Davacılar 1-... 2-... ile davalılar 1-... 2-İltaş İnş. Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti. arasındaki davadan dolayı Ankara Batı Asliye Ticaret Mahkemesince verilen 04.03.2015 gün ve 2014/123 E.-2015/77 K. sayılı hükmü onayan 23. Hukuk Dairesi"nin 01.11.2016 gün ve 2015/6924 E.-2016/4836 K. sayılı ilamı aleyhinde davalılar vekili tarafından karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş ve karar düzeltme dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, eser sözleşmesinin bir türü olan kat karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan tazminat talebinden ibarettir. Mahkemece yapılan yargılam sonucunda 01.11.2012 tarih, 2009/170 Esas, 2012/305 karar sayılı karar ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, taraf vekillerinin temyizi üzerine Yargıtay 23. Hukuk Dairesi"nin 09.05.2013 tarih, 2013/874 Esas, 2013/3079 karar sayılı ilamıyla karar bozulmuş, mahkemece bozmaya uyularak davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, kararın taraf vekillerinin temyizi üzerine Yargıtay 23. Hukuk Dairesi"nin 01.11.2016 tarih, 2015/6927 Esas, 2016/4836 karar sayılı ilamıyla onama kararı verilmiş; onama kararına karşı davalılar vekili tarafından karar düzeltme talebinde bulunulmuştur.
Karar düzeltme talebinin kural olarak temyiz incelemesini yapan Yargıtay Hukuk Dairesi"nce incelenmesi gerekmekte ise de; Yargıtay Büyük Genel Kurulu"nun 09.02.2018 gün 2018/1 sayılı işbölümü kararı ile arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinden kaynaklanan ve 01.07.2016 tarihinden sonra temyiz ya da karar düzeltme talepli olarak Yargıtay"a gelen dosyalardaki temyiz ya da karar düzeltme taleplerini incelemek görevi Yargıtay 15. Hukuk Dairesi"ne verildiğinden karar düzeltme talebi Dairemizce incelenmiştir.

Davacılar vekili, müvekkillerinin müştereken maliki olduğu Etimesgut ilçesi Elvankent mahallesinde kain 45702 ada 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8 numaralı parseller üzerine kat karşılığı inşaat yapılması hususunda davalı kooperatif ile Ankara 15. Noterliği"nde 16.12.1994 tarihli sözleşmeyi akdettiklerini, diğer davalının da sözleşmenin ifasında kooperatife kefil olduğunu, sözleşmeye göre işin teslim tarihinin 16.10.1999 olduğunu, davalı kooperatifin bu tarihte işi bitiremediğini, iş devam ederken taraflar arasında 07.09.2005 tarihli ek sözleşmenin düzenlendiğini, bu sözleşme ile yapılacak taşınmazların dağıtım şeklinin değiştirildiğini ve buna göre çarşı olarak adlandırılan C blokun tamamı ile A blokta numaraları belirtilen 21 adet bağımsız bölümün arsa sahiplerine verilmesinin kararlaştırıldığını, A blokta kalan 27 adet bağımsız bölüm ile B bloktaki 60 adet bağımsız bölümün ise müteahhide verildiğini, arsa sahiplerine bırakılan 21 adet bağımsız bölümün bitirilerek 01.04.2006 tarihinde kendilerine teslim edileceğini, bu gereklilik yerine getirilmez ise cezai şart ve kira tazminatı ödenmesinin kararlaştırıldığını, yapılacak yargılama neticesinde; fazlaya ilişkin haklar saklı tutularak şimdilik, 350.000,00 TL cezai şart, 50.000,00 TL kira tazminatı olmak üzere toplam: 400.000,00 TL tazminatın 01.04.2006 tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesi talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, taraflar arasında taşınmaz yapımı hususunda 16.12.1994 tarihinde sözleşme düzenlendiğini, daha sonra 07.09.2005 tarihinde ek sözleşmenin akdedildiğini, C bloğun yapılması ile davacılara 07.09.2005 tarihinde tesliminin yapıldığını, diğer dairelerinde bitirilerek teslime hazır hale geldiğini, sözleşmede dairelerin 07.09.2005 tarihinde teslimi kararlaştırılmışsa da Mücbir sebeplerden dolayı iskanın alınmasının geciktiğini, sözleşmede cezai şart olarak her gün için 200,00 TL kararlaştırıldığını, ayrıca kiralar hakkında düzenleme yapılmadığını, kira tazminatı istenemeyeceğini, davalı şirketin kefil olarak sorumluluğunun bulunmadığını, davanın haksız açıldığını ve reddine karar verilmesi gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
1-Dosyadaki yazılara, mahkeme kararında belirtilip Yargıtay ilamında benimsenen gerektirici sebeplere göre davalı ..."nin karar düzeltme talepleri yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Davalı İltaş İnşaat Taahhüt Tic. ve San. Ltd. Şti"nin karar düzeltme taleplerinin incelenmesinde;
Davacı arsa sahipleri arasında Ankara 15. Noterliğinin 16.12.1994 tarih, 40922 Yevmiye nolu "Düzenleme Şeklinde Arsa-Kat Karşılığı İnşaat Mukavelesi" başlıklı sözleşmenin düzenlendiği ve bu sözleşmeye İltaş İnşaat Taahhüt Tic. ve San. Ltd. Şti"ni temsilen şirket müdürü Nurullah Taşpınar kefil sıfatı ile imza atmıştır. Bu sözleşmenin 9. maddesinde inşaatın arsa sahibine süresinde teslim edilmemesi halinde rayiçlere göre kira tazminatı ödeneceği, 11. maddesinde ise sözleşmeden vazgeçenin diğer tarafa dönme cezası ödeyeceği kararlaştırılmıştır. Bu sözleşmenin 6. ve son sayfasında davalı İltaş İnşaat Taahhüt Tic. ve San. Ltd. Şti"nin 100.000 DM"ye kadar şartı cezaya müşterek ve müteselsil kefil olduğu anlaşılmaktadır. Bu sözleşmeden sonra yine Ankara 15. Noterliği"nin 07.09.2005 tarih, 34154 Yevmiye nolu "Düzenleme Biçiminde Arsa Payı Karşılığı Kat Yapım Ek Sözleşmesi" başlıklı sözleşmenin düzenlendiği ve bu sözleşmenin 1. maddesi ile ana sözleşmenin 9. maddesi hükmüde kaldırılmış gecikme halinde sözleşmenin düzenlendiği tarihte yürürlükte bulunan 818 sayılı Borçlar Kanunu"nun 158/II maddesinde düzenlenen ifaya ekli ceza kararlaştırılmış bulunmaktadır Bahsi geçen ek sözleşme davalı İltaş İnşaat Taahhüt Tic. ve San. Ltd. Şti. tarafından imzalanmadığı gibi bu davalının herhangi bir kefaletinin bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Mahkemece verilen ilk kararda bahsi geçen davalı şirketin temyiz itirazları sair red kapsamında bozma dışında bırakıldığından davacı yararına usuli kazanılmış hak oluştuğu düşünülebilir ise de usuli kazanılmış hak doğup doğmadığı tartışılmalıdır. Yargısal ve bilimsel içtihatlarda “usulî kazanılmış hak” yada “usulî müktesep hak” olarak adlandırılan bu ilke Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun 10.02.1998 tarih, 1987/2-520 Esas, 1988/89 Karar sayılı ilamında “Mahkemenin bozma kararına uymasıyla meydana gelen bozma gereğince işlem yapma ve hüküm verme durumu,taraflardan birisinin lehine ve diğeri aleyhine hüküm verme neticesini doğuracak bir durumdur ve buna usuli kazanılmış hak denilmektedir...” şeklinde tanımlanmakta ve bazı istisnaları bulunmaktadır.
Bu istisnalardan bahsetmek gerekirse; mahkemenin görevi ile ilgili usulî kazanılmış haktan söz edilemez, Yargıtay"ın bozma kararından sonra yeni bir içtihadı birleştirme kararının çıkarılmış olması da usul kazanılmış hakkın istisnasıdır, karar henüz kesinleşmeden geçmişe etkili olarak çıkarılan bir kanun hükmü de usulî kazanılmış hakkın istisnasını oluşturur. Bir kanun hükmü Anayasa Mahkemesince iptâl edilirse iptâl edilen kanun hükmü usulî kazanılmış hakka aykırı olsa bile uygulanacak öncelik usulî kazanılmış hakta değil Anayasa Mahkemesi"nin iptâl kararında olacaktır. Usulî kazanılmış hakkın bir diğer istisnası ise kesin hükümdür. Kamu düzenine aykırılıkta usulî kazanılmış hakkın istisnalarından bir diğeridir. Nihayet, son olarak; Yargıtayın kararı her türlü yorumun, hukuki değerlendirme veya delil takdiri dışında, açıkça ve tartışmasız şekilde başka bir şekilde yorumlanamayacak açıklıkta maddi hataya dayalı ise ve onunla sıkı sıkıya bağlı olduğu halde usulî kazanılmış hak ilkesi uygulamayacaktır. Yargıtay tarafından dosya kapsamına uygun olmayacak şekilde açık ve tartışmasız bir maddi hata yapması halinde bu hata usulî kazanılmış hak oluşturmayacaktır. Dosyada bulunan bir belgenin gözden kaçırılması, bir belgede yer alan hükmün yok sayılması, olmayan bir hususun tam aksine var sayılması, tapulu bir taşınmazın tapusuz kabul edilmesi, imara aykırı olduğu bildirilen bir taşınmazın imara uygun olduğunun kabulü,taşınmaz satış tarihinin veya noterden gönderilen belgenin tarihinin belgelerdekinin aksine yanlış belirlenmesi, reşit olan çocuğun isminin yanlış belirlenmesi gibi hallerde maddi hatanın varlığı kabul edilerek bu bozmalar usulî kazanılmış hak doğurmayacaktır.
Bu anlatımlar ışığında somut olay değerlendirildiğinde ek protokol hükümlerine göre ana sözleşme hükümlerinin değiştirildiği ve ek protokolde davalı şirketin herhangi bir kefaletinin bulunmamasına rağmen önceki kararda gecikme cezası ve cezayı aşan zarardan sorumlu tutulması maddi hata ile olduğundan usulî kazanılmış hakkın istisnasını oluşturduğunun kabulü gerekir. Tüm bu nedenlerle davalı İltaş İnşaat Taahhüt Tic. ve San. Ltd. Şti. aleyhine açılan davanın reddi gerekir iken davalı şirketin yürürlükteki ek protokole göre sorumlu olmadığı gözden kaçırılarak aleyhine hüküm kurulması doğru olmamıştır. Mahkeme kararının bu gerekçeyle bozulması gerekir iken onandığı bu kez yapılan incelemeden anlaşıldığından davalı şirketin karar düzeltme talebinin kabulü ile hükmün davalı İltaş İnşaat Taahhüt Tic. ve San. Ltd. Şti. yararına bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davalı ..."nin karar düzeltme taleplerinin reddine, 2. bende göre davalı İltaş İnş. Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti."nin karar düzeltme taleplerinin kabulü ile Yargıtay 23. Hukuk Dairesi"nin 01.11.2020 tarih, 2015/6924 Esas, 2016/4836 Karar sayılı onama kararının kaldırılarak mahkeme kararının davalı İltaş İnşaat Taahhüt Tic. ve San. Ltd. Şti."nin yararına BOZULMASINA, HUMK’nın 442. maddesi hükmünce 275,00 TL para cezası ile bakiye 52,50 TL red harcının karar düzeltme isteyen davalı ..."ne yükletilmesine, aşağıda yazılı bakiye 15.328,60 TL temyiz ilam harcının temyiz eden davalı ..."nden alınmasına, 10.03.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.