Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2016/7502 Esas 2019/2388 Karar Sayılı İlamı

10. Hukuk Dairesi
Esas No: 2016/7502
Karar No: 2019/2388

Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2016/7502 Esas 2019/2388 Karar Sayılı İlamı

Özet:

Emekli sandığı iştirakcisine yapılmış olan yersiz yol giderlerinin tahsiline yönelik itirazın iptali davası açılmıştır. Mahkeme, genel görevli olmayan mahkemede açılan davanın görevsizlik nedeniyle reddine karar vermiştir. Ancak, aynı hakkı dava edecek kişilerin davada taraf olarak gösterilmesi gerektiğinden, sıfat yokluğundan dolayı davanın reddedilmesi gerektiği belirtilerek, kararın yanılgılı değerlendirmeye dayalı olarak verildiği ifade edilmiştir. Bu nedenle, davacı tarafın temyiz itirazları kabul edilerek, hükmün bozulması gerektiği kararlaştırılmıştır.
Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 116. Maddesi'nde belirtilen taraf sıfatı (husumet) ve sıfat yokluğunun, dava konusu hakkın doğumuna engel olduğu ve davanın her aşamasında ileri sürülebileceği ifade edilmiştir.

10. Hukuk Dairesi 2016/7502 E. , 2019/2388 K.

"İçtihat Metni"

Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, itirazın iptali ile takibin devamı ve icra inkar tazminatı istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilâmında belirtildiği şekilde davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava konusu sübjektif hak (dava hakkı) ile taraflar arasındaki ilişkinin varlığı medeni usul hukukumuzda "sıfat" olarak tanımlanmakta ve bir davada taraf olarak gösterilen kişilerin o dava ile ilgili kimseler olması zorunlu bulunmaktadır. Sübjektif bir hakkı dava etme yetkisi (dava hakkı) kural olarak o hakkın sahibine aittir. Bir hakka ilişkin davada davacı olma sıfatı da hakkın sahibine ait bulunmakta ve buna aktif husumet denilmektedir. Sübjektif hak kendisinden istenebilecek olan kişi de o hakka uymakla yükümlü olan kimse olup, bu da pasif husumet (davalı sıfatı) olarak adlandırılmaktadır. Sübjektif hak sahibi ile o hakka uymakla yükümlü bulunan kişinin kimler olduğunun belirlenmesi, bunun neticesinde, dava açan veya aleyhine dava açılan kişiler, o davada davacı veya davalı olarak taraf sıfatına sahip değillerse, mahkemece dava konusu hakkın esası hakkında inceleme yapılmaksızın, davanın sıfat yokluğundan reddedilmesi gerekmektedir. Taraf sıfatı (husumet) ve sıfat yokluğu, davada taraf olarak görünen kişiler arasında dava konusu hakkın doğumuna engel olan bir itiraz niteliğinde olup, Hukuk Muhakemeleri Kanununun 116. maddesinde (HUMK. 187 m.) yer alan ilk itirazlardan olmadığından davanın her aşamasında ileri sürülebileceği gibi, taraflarca ileri sürülmese dahi, gerek, mahkemece, gerekse, Yargıtay"ca tarafların bu yönde bir savunmalarının olup olmadığına bakılmaksızın, kendiliğinden nazara alınır. Eldeki davada ihtilafa konu uyuşmazlık emekli sandığı iştirakcisine yapılan yersiz yol giderlerinin tahsiline yönelik itirazın iptali davası olup, genel görevli mahkemede açılıp sonuçlandırılması gereken bahse konu ihtilafla ilgili mahkemece görevsizlik nedeniyle davanın reddine dair karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirmeye dayalı olarak, yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 14/03/2019 günü karar verildi.