MAHKEMESİ : Bölge Adliye Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Çocuğun Mutad Meskene İadesi

Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davalı tarafından duruşmalı olarak temyiz edilmiş ise de; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369/2 maddesinde; Uluslararası Çocuk Kaçırma iade kararına ilişkin verilen kararların Yargıtay"da duruşmalı inceleneceğine ilişkin hüküm bulunmadığı gibi 5717 sayılı Kanunun m.9/2 hükmüne göre bu kanunun uygulanmasından doğan davaların "öncelikli ve acele görülmesi" gerekmesine ve Kanunda ivedi olduğu bildirilen dava ve işlere ait Yargıtay incelemesinin "öncelikli" yapılmasının zorunlu olduğundan (HMK m.369/7) duruşma isteğinin reddine, evrak üzerinde inceleme yapılmasına karar verildi. Evrak okunup, gereği görüşülüp düşünüldü:
Dava, Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair Lahey Sözleşmesi hükümlerine göre, çocuğun mutad meskeninin bulunduğu ülkeye iadesi isteğine ilişkindir. İlk Derece Mahkemesi"nce "küçük...nin davalı anne tarafından babanın bilgisi ve rızası dışında Türkiye"ye getirilmesinin üzerinden bir yıldan fazla sürenin geçtiği, çocuğun yaşadığı ortama ve koşullara uyum sağladığı, yaşı itibarıyla anne bakım ve şefkatine ihtiyacı olduğu, çocuğun mutad meskenine iade edilmesi durumunda fiziksel ve ruhsal gelişimi açısından zarara uğrayacağı" gerekçesiyle iade talebinin reddine karar verilmiş, karara karşı davalı anne, Cumhuriyet Savcısı ve baba tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesi’nce " iade isteğinin reddini gerektirecek vahim bir tehlikenin varlığı veya geri dönmesinin çocuğun fiziksel ve psikolojik bir tehlikeye maruz bırakacağı ya da başka bir şekilde müsamaha edilemeyecek bir duruma düşüreceğine dair ciddi bir riskin (Söz. m. 13/b) ve sözleşmede kabul edilen diğer iadeden kaçınma sebeplerinin varlığının kanıtlanmadığı, çocuğun yaşadığı ortama alışmış olması halinin iadeden kaçınma sebebi olarak kabul edilebilmesi için, çocuğun yer değiştirme veya alıkonulmasından itibaren bir yıl geçtikten sonra iade başvurusunda bulunulmuş olmasının gerektiği, iade talep eden baba tarafından 1 yıl geçmeden iade başvurusunda bulunulduğu" gerekçesiyle davalı annenin gerekçeye yönelik istinaf talebinin reddine, iade talebinde bulunan baba ve Cumhuriyet Savcısının istinaf talebinin kabulü ile ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılmasına ve çocuğun mutad meskenine iadesine karar verilmiş, hüküm davalı anne tarafından temyiz edilmiştir.
"Bir çocuğun, 3. maddede belirtildiği şekilde, kanuna aykırı olarak yeri değiştirilmiş veya çocuk alıkonulmuş ve çocuğun bulunduğu Taraf Devletin adli veya idari makamına müracaat anında, yer değiştirme veya alıkonulmadan itibaren bir yıldan az zaman geçmişse, müracaatta bulunulan makam, çocuğun derhal geri dönmesini emreder.
Yukarıdaki fıkrada öngörülen bir yıllık sürenin sona ermesinden sonra bile müracaatta bulunulursa, adli veya idari makamın, keza çocuğun geri dönmesini emretmesi gerekir, yeter ki, çocuğun yeni çevresine intibak ettiği tespit edilmesin (Söz. m.12).” Yapılan yargılama ve toplanan delillerden; tarafların ortak çocuğu 19.07.2011 doğum tarihli..."in mutad meskeni olan ... ülkesinden 2014 yılının Ağustos ayında annesi tarafından Türkiye"ye getirildiği, iade talebinde bulunan babanın ise yer değişikliğinin üzerinden henüz bir yıl geçmeden 20.04.2015 tarihinde iade başvurusunda bulunduğu anlaşıldığından, İlk Derece Mahkemesinin iade talebinin reddine dair sözleşmenin 12. maddesine dayalı gerekçesi yerinde değildir.
"Geri dönmesinin çocuğu fiziki veya psikolojik bir tehlikeye maruz bırakacağı veya başka bir şekilde, müsamaha edilemeyecek bir duruma düşüreceği yolunda ciddi bir risk olduğunu tesbit ederse, çocuğun geri dönmesini emretmek zorunda değildir (Söz. m. 13/b)."
Davalı anne tarafından sunulan tarafların ...’da yaşadıkları döneme ilişkin doktor ve ebe kayıtlarının incelenmesinde ise; annenin ortak çocukla ilgili olduğu, babanın ise çocuğa karşı ilgisiz olduğu belirtilmiştir. Türkiye" de alınan sosyal inceleme raporundan ve tanık beyanlarından ise; çocuğun Türkiye’ye geldiği ilk dönemlerde aile kavramında baba olgusuna yer vermediği, uzmanlara ve öğretmenlerine babanın kendisine yönelik fiziksel şiddetini ve kötü muamelesini anlattığı, çocuğun babasından korktuğu, babasının kendisini tuvalete kilitlemesi sebebiyle tuvalete gitmek istemediği, karşısında bir yetişkin gördüğünde korktuğu, servis şoförünü babasına benzettiği için okul servisine binmek istemediği, bu sebeplerle olumsuz davranışlar sergilediği anlaşılmaktadır. Tüm bu olaylar birlikte değerlendirildiğinde; babanın ortak çocuğa ilgisiz olduğu, çocuğa karşı fiziksel şiddete yönelik davranışlarda bulunduğu, bu sebeple ortak çocuğun cismani olarak zarar gördüğü gibi psikolojik gelişiminin de tehlikeye girdiği, çocuğun mutad meskenine iadesi halinde fiziki ve psikolojik bir tehlikeye maruz kalacağına dair ciddi bir riskin varlığının kabulü gerekir. Bu itibarla, çocuğun mutad meskene iadesi talebinin reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmayıp, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, oybirliğiyle karar verildi. 20.11.2017