MAHKEMESİ :İş Mahkemesi



Davacı, 01.10.2008-28.02.2011 tarihleri arasında 4/1-b kapsamında olmadığının tespitiyle olmadığı takdirde 4/1-a bendi kapsamında zorunlu sigortalı çalışmalar dışında 4/1-b kapsamında Tarım ... sigortalısı olduğuna karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.


K A R A R


Dava, davacının 01.10.2008-28.02.2011 arası dönemde 4/l-b(4) kapsamında Tarım ... sigortalısı olmadığının tespiti, bu olmadığı takdirde 01.10.2008-28.02.2011 arasında 4/1-a bendi kapsamında zorunlu sigortalı çalışmalar dışında 4/l-b(4) kapsamında Tarım ... sigortalısı olduğunun tespiti istemlerine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile “01.01.2009-28.02.2011 arası dönemde 4/l-b(4) kapsamında Tarım ... sigortalısı olmadığının tespitine (01.10.2008-30.11.2008 ve 01.12.2008 -31.12.2008 arası tarım bağkur sigortalılığının geçerli olduğuna, bu yöndeki talebin reddine) ” karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının 01/02/1993 tarihli Tarım ... tescilinin Kurum kayıtlarına 31/03/1993 tarihinde inttikal eden Tarım ..."a giriş bildirgesine istinaden gerçekleştirildiği, davacının 01/02/1993-02/05/1993, 01/12/1995-01/01/2004, 01/10/2008-28/02/2011, 01/08/2011-04/08/2011 tarihleri arasında Tarım ... sigortalısı olarak kabul edildiği, ayrıca davacının 1985/02-19/04/2005 tarihleri arasında filli hizmeti, 01/05/2005-30/09/2008 tarihleri arasında 506 sayılı Yasa kapsamında isteğe bağlı sigortalılığı, 01/12/2008-31/07/2011, 05/08/2011- 30/11/2011 tarihleri arasında fiili hizmeti olmak üzere toplam 2979 gün 5510 sayılı Yasa kapsamında 4/a sigortalılığı ile 01/01/2005-10/06/2008 tarihleri arasında seyyar sebzecilik faaliyetinden dolayı vergi kaydının bulunması nedeniyle bu tarihler arasında da 1479 sayılı Yasa kapsamında Esnaf ... sigortalılığının bulunduğu, davacının Esnaf ... sigortalılığından dolayı Kurum"a herhangi bir prim borcunun bulunmadığı, yapılan zabıta araştırması neticesi davacının 2007-2012 yılları arasında tarımsal faaliyetine ara verdiği , 2007 yılı öncesine ait tevkifatlarının olduğu, şu anda tarlasını ekip biçmediğinin 25/01/2012 tarihli ve yine davacının tarımsal faaliyetiyle 01/10/2008 tarihinden itibaren uğraşmadığının 14/01/2013 tarihli tutanaklarda özet olarak belirtildiği, davacının kredi kooperatifinde 20/08/1993 tarihinden itibaren devam eden üyelik kaydının bulunduğu, ... Fabrikaları A.Ş. tarafından Fabrikaları kayıtlarında 1994-2010 yılları arasında davacıya ait herhangi bir bilgi ve belgeye rastlanmadığının Mahkeme"ye bildirildiği, 2008 yılına ait çiftçi kayıt sistemine ait belge üzerinden davacının 16.300 metrekare alanda 4727 kg Buğday (ekmeklik), 27.000 metrekarede 2430 kg. fiğ buğday ürünü elde ettiğinin görüldüğü , Ziraat Odaları Birliği tarafından 2008 yılı itibariyle prime esas günlük kazanç alt sınırlarının Mahkemeye yıl yıl bildirildiği, alınan bilirkişi raporunun dosyaya sunulduğu, duruşmalarda davacı tanıklarının dinlendiği anlaşılmaktadır.
01/10/2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Yasa"nın 4/1-b, (4.) alt bendinde "tarımsal faaliyette bulunanların" bu Yasa"nın kısa ve uzun vadeli sigorta kollarının uygulaması bakımından sigortalı sayılacakları, 93.maddesinde ise kısa ve uzun vadeli sigorta kapsamındaki kişilerin sigortalı olmasının zorunlu olduğu, sigortalılığın, bu Yasa"da sayılan sigortalı sayılma şartlarının kaybedilmesi veya ölüm halinde sona ereceği ifade edilmiştir.
5510 sayılı Yasa"nın 6/ı bendinde tarımsal faaliyeti nedeniyle sigortalı sayılanların hangi hallerde "sigortalı sayılmayacakları" hükme bağlanmıştır. Buna göre; "... tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan; tarımsal faaliyette bulunan ve yıllık tarımsal faaliyet gelirlerinden, bu faaliyete ilişkin masraflar düşüldükten sonra kalan tutarın aylık ortalamasının, bu Kanunda tanımlanan prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz katından az olduğunu belgeleyenler" Yasa"nın 4. ve 5.maddelerinin uygulamasında sigortalı sayılmazlar. 5510 sayılı Yasanın geçici 16. maddesine göre Yasanın 6/ı maddesinde yer alan “otuz” ibaresi, bu maddenin yürürlüğe girdiği yıl için (onbeş) olarak uygulanır takip eden her yıl için yüzde bir artırılır. Bu durumda, 5510 sayılı Yasanın 6/ı maddesindeki oran, 2008 yılı için (onbeş) olarak uygulanacak, takip eden her yıl için yüzde bir arttırılacaktır.
5510 sayılı Yasa"nın 9.maddesinde "Sigortalılığın Sona Ermesi" düzenlenmiş ve 1.fıkrasının (b) bendinin 5.altbendinde "Tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar için, tarımsal faaliyetlerinin sona erdiği veya 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (ı) bendi kapsamına girdiği tarihten" itibaren sigortalılıklarının sona ereceği belirtilmiştir.
Ayrıca, sigortalının 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde yer alan sigortalılık hallerinden birden fazlasına aynı anda tabi olmasını gerektirecek şekilde çalışması halinde; öncelikle aynı maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında, (c) bendi kapsamında çalışması yoksa ilk önce başlayan sigortalılık ilişkisi esas alınarak sigortalı sayılması gerektiği de 5510 sayılı Yasa"nın 53.maddesinin 1.fıkrası gereğidir.
Öte yandan, 23/04/2015 tarihinde yürürlüğe giren 6645 sayılı Yasanın 56 maddesiyle 5510 sayılı Kanuna geçici 63. madde eklenmiştir. Madde ile “Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlarla tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan, Kuruma kayıt ve tescilleri yapıldığı hâlde, bu maddenin yayımlandığı ayın sonu itibarıyla 12 ay ve daha fazla süreye ilişkin prim borcu bulunanların, bu sürelere ilişkin prim borçlarını, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden ay başından itibaren üç ay içinde ödememeleri veya ilgili kanunları uyarınca yapılandırmamaları hâlinde, prim ödemesi bulunan sigortalıların daha önce ödedikleri primlerin tam olarak karşıladığı ayın sonu itibarıyla, prim ödemesi bulunmayan sigortalıların ise tescil tarihi itibarıyla sigortalılığı durdurulur. Durdurulan süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilmez ve bu sürelere ilişkin Kurum alacakları takip edilmeyerek bunlara Kurum alacakları arasında yer verilmez. Sigortalılıkları durdurulanlardan bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında çalışmaya devam edenlerin sigortalılıkları bu maddenin yayım tarihini takip eden ay başı itibarıyla yeniden başlatılır. Ancak, daha sonra sigortalı ya da hak sahipleri tarafından talep edilmesi hâlinde durdurulan sigortalılık sürelerinin tamamı, talep tarihinde 80 inci maddenin ikinci fıkrasına göre belirlenecek prime esas kazanç tutarı üzerinden borç tutarı hesaplanarak ihya edilir. Hesaplanan borç tutarının tamamını, borcun tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde ödedikleri takdirde, bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilir. Tebliğ edilen borç tutarının bu süre içinde tamamen ödenmemesi hâlinde bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilmez ve bu madde kapsamında ödenmiş olan tutarlar ilgilinin prim ve prime ilişkin borcunun bulunmaması kaydıyla faizsiz olarak iade edilir. İhya edilerek kazanılan hizmet süreleri borcun ödendiği tarihten itibaren geçerli sayılır.
Birinci fıkraya göre sigortalılıkları durdurulanlar ile bunların bakmakla yükümlü olduğu kişiler hakkında 01/01/2012 tarihinden bu maddenin yürürlük tarihine kadar durdurulan süreler için genel sağlık sigortası hükümleri uygulanmaz. Sigortalılıkları önceki kanunlara göre durdurulanlar için de bu maddenin ikinci fıkrası hükmü uygulanır. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Kurum tarafından belirlenir” düzenlemesine yer verilmektedir.
Yapılacak iş, öncelikle davacının 01/10/2008 tarihlerinden itibaren Tarım ... sigortalılığı kapsamında 12 ay ve daha fazla süreye ilişkin prim borcu bulunup bulunmadığı ve bu süreye ilişkin Tarım ... sigortalılığının 6645 sayılı Yasa uyarınca durdurulup durdurulmadığı davalı Kurum"dan sorularak bu Yasa kapsamında değerlendirme yapmak, prim borcu bulunmaması halinde uyuşmazlık konusu dönem yönünden davacının nizalı dönemdeki tapulu veya tapusuz arazilerini, kiraladığı arazi bulunup bulunmadığını, hayvan varlığını, tarımsal alet ve edevatını belirleyerek ziraat mühendisi bilirkişi raporu ile yıllık net gelirlerini saptayarak, 5510 sayılı Yasa"nın 6/ı ve Geçici 16. maddesi dikkate alınarak sonuca gitmekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 01/02/2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.