9. Hukuk Dairesi 2014/36379 E. , 2016/7539 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ile fazla çalışma ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti, hafta tatili ücreti, yıllık izin ücreti, ücret alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, davalı işyerinde 13/03/2012- 26/03/2013 tarihine kadar beton mikser operatörü olarak çalıştığını, maaşının .."ya noksan bildirilmesi nedeni ile düzeltilmediğini, trafiğe çıkış yasağında trafiğe çıkmaya zorlanması nedeni ile ehliyetine el konulduğunu, 3 aya yakın çalışamadığını, çalışması sonunda banka harici elden ödenen maaşlarının ödenmediğini, bu usulsüzlüklerin düzeltilmesini istemesi üzerine iş sözleşmesinin sona erdirildiğini, ücretin 1.800,00TL net olduğunu kahvaltı ve iki öğün yemek ve servis yardımı yapıldığını iddia ederek; kıdem ve ihbar tazminatı, fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, ulusal bayram-genel tatil ücreti, yıllık izin ücreti, ücret alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, mazeretsiz işe gelmemesi nedeni ile iş sözleşmesinin sona erdirildiğini tazminat hakkının bulunmadığını, işyerinde yasal çalışma saatlerine uyulduğunu, toplu servis olması nedeni ile 21:00-22:00’ye kadar çalışmanın söz konusu olmadığını, yapılan fazla çalışma için sefer başına 5 TL prim ödendiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davalı işverenin davacının iş akdini tazminat gerektirmeksizin haklı nedenle feshettiğini kanıtlayamadığı gerekçesi ile kıdem ve ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, genel tatil ücreti, fazla mesai ücreti, ücret alacaklarının kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalı vekili yasal süresi içinde temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Davacı işçinin fazla çalışma yapıp yapmadığı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
Satış temsilcilerinin fazla çalışma yapıp yapmadıkları hususu, günlük faaliyet planları ile iş çizelgeleri de dikkate alınarak belirlenmelidir. Satış temsilcileri genelde belli hedeflerin gerçekleşmesine bağlı olarak prim karşılığı çalışmaktadırlar. Prim, çalışanı özendirici ve ödüllendirici bir ücret ödemesi olup işverence işçiye garanti edilmiş bir temel ücretin üzerine belirli bir usule bağlı olarak ödenen ek bir ücrettir. İşverenin istek ve değerlendirmesine bağlı olabileceği gibi, sözleşme gereği olarak da verilebilir. Fazla mesai ise kural olarak 4857 sayılı İş Kanunu’na göre, kanunda yazılı şartlar çerçevesinde, haftalık 45 saati aşan çalışmalardır. İşçi fazla mesai yapsın yapmasın prim ödemesi var ise bu ek ücrete hak kazanır. Ancak ister gezerek, isterse işyerinde çalışsın satış temsilcisi mesaisi artıkça prim alacağı artacağından, bir anlamda yüzde usulü ile çalışması söz konusu olduğundan fazla çalışma ücretinin yüzde usulünde olduğu gibi sadece zamlı kısmının (% 50) hesaplanması gerekir.
Somut uyuşmazlıkta; davalı savunması ve davalı tanık anlatımlarından davacının iş yerinde sabit ücret ve sefer başına prim karşılığı çalıştığı anlaşıldığından, yukarıda yazılı ilke kararı uyarınca davacının fazla çalışma saatlerinin normal karşılığını aldığının kabulü ile sadece %50 zamlı kısmın fazla mesai ücreti olarak hüküm altına alınması gerekirken, saat ücretinin 1,5 katı üzerinden hesap yapan bilirkişi raporuna itibarla fazla mesai ücretine hükmedilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 28.03.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
...