23. Hukuk Dairesi 2016/1577 E. , 2016/2756 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
DAVACILAR :1-.....)
2-....
(....)
3-...
4-....
Vekilleri Av. .....
MÜDAHİLLER :1- ... Vek. Av. ...
2-....
Davacı tarafaından açılan iflasın ertelenmesi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde.... (....i) ile .... (....i) vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacılar vekili,.... sayılı dosyasında, müvekkili şirketlerin 16.3.2010 tarihinden itibaren bir yıl süre ile iflasının ertelenmesine karar verildiğini, kararın 18.01.2011 tarihinde kesinleştiğini, ihtiyati tedbir kararından bu yana kayyım nezaretinde ticari faaliyetine devam eden müvekkili şirketlerin, ıslah projesindeki edimlere birebir uyduğunu, borçların önemli bir bölümünün yapılandırıldığını, satışların artırılarak maliyetlerin düşürüldüğünü, bu şekilde öngörülenden fazla kâr elde edildiğini, kârların borçların ödenmesinde kullanıldığını, protokole bağlanan gerekse de doğrudan ödenen borçlar sayesinde müvekkili şirketlerin borçlarında azalma olduğunu ileri sürerek, 2009/486 esas sayılı dosyada verilen ihtiyati tedir kararının tensip zaptı ile aynen devamına ve kayyım raporları nazara alınarak İİK"nın 179/b maddesinin 4. fıkrası gereğince şimdilik bir yıl süre ile müvekkili şirketlerin iflasının ertelenmesi kararının uzatılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Müdahiller vekilleri, talebin reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, iddia, müdahil beyanları, bilirkişi ve kayyım raporları ve tüm dosya kapsamına göre; davacı şirketlerden ....."nin borca batıklık durumundan çıktıklarının bilirkişi raporları ile sabit olduğu, adı geçen şirketler yönünden iflas erteleme süresinin uzatılması talebinin borca batıklık şartı devam etmediğinden reddedilmesi gerektiği, davacı şirketlerden...."nin aktiflerinin 30.04.2013 tarihli muhtemel satış değerleri üzerinden 3.063.437,15 TL borca batık durumda göründüğü, mali tabloların ayrıca 30.09.2013 tarihi itibariyle karşılaştırmalı olarak analize tabi tutulduğu, buna göre davacı şirketin borca batıklık miktarının 30.09.2013 tarihi itibariyle artarak sürmekte olduğu, davacı ... Ticaret Ltd. Şti."nin ise 21.3.2013 tarihli raporda borca batıklık .../...
...
durumunun sürmekte olduğu, bu davacı şirketler açısından ibraz edilen iyileştirme projesinin uygulanır nitelikte olmadığı, iflas ertelemesinin uzatılması için gerekli olan ciddi ve inandırıcı bir projenin bu davacılar açısından dosyaya ibraz edilemediği gerekçesiyle, davacı şirketler ....."nin iflas ertelemesinin uzatılması taleplerinin reddine ve iflas kararı verilmesine yer olmadığına, davacı şirketlerden .... (....) ile ....i (.... Limited Şirketi)"nin iflas ertelemesinin uzatılması taleplerinin ayrı ayrı reddi ile bu şirketlerin iflaslarının açılmasına karar verilmiştir.
Kararı, ....Şirketi (....i) ile ....ve Ticaret Limited Şirketi (.... ) vekili temyiz etmiştir.
Dava, iflas erteleme süresinin bir yıl uzatılması istemine ilişkindir.
İflasın ertelenmesi, borca batık durumda bulunan şirket tarafından sunulan; somut öngörüler içeren, ciddi ve inandırıcı bir iyileştirme projesi çerçevesinde bu durumdan kurtulması kuvvetle muhtemel bulunan kooperatiflerle sermaye şirketleri için öngörülmüş bir hukuki korunma yoludur (İİK.m.179). İflasın ertelenebilmesi için şirketin borca batık durumda olması, sunulacak ciddi ve inandırıcı bir iyileştirme projesi kapsamında şirketin mali durumunu düzeltebileceğine dair somut veriler ileri sürmesi ve fevkalade mühletten yararlanmamış olması gerekir (6102 sayılı TTK.m. 376, 377, İİK.m.179 vd.). Mahkeme, İİK"nın 166/2. maddesine uygun ilan yapmalı, borca batıklığı, TTK’nın 376. maddesinde gösterilen şekilde varlıkların rayiç değerine ve İİK’nın 178/1. madde ve fıkrasında belirtilen alacaklılar listesinde gösterilenler ile gerçek anlamda tespit edilebilecek diğer borçların tutarına göre belirlemelidir. Bunun için borçlu şirket tarafından mahkemeye ibraz edilen bilanço ile mali durumun iyileştirilebilmesi amacıyla şirket tarafından bildirilen proje üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılarak, rayiç değerler ve yapılan araştırma ve inceleme sonucu elde edilen gerçekçi verilere göre bilirkişilerce yeniden oluşturulacak şirket bilançosu (borca batıklık bilançosu) da dikkate alınıp bir sonuca gidilmelidir. İflasın ertelenmesinin amacı, borca batık sermaye şirketinin mali durumunu düzelterek borca batıklıktan kurtulmasının sağlanmasıdır. Borca batıklıktan kurtulma ise tüm borçların ödenmesi anlamına gelmeyip, aktifin pasiften fazla olmasını ifade eder. Gerek borca batıklık ve gerek iyileştirme projesinin ciddi ve inandırıcı olup olmadığı hususunda (muhasebe ve işletme ekonomisi bilgisi özel ve teknik bilgi niteliğinde bulunduğundan ve hâkimin bunları genel ve mesleki bilgisiyle çözmesi beklenemeyeceğinden) HMK’nın 266. maddesinde gösterildiği şekilde bilirkişinin oy ve görüşüne müracaat edilmeli ve bu raporun da hukuka uygunluğunun hakim tarafından denetlenmesi gerekir.
Öte yandan somut verilere dayalı, çelişmeyen öngörüler içeren, özellikle sermaye ve/veya kârlılık artışını netleştiren unsurların varlığının, proje için vazgeçilmez hususlar olduğu gözden kaçırılmamalı; iyileştirme projesinin ciddi ve inandırıcı olduğunun bu yolla tespiti cihetine gidilmelidir.
Hâkim de bu raporla o konudaki özel ve teknik bilgi ihtiyacını giderebilmeli ve raporun hukuka uygunluğunu denetlemelidir. Projenin ciddi ve inandırıcılığı öncelikle ve özellikle sermaye ve/veya kârlılığın ne şekilde arttırılacağı ve borca batıklıktan kurtulmanın ne şekilde sağlanacağı somut, belgelere dayalı ve gerçekçi bilgi ve öngörülerden yola çıkılarak tespit edilmeli, diğer proje unsurları için de bilimsel veriler değerlendirilmelidir.
...
Somut olayda, dava dosyasında mevcut ve mahkemenin gerekçeli kararında da belirtilen 25.05.2011 tarihli bilirkişi raporunda......"nin 31.3.2011 dönemi mizanında kayıtlı tesisler, makinalar, demirbaşlar, taşıtlar, özel maliyetler, diğer maddi olmayan duran varlıklar ve stokların rayiç değerlerinin tespit edildiği, ..."nin faaliyet konusunun .... üretimi ve pazarlaması, ... faaliyet konusunun ..."nin ürettiği ürünlerin iç piyasaya dağıtım ve pazarlaması, ...."nin faaliyet konusunun ....."nin ürettiği ürünleri ve piyasadan temin ettiği ticari malların yurtdışına satışını yapmak, ....."nin faaliyet konusunun ise, ...i."nin işlerinde fason işçilik yapmak olduğu belirlenmiştir.
Yargılama sonucunda, mahkemece davacı şirketlerden .... Şirketi"nin iflas ertelemesinin uzatılması taleplerinin reddi ile iflas kararı verilmesine yer olmadığına, diğer davacı şirketlerden ....i"nin iflasın ertelemesinin uzatılması taleplerinin ayrı ayrı reddi ile bu şirketlerin iflaslarının açılmasına karar verilmiş ise de, şirketlerin faaliyet konuları ve pay sahipleri açısından şirketler arasında organik bir bağ bulunduğunun belirlenmesine göre, dört şirketin organik bağ içinde bulundukları ve birindeki iyileşme ya da kötüleşmenin, diğerlerini de etkileyeceği ilkesinden hareket edilerek şirketlerdeki iyileşmenin, diğerlerini ne oranda etkileyeceği üzerinde durulmalı, şirketlerin birbirlerinden bağımsız başkaca ticari faaliyetlerinin bulunup bulunmadığı saptanmalıdır. Bu kapsamda, önce, şirket varlıklarının rayiç değerlerinin ve borca batıklığın tespiti, bu şartın mevcut olduğunun anlaşılması halinde de, iyileştirme projesinin ciddi ve inandırıcı olup olmadığının, somut verilere dayalı olarak, bilimsel şekilde değerlendirilmesi gerektiğinden, bu hususlarda uzman yeni bir bilirkişi heyetinden önceki bilirkişi ve kayyım raporlarını, şirketin mali durumunu ve iyileştirme projesini değerlendiren; açıklamalı, gerekçeli ve denetime elverişli bir rapor alınıp, rapor içeriği 6100 sayılı HMK"nın 282. maddelerinde belirtildiği şekilde hukuksal değerlendirmeye tâbi tutularak bir karar verilmesi gerekmekte olup, açıklanan sebeplerle kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açılanan sebeplerle, ..... (.....Ticaret Limited Şirketi (.....) vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün anılan davacı şirketler yararına BOZULMASINA, peşin alınan harçlarının istek halinde temyiz edenlere iadesine, kararın tebliğinden itibaren 10 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 28.04.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.