Yakınan        : S.Ç.

            Sanıklar         : 1- S.K.

                                     2- H.C. 

            O  L  A  Y       : Şanlıurfa 20 Zrh. Tug. K. Top. Tb. 7. Bl. Komutanlığı emrinde görevli sanık Top.Er S.K."ın, izinde bulunduğu 7.8.1999 günü, önceden tanıdığı yakınan S.Ç."ın zorla ırzına geçtiği, diğer sivil kişi sanık H.C."in de suçun işlenmesinde yardımcı olduğu ileri sürülerek, asker kişi sanık S.K."ın eylemine uyan Türk Ceza Kanunu"nun 416/1., sanık H.C."in eylemine uyan aynı Kanun"un 416/1, 65/3. maddeleri uyarınca cezalandırılmaları istemiyle Manisa Cumhuriyet Başsavcılığı"nın 9.8.1999 gün ve E:1999/2265, K:1999/156 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır. 

            MANİSA AĞIR CEZA MAHKEMESİ: 8.9.1999 gün ve E:1999/229, K:1999/194 sayıyla; Sanıklardan S.K."ın asker kişi olması nedeniyle yargılama görevinin askeri yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşerek, dava dosyası, Ege Ordu Komutanlığı Askeri Mahkemesi"ne gönderilmiştir. 

            Ege Ordu Komutanlığı Askeri Mahkemesi, asker kişi sanığın askerlik görevini yaptığı birliği itibariyle yetkisizlik kararı vermiş, dava dosyası, 5. Zırhlı Tugay Komutanlığı Askeri Mahkemesi"ne gönderilmiştir. 

            5. ZIRHLI TUGAY KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ : 3.7.2001 gün ve E:2001/380,  K:2001/721 sayıyla; sanığa yüklenen suçun askeri bir suç olmaması, askeri bir suça bağlı bulunmaması, askeri mahalde, asker kişiye karşı ya da askerlik hizmet ve görevleriyle ilgili olarak işlendiğinin de ileri sürülmemesi ve sanığın terhis edilmiş olması nedeniyle yargılama görevinin adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, kararın temyiz edilmeyerek kesinleşmesi üzerine, dava dosyası, 5. Zırhlı Tugay Komutanlığı Askeri Savcılığı"nca, Mahkememize gönderilmiştir. 

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Ali HÜNER"in Başkanlığında, Üyeler; Cengiz ERDOĞAN, Refik DİZDAROĞLU, Keskin KAYLAN, Necmettin ÖZKAN, Mehmet KAPUSUZ, Ahmet ALKIŞ"ın  katılımlarıyla yapılan 10.3.2003 günlü toplantısında, Raportör-Hakim G. Fatma BÜYÜKEREN’ in, davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı Erol DURSUN"un, davanın çözümünün adli yargı yerinin görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ: 

USULE İLİŞKİN İNCELEME:

            Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun’da belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik görülmemiştir. Adli ve askeri yargı yerleri arasında Yasa"nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuştur. Esasa ilişkin inceleme yapılmasına oybirliği ile karar verilmiştir. 

ESASA İLİŞKİN İNCELEME:

            353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu"nun "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir. 

"Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

            a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu"nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

            b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu"nda, kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar, 

            c) Türk Ceza Kanunu"na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalâa edilmektedir. 

Olumsuz görev uyuşmazlığına konu kamu davasında görevsizlik kararı veren adli yargı yerince, sanık S.K.’ın yüklenen suçun işlendiği ileri sürülen günde asker kişi olduğu gerekçesine yer verilmiş ise de, sadece sanığın “asker kişi” olması askeri mahkemede yargılanması için yeterli sebep olmayıp 353 sayılı Yasa’nın 9. maddesi hükmü uyarınca, yüklenen suçun da “askeri suç” olması gerekmektedir. Ancak, 26.5.2000 tarihinde yürürlüğe giren 26.3.2000 gün ve 24001 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, 4551 sayılı Yasa’nın 38. maddesi ile 1632 sayılı Askeri Ceza Kanunu’nun, 152. maddesi yürürlükten kaldırılmış olduğundan sanığa yüklenen “ırza geçme” suçunun “askeri suç” niteliği ortadan kalkmıştır. 

353 sayılı Yasa"nın "Müşterek Suçlar" başlığı altında düzenlenen 12. maddesinde: "askeri mahkemelere ve adliye mahkemelerine tabi kişiler tarafından bir suçun müştereken işlenmesi halinde eğer suç Askeri Ceza Kanununda yazılı bir suç ise sanıkların yargılanmaları askeri mahkemelere; eğer suç Askeri Ceza Kanununda yazılı olmayan bir suç ise adliye mahkemelerine aittir" denmek suretiyle askeri olan suçlar ile askeri olmayan suçlara göre görevli yargı yeri belirlenmektedir. 

            Bu durumda, yüklenen eylemler "askeri suç" kapsamında bulunmadığından 353 sayılı Yasa"nın 12. maddesi hükmü uyarınca sanıkları yargılama görevi adli yargı yerine  aittir. 

Açıklanan nedenlerle, davanın adli yargı yerinde görülmesi ve Manisa Ağır Ceza Mahkemesi"nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir. 

            SONUÇ         : Davanın çözümünde aDLİ yargı yerinin görevli olduğuna, bu nedenle Manisa Ağır Ceza Mahkemesi"nin 8.9.1999 günlü, E:1999/229, K:1999/194 sayılı görevsizlik KARARININ kaldırılmasına, 10.3.2003 günü KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ ile karar verildi.