21. Hukuk Dairesi 2015/21518 E. , 2016/903 K.
"İçtihat Metni"
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen ve Kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalılar vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Dava, davacının Nisan 1999 – Mayıs 2005 tarihleri arasında davalı derneğe bağlı olarak geçen ve Kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulü ile davacının 01.01.1999 – 06.06.2005 tarihleri arasında her ay 30 gün çalıştığının tespitine karar verilmiş ise de, bu sonuca eksik araştırma ve inceleme ile gidilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Dosya içeriğinden, davalı derneğin 09.12.2002 tarihinde kurulduğu, ihtilaflı dönemde davacı adına gerek davalı işyerinden, gerekse de dava dışı işyerlerinden bildirilen çalışmaların olmadığı, davacının 24.06.2005 tarihinde, davalı dernek ve ... aleyhine işçilik alacaklarının tahsili için dava açtığı, hizmet tespiti davası yönünden kesin delil teşkil etmeyen ancak kuvvetli delil niteliğinde olan ...sayılı Dosyası üzerinde görülen işçilik alacakları davasında; “davacı vekilinin 24.06.2005 tarihli dilekçe ile, davacının 1999 yılı 1. ayı başından itibaren çalıştığını belirtilerek, kıdem tazminatı, fazla çalışma ve yıllık izin ücretinin tahsilini talep ettiği, Mahkemece .... ile ilgili davanın husumet yokluğu nedeni ile reddine, davalı dernek ile ilgili davanın kısmen kabulüne karar verildiği, bu kararın dayanağı olan 25.11.2006 tarihli bilirkişi raporunda, davacının 01.01.1999 – 07.06.2005 tarihleri arasında çalıştığı kabul edilerek hesaplama yapıldığı, iş bu kararın Yargıtay 9. Hukuk Dairesi tarafından 27.12.2007 tarih, 2007/9297-39706 sayılı karar ile onandığı anlaşılmaktadır
.../...
Davada, husumet ve sıfat dava şartı olup kamu düzenine ilişkin bulunması nedeniyle, Mahkemece, yargılamanın her aşamasında re’sen gözetilmesi gereken bir husustur. 4857 sayılı Yasanın 2. maddesi gereği tüzel kişiliği olmayan kuruluşların işveren olarak kabulü mümkün değildir.
O halde, davalı derneğin 09.12.2002 tarihinde kurulduğu dikkate alındığında, davalı derneğin bu tarihten önce işveren olarak kabulü mümkün değildir. Bu tarihten önceki dönem yönünden işveren durağa bağlı minibüs işletmecileridir.
Öte yandan HMK" nın 26. maddesi gereğince hâkim, kural olarak iki tarafın iddia ve savunmaları ile bağlı olup talepten fazlasına veya başka bir şey hüküm veremez.
Somut olayda, davacının talebi Nisan 1999 – Mayıs 2005 tarihleri arasında bildirilmeyen çalışmaların tespiti istemine ilişkin olduğu halde, Mahkemece talep aşılarak davacının 01.01.1999 – 06.06.2005 tarihleri arasında çalıştığı kabul edilerek hüküm kurulduğu görülmüştür.
Yapılacak iş; 09.12.2002 tarihinden önceki dönem yönünden işveren konumunda olan minibüs sahiplerinin davaya dahil etmesi için davacıya önel vermek, usulüne uygun taraf teşkili sağlandıktan sonra; tarafların gösterdiği delilleri toplamak, bu şekilde elde edilen delilleri değerlendirerek ve davacının talebini göz önünde bulundurarak sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalılardan Y.. D.."ne iadesine, 02.02.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.