gün, 2019/2345 esas, 2019/1701 karar sayılı kararıyla davacı şirket vekiline HMK"nun 344. maddesi gereğince istinaf kanun yoluna başvuru için gerekli başvurma ve karar harçları ile istinaf giderlerini yatırması için mahkemesince bir haftalık kesin süre verilmesine ilişkin ihtaratın yapılması ve sonrasında oluşacak duruma göre işlem yapılmak üzere dosyanın HMK"nun 352.maddesi gereğince mahalline geri çevrilmesine karar verildiği anlaşılmıştır. HMK"nun "Kanun Yolları" başlıklı sekizinci kısmının birinci bölümünde "istinaf” kanun yolu düzenlenmiştir. Ancak mahalline geri çevirmesine ilişkin inceleme 341. maddesinin (1) numaralı fıkrasında yer almamaktadır. Bu nedenle ... 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2019/198 Esas - 2019/362 Karar sayılı kararı aleyhine davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesince görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK"nun 21 ve 22. maddeleri gereğince; ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 23/11/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.