MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi
İLK DERECE
MAHKEMESİ : Bakırköy 2. İş Mahkemesi


TÜRK MİLLETİ ADINA
KARAR

A)Davacı İstemi;
Davacının davalı işverenler nezdinde 17/10/2003-06/12/2013 tarihleri arasında, aylık 1.300 TL Maaş ile ... Plaka numaralı takside,01/08/2011 tarihler arası dönemdeki çalışmalarından eksik çalışmalarının tespiti ile sigortaya tescilini talep etmiştir.
B)Davalıların Cevapları;
Davalı ... vekili tarafından verilen cevap dilekçesinde özetle;SSK kayıtlarına göre davacının işe giriş tarihinin 01/08/2011 tarihi olduğunu, çıkış tarihinin 07/12/2013 tarihi olduğunu, sigortalılık girişinin müvekkili tarafından yapıldığını, taraflar arasındaki hukuki ilişkinin hizmet ilişkisi olmadığını, İş Mahkemesinin görevsiz olduğunu, zamanaşımının söz konusu olduğunu, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Dahili davalı ... vekili tarafından verilen cevap dilekçesinde özetle; ... plaka sayılı taksiyi 17/10/2003 tarihinde müvekkilinin sattığını, bu tarihe kadar aracı müvekkilinin bizzat kullandığını, bu tarihten sonra yaşadığı kalp rahatsızlığı nedeniyle aracı sattığını, davacının bu araçta satış tarihine kadar çalışmasının olmadığını, İş Mahkemesinin görevli olmadığını, ticari plakalı taksilerin çalışma sistemine göre ücretli olarak çalışmanın söz konusu olmadığını, müvekkilinin taraf sıfatının bulunmadığını, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Feri müdahil kurum vekili cevap dilekçesinde özetle;Kurum tarafından yapılan işlemlerde kanun ve mevzuata aykırı bir durum olmadığını beyanla davanın reddini talep etmiştir
C)İlk Derece Mahkemesi Kararı;
İlk Derece Mahkemesince; 1-Davanın kısmen kabulüne,Davacının davalı ..."e ait iş yerinde çalışma talebine ilişkin kabulü ile, davacının davlaılardan ..."e ait iş yerinde
17.10.2003-1.12.2003 hizmete esas süre 74 gün 88,8 TL hizmet primi
01.01.2004-30.06.2004 hizmete esas süre 180 gün 2.538 TL hizmet primi
01.01.2004-31.12.2004 hizmete esas süre 180 gün 2.664,9 TL hizmet primi
01.01.2005-31.12.2005 hizmete esas süre 360 gün 5.864,4 TL hizmet primi 01.01.2006-31.12.2006 hizmete esas süre 360 gün 6.372 TL hizmet primi
01.01.2007-30.06.2007 hizmete esas süre 180 gün 3.375 TL hizmet primi
01.07.2007-31.12.2007 hizmete esas süre 180 gün 3.510 TL hizmet primi
01.01.2008-30.06.2008 hizmete esas süre 180 gün 3.650,4 TL hizmet primi
01.07.2008-31.12.2008 hizmete esas süre 180 gün 3.832,2 TL hizmet primi
01.01.2009-30.06.2009 hizmete esas süre 180 gün 3996 TL hizmet primi
01.07.2009-31.12.2009 hizmete esas süre 180 gün 4158 TL hizmet primi
01.01.2010-30.06.2010 hizmete esas süre 180 gün 4374 TL hizmet primi
01.07.2010-31.12.2010 hizmete esas süre 180 gün 4563 TL hizmet primi
01.01.2011-30.06.2011 hizmete esas süre 180 gün 4779 TL hizmet primi
01.07.2011-01.08.2011 hizmete esas süre 29 gün 809,1 TL hizmet primi
17.10.2003-01.08.2011 tarihleri arasında toplam 2803 gün 54.575,3 TL kazanç ile çalıştığıının tespitine,
2-Dahili davalı ... ...yönünden davanın reddine,karar verilmiştir.
D)Bölge Adliye Mahkemesi Kararı;
Bölge Adliye Mahkemesince; “Mahkemece yeterli araştırma ve inceleme yapıldığı, toplanan deliller, kurum kayıtlarına göre komşu işyeri tanıklara ilişkin kayıtlar ve tanıkların beyanları, noter satış sözleşmesi, trafik sicil kayıtları, trafik tescil kayıtları, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü kayıtları ve tüm dosya kapsamı ile davacının ... plaka sayılı ticari plakalı takside 17/10/2003-01/08/2011 tarihleri arasında şoför olarak kesintisiz çalıştığının ispatlandığı, 01/08/2011-06/12/2013 tarihler arası dönemin kuruma bildirildiği görülmekle istinaf dilekçelerinin kapsamı ve istinaf nedenleri ile kamu düzenine aykırı bir durumunda bulunmamasına göre İlk Derece Mahkemesince verilen karar usul ve yasaya ve dosya kapsamına uygun olduğundan, İlk Derece Mahkemesi kararına yönelik olarak, davalı ... ile davacı vekilinin ve feri müdahil kurum vekilinin istinaf isteminin oy birliğiyle esastan reddine karar verilmesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmakla aşağıdaki hüküm tesis edilmiştir.gerekçesiyle
Bakırköy 2.İş (Sosyal Güvenlik) Mahkemesinin 2014/434 Esas, 2017/31 Karar sayılı kararının usul ve yönünden hukuka uygun bulunduğundan davacı vekili, davalı ... ve feri müdahil Kurum vekilinin istinaf başvurusunun HMK"nun 353/1-b-3 maddesi gereğince esastan reddine; “karar verilmiştir.
E) Temyiz Nedenleri,
Davalı ve feri müdahil vekilleri istinaf başvuru gerekçelerini tekrarlayarak mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe :
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden;15.01.1960 doğumlu davacının, 01/08/2011 tarihinde 1369966 işyeri sicil nolu davalı işveren ... tarafından işe giriş bildirgesi verildiği, 01/08/2011-07/12/2013 tarihleri arasında kesintisiz bildirimde bulunulduğu, davacının toplu taşıma kartı, kullanım belgesi, şoför eğitim sertifası bulunmadığı, davacının bildirdiği komşu işyeri tanıkları ve davalı tanıkları dinlendiği anlaşılmıştır.
Somut olayda; tanık beyanlarında geçen yevmiye usülu çalışma ortaya konmadan. davacının günde kaç saat çalıştığı belirlenmeden, davacının başka taksilerde çalışıp çalışmadığı araştırılmadan sonuca gidilmesi isabetsizdir.
Yapılacak iş, davacıdan sorularak ihtilaflı dönemde başka taksilerde çalışıp çalışmadığını çalışma şeklinin nasıl olduğu, tek şoför olarak mı yoksa daha fazla şoförün dönüşümlü olarak çalışıp çalışmadığı, daha önce dinlenilen tanıkların beyanlarına yeniden başvurularak tanıkların davacının yevmiye usulü çalıştığı beyanını açıklatarak, davacının hangi günlerde ve hangi saatler arasında çalıştığı konusunda beyanlarını almak, davalının aracının başkaları tarafından kullanılıp kullanılmadığına dair detaylı beyanlarını almak, davacının ücretini kimden ve nasıl aldığı, davacının bir dönem kendi adına şoförlük yapıp yapmadığı hususlarında beyanlarını almak, davacı adına başka plakalardan trafik cezaları olup olmadığını araştırmak, davacı ve davalı tarafların gösterdiği tanık beyanları ile yetinilmeyip, Sosyal Güvenlik Kurumu, zabıta, maliye, meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanları; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak ve 4857 sayılı İş Kanunu’nun 13’üncü maddesinde yer alan “İşçinin normal haftalık çalışma süresinin, tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre önemli ölçüde daha az belirlenmesi durumunda sözleşme kısmi süreli iş sözleşmesidir.” hükmüyle; çalışma ilişkisinde, “tam süreli iş sözleşmesi” olarak nitelenmeye olanak verecek bir bağımlılık ilişkisinin bulunmadığı durumlarında olabileceği gözetilerek gerektiğinde re’sen araştırma yoluna gidilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekir.
O halde, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, Bölge Adliye Mahkemesince davalı ve feri müdahil kurum vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı kaldırılmasına ve ilk derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nun 373/1. maddeleri uyarınca KALDIRILMASINA, ilk derece mahkemesi kararının BOZULMASINA, dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalı ..."a iadesine, 17/02/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.