Davacı ... ile davalı ... aralarındaki ... Köyü 14 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile idare adına tescili davasına dair ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 29.05.2013 günlü ve 2012/26-2013/264 sayılı hükmün bozulması hakkında Dairece verilen 10.12.2013 günlü ve 2013/15626-17533 sayılı ilama karşı davalı vekili tarafından karar düzeltme isteminde bulunulmuştur.
Bu isteğin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I


Davalı vekilinin karar düzeltme istemi üzerine dosya ve eklerinin yeniden incelenmesi sonucunda, mahkeme kararının aşağıda açıklanan nedenlerle bozulması gerektiği halde Dairece başkaca nedenlerle bozulduğu bu kez yapılan incelemede anlaşıldığından davalı vekilinin karar düzeltme isteminin kabulüne, Dairemizin 10.12.2013 gün ve 2013/15626 Esas-2013/17533 Karar sayılı bozma ilamının kaldırılmasına karar verildikten sonra dosyadaki tüm bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda;
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasal gerektirici nedenlere ve özellikle kanıtların takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre sair temyiz itirazları yerinde değildir.
Ancak;
1-Yargıtay’ın yerleşmiş uygulamalarına göre, kapama meyve bahçesinin ağacın cinsine göre ..., ... ilçe müdürlüğünden getirtilecek olan dekar başına ortalama verim, üretim maliyeti ve toptan satış fiyatı resmi verileri esas alınmak suretiyle elde edilebilecek net gelir üzerinden değerinin belirlenmesi gerekir. Buna göre kapama şeftali bahçesi olan dava konusu taşınmazın değeri yukarıda bahsedilen yöntemle şeftali gelirine göre belirlenmesi gerekirken, zemin sulu tarla kabul edilip pırasa, buğday ve marul münavebesi uygulanarak bulunan zemin değerine şeftali ağaçlarının bedeli eklenmesi suretiyle dava konusu 14 parsel sayılı taşınmazın bedelini belirleyen bilirkişi raporunun hükme esas alınması,
2-Dosya içindeki bilgi ve belgelerin incelenmesinde, bilirkişi kurullarının münavebeye aldığı ürünlerin dekar başına verimi, ..., ... İlçe Müdürlüğü"nün daha önceki yıllar için belirlenmiş bulunan verim miktarları ile karşılaştırıldığında genellikle düşük olduğu görülmektedir. Örneğin, buğdayın verimi 2008-2011 yılları arasında 550-600 kg/dekar iken 2012 yılında 500 kg/dekar olduğu, buğday samanının verimi önceki yıllarda 300-400 kg/dekar iken 2012 yılında 250 kg/dekar olduğu, pırasanın verimi geçmiş yıllarda 3750-5500 kg/dekar iken 2012 yılında 4000 kg/dekar olduğu, marulun verimi ise eski yıllarda 4000-4500 adet/dekar iken 2012 yılında 4000 adet/dekar olduğu, yine şeftalinin verimi önceki yıllarda 1800-2250 kg/dekar iken 2012 yılında 2200 kg/dekar olduğu, 2012 yılında verim miktarları düşerken sözü edilen ürünlerin satış fiyatlarının da azaldığı gözönünde tutulduğunda ... ilçesi sınırları içerisinde sulu tarım arazisi niteliğindeki taşınmazların normal koşullarda verim durumunun geçmiş yıllara göre bir yılda bu denli değişip azalmış olmasını olağan saymaya imkan yoktur. Bu tespit ile yapılan değerlendirmede farklı idareler tarafından farklı amaçla yapılan kamulaştırmalarda 2012 yılı değerlendirme tarihi itibariyle farklı fiyatlara ulaşıldığı görülmüştür. Bu durum ise bilimsel yöntemle değer tespiti yapılması ilkesine aykırılık oluşturmaktadır.
Buna göre; yörenin doğal iklim koşulları, toprak yapısı ve üretim tekniği olağanüstü bir değişikliğe uğramış olmadıkça -ki böyle bir durumun varlığı ileri sürülüp yöntemince kanıtlanmış olmadığına göre- taşınmazın veriminde birden bire azalma olması inandırıcı olmaktan uzaktır. Şu halde ..., ... ilçe müdürlüğünce, verim miktarı ya önceki yıllarda yüksek ya da 2012 yılında düşük gösterilmiştir. Ancak, yukarıda değinilen ürünlerin verimi geçmiş yıllarda istikrarlı olup, yıllara göre fazla bir değişiklik arzetmediğinden, 2012 yılında mahkemeye gönderilen veri cetvellerinin gerçeği yansıtmadığı izlenimi uyandırmaktadır.
Saptanan bu durum karşısında mahkemece, öncelikle bilirkişi kurullarınca münavebeye alınan ürünlerin değerlendirme tarihi (2012 yılı) itibarıyla dekar başına ortalama verimi ve üretim giderleri ile kg. başına ortalama toptan satış fiyatlarını içeren veri cetvellerinin çevre il ve ilçelerin (..., ) ..., ... müdürlüklerinden getirtilerek dosyaya konulmasından sonra, 2942 sayılı Yasanın 4650 sayılı Yasayla değişik 11.maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin resmi verilere ve gerçeğe uygun biçimde yöntemince tespiti için bilirkişi kurulundan (1) nolu bozmada belirtildiği şekilde kapama şeftali bahçesi niteliği ile değer belirlenmesi için ek rapor alınması ve oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerektiği düşünülmeden bilirkişi kurulunca 2012 yılı ... verilerinin sağlıklı olmadığı gerekçesi ile taşınmazın değerlendirilmesinde 2012 yılı hariç olmak üzere son 4 yılın verim ortalamaları esas alınması suretiyle bedel tespit edilmesi,
3-Anayasa Mahkemesi 1. Bölümünün 19.12.2013 tarih ve 2013/817 sayılı kararında, kamulaştırma bedelinin tespiti için açılan davada uzun süren bir yargılama sonunda, dava tarihi itibarıyla belirlenen bedele hükmedilmesinin Anayasa"nın 35. maddesinde güvence altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edildiği kabul edilerek mal sahibine tazminat ödenmesi gerektiği belirtilmiştir.
Yasa koyucu da, bu hak ihlalini dikkate alarak, 6459 sayılı Kanunun 6. maddesiyle 2942 sayılı Kanunun 10. maddesine eklenen fıkrada (yürürlük tarihi 30.04.2013) kamulaştırma bedelinin tescili için açılan davanın dört ay içinde sonuçlandırılmaması halinde, tespit edilen bedele bu sürenin bitiminden itibaren faiz uygulanmasına ilişkin düzenleme getirmiştir.
Her ne kadar, getirilen bu faiz hükmü maddi hukuka ilişkin olup, aynı yasanın 29. maddesi gereğince yayımı tarihinden sonra açılacak davalara uygulanması gerekir ise de; 30.04.2013 tarihinden sonra açılacak davalar için yapılan bu düzenleme ile Anayasa Mahkemesi"nin makul süreyi aşan yargılamanın hak ihlali oluşturduğuna ilişkin kararı birlikte değerlendirildiğinde, 30.04.2013 tarihinden önce açılmış ve henüz kesinleşmemiş kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescili davalarında öngörülen dört aylık yargılama süresinin makul süre kabul edilerek, hakkaniyet gereğince taşınmaz malikinin zararının giderilmesi amacıyla dava tarihinden itibaren dört aylık sürenin bittiği 19.05.2012 tarihten, karar tarihi olan 29.05.2013 tarihine kadar tespit edilen kamulaştırma bedeline faiz uygulanması gerektiği halde, mahkemece faiz başlangıç tarihinin 18.05.2012 olarak alınması ve faiz bitiş tarihinin gösterilmemiş olması,
Doğru görülmemiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, karar düzeltme red harcının istek halinde düzeltme isteyene iadesine, 23.03.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.