MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TESCİL

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca duruşmalı olarak incelenmesi istenilmekle; duruşma için belli edilen gün ve saatte temyiz eden ... vd. vekili Avukat ... ile aleyhine temyiz istenilen ... vekili Avukat ... geldiler. Gelenlerin yüzlerine karşı duruşmaya başlandı. Tarafların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmanın bittiği bildirildi. Süresi içinde inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu. GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı ... ve arkadaşları vekili mevki ve yönlerini dava dilekçesinde bildirdiği tapuda kayıtlı olmayan taşınmazların vergi kaydına, miras yoluyla gelen hakka ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak miras payları oranında davacılar adına tescili istemiyle dava açmış, yargılama sırasında ... ve arkadaşları tapu kaydına, miras yoluyla gelen hakka ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak davaya katılmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda müdahil ... ve arkadaşlarının davasının açılmamış sayılmasına, davacıların davasının kısmen kabulüne, fen bilirkişi raporunda 13.105, 80.953.500, 101.650.500, 16.775 metrekare olarak gösterilen bölümlerin tamamının, aynı raporda 333.299,500 metrekare yüzölçümlü olarak gösterilen bölümünün 1/2 payının veraset ilamındaki payları oranında ... ile ... mirasçıları adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, müdahil davacılar vekili ile davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece müdahil davacı ... ve arkadaşlarının 02.02.2001 ve 03.10.2003 tarihlerinde davalarını işlemsiz bıraktıkları ve üçten fazla duruşmaya katılmadıkları gerekçesiyle davalarının açılmamış sayılmasına karar verilmiş ise de, verilen karar dosya kapsamına uygun bulunmamaktadır. Müdahil davacıların 23.02.2001 ve 03.10.2003 tarihli celselerde davalarının işlemden kaldırılmasına karar verildiği hususu doğru ise de, bu tarihlerde işlemden kaldırılan davalarının 31.10.2003 tarihinde dosyadan tefrik edilerek başka bir esasa kaydedildiği, ancak davacıların aynı iddialarla 30.04.2004"de harcını ödemek suretiyle dosyaya yeniden müdahil oldukları ve bu tarihten sonra haklarında işlemden kaldırmaya yönelik bir karar verilmediği anlaşılmakta olup, mahkemece dosyadan tefrik edilen işlemden kaldırma kararlarına atıfla davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesinde isabet bulunmamaktadır.
Müdahil davacıların diğer temyiz itirazları ile davalı ... vekilinin temyiz itirazlarına gelince; Dava, TMK"nın 713/1, 3402 sayılı ... Kanunu"nun 14. maddelerine dayanılarak taşınmazın davacılar adına tescili istemi ile açılan tescil davası olup, davanın ayni hakka ilişkin olduğu kuşkusuzdur. HMK’nın 12/1. maddesinde yer alan düzenlemeye göre taşınmaz üzerindeki ayni hakka ilişkin veya ayni hak sahipliğinde değişikliğe yol açabilecek davalarda taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi kesin
yetkilidir. Kesin yetki kamu düzenine ilişkin olup, mahkemece re"sen gözetilmesi gerekir. Müdahil davacılar başından beri taşınmazın ... İlçesi idari sınırları ve ... çalışma alanında olduğunu ileri sürmüşler, mahkemece çekişmeli taşınmaz bölümünün hangi yetki alanında kaldığı sorulmuş ise de henüz ... çalışması yapılmadığından taşınmazın hangi yetki alanında kaldığının belirlenemediği bildirilmiş ve mahkemece de taşınmazın hangi mahkemenin yetkisinde kaldığı kesin olarak belirlenmemiştir. Öte yandan TMK"nın 713/3. maddesi uyarınca açılan tescil davalarında ... yanında ilgili kamu tüzel kişiliklerine de husumet yöneltilmesi zorunlu olup, her ne kadar dava 1995 yılında ... ve ... Köyü Tüzel Kişiliği aleyhine açılmış ise de, hüküm tarihinden önce yürürlüğe giren 6360 sayılı Kanun maddeleri uyarınca ... İli"nin mülki sınırlarının Büyükşehir Belediyesi sınırı olarak belirlenmiş olması karşısında Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanlığının ve taşınmazın bağlı olduğu ilgili Belediye Başkanlığının da davada taraf olması gerekir. Taraf teşkili dava şartı olup, bu şart yerine getirilmeden işin esasına girilemez.
Hal böyle olunca; öncelikle taşınmazın hangi ilçenin yetki alanı sınırlarında kaldığı ilgili yerlerden sorularak tespit edilmeli, davaya bakan mahkemenin kesin yetkili mahkeme olup olmadığı belirlenmeli, bu noktada ... çalışma alanlarına yönelik araştırma da yapılarak çekişmeli taşınmazın ... işlemine tabi tutulup tutulmadığı da belirlenmeli, çekişmeli taşınmaz hakkında ... tutanağı düzenlendiğinin tespiti halinde tutanak düzenlendiği tarihte ... Mahkemelerinin görevinin başlayacağı hatırda tutularak ... Mahkemesine görevsizlik verilmeli, çekişmeli taşınmazın ... görmediğinin veya ... görmüş olsa bile ... harici bırakılan yerlerden olduğunun saptanması ve mahkemenin yetkili olması halinde ... Büyükşehir Belediye Başkanlığının ve kesin yetki sorunu çözümlendikten sonra ilgili Belediye Başkanlığının yöntemince davaya dahil edilerek husumetin yaygınlaştırılması hususunda davacıya süre ve imkan verilmeli, dava dilekçesi ve duruşma günü yöntemine uygun şekilde tebliğ edilerek taraf teşkili sağlandıktan sonra tarafların iddia ve savunmalarına ilişkin tüm deliller toplanıp değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece, dava şartlarından olan kesin yetkili mahkeme tespit edilmeden ve taraf teşkili sağlanmadan işin esasına girilerek yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olduğu gibi kabule göre de çekişmeli taşınmazların niteliği ve zilyetlik süresinin tespiti bakımından esaslı unsur niteliğinde bulunan hava fotoğraflarından yararlanılmaksızın ve belgesiz zilyetlik yönüyle usulüne uygun araştırma da yapılmadan bir kimsenin belgesiz zilyetlik nedeniyle elde edebileceği miktarlar göz ardı edilecek biçimde yetersiz araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması da isabetsiz olup, temyiz itirazları yerinde görüldüğünden hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden müdahillere iadesine,
29.05.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.