MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Davacı, ... sigorta başlangıcı olan 04/04/1983 tarihinin Türkiye açısından da sigorta başlangıcı olduğunun ve başvuru tarihi itibariyle yurtdışı borçlanma bedeli alt sınırından prim ödeme hakkının bulunduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

K A R A R

1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici nedenlere, temyiz edenin sıfatına ve temyiz nedenlerine göre davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davacının ..."da sigorta kapsamına girdiği 04.04.1983 tarihinin Türkiye"de 4/1-(a) bendi kapsamında sigortalılık başlangıç tarihi olarak kabulü, davacının ödeyeceği primlerin 4/1-(a) bendi kapsamında olduğunun ve borçlanma bedelinin başvuru tarihine göre belirlenmesi gerektiğinin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davacının ... sigorta başlangıcı olan 04.04.1983 tarihinin Türkiye"de sigorta başlangıcı olduğuna ilişkin talebinin konusu kalmadığından bu konuda esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına, davacının ödeyeceği primlerin 4/1-(a) kapsamında olduğuna ilişkin talebinin konusu kalmadığından bu konuda esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına, davacının başvuru tarihi esas alınmak ve dolayası ile günlük 9,46 TL lik yurt dışı borçlanma bedeli alt sınırından prim ödeme hakkının bulunduğunun tesbitine ilişkin talebinin reddine karar verilmiştir.
Dava açıldıktan sonra ortaya çıkan bir nedenle dava konusu edilen talep hakkında olumlu ya da olumsuz bir karar verilmesine gerek kalmıyorsa davanın konusuz kalması nedeniyle yargılamaya devam edilmesine gerek yoktur. Böyle bir durum söz konusu olduğunda mahkemenin bir tespit hükmü niteliğinde olarak esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar vermesi gerekir.
Dava tamamen veya kısmen konusuz kalabilir. Davanın kısmen konusuz kalması halinde talebin diğer kısmı yönünden uyuşmazlık devam eder ve mahkemece uyuşmazlığın devam ettiği talepler hakkında yargılamaya devam edilerek olumlu ya da olumsuz bir karar verilmesi gerekir. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 25.01.2006 tarih ve 2005/10-766 E, 2006/16 K. sayılı kararı da aynı yöndedir)
a) Davacının dava tarihi olan 05.11.2012 ve öncesinde 25.06.2012 borçlanma talep tarihinde 4/1-(a) bendi kapsamında hizmeti bulunmadığından 3201 sayılı Kanun"un 5.maddesine göre dava tarihi itibariyle 4/1-(a) bendi kapsamında borçlanma hakkı bulunmamaktadır.
Davacının, dava tarihi olan 05.11.2012 tarihinden sonra 14.10.2013-31.10.2013 tarihleri arasında Türkiye"de 4/1-(a) bendi kapsamında 18 gün çalışması bulunmakta olup davacının 26.11.2013 tarihli borçlanma talebi üzerine 4/1-(a) bendi kapsamında 04.04.1983-23.12.1998 tarihleri arasındaki 5160 günlük dönemi borçlanmasına imkan tanınmış ve davacı borçlanma bedelini ödemiştir.
Kurumun, dava tarihinden sonra davacıya 4/1-(a) bendi kapsamında borçlanma hakkı tanıması nedeniyle davanın konusuz kaldığının kabulü yerindedir.
Kurumun, dava tarihinden önceki 25.06.2012 borçlanma talep tarihinde 4/1-(a) bendi kapsamında hizmeti bulunmayan davacıyı 4/1-(b) bendi kapsamında borçlandırması yerinde olduğundan, davacının başvuru tarihi esas alınmak ve dolayısıyla günlük 9,46 TL lik yurt dışı borçlanma bedeli alt sınırından prim ödeme hakkının bulunduğunun tesbitine ilişkin talebinin reddine karar verilmesi yerinde olup davacının dava tarihi itibariyle bu taleplerinde haklı olmadığı gözetilerek yargılama gideri ve avukatlık ücretinden davacının sorumlu tutulması yerinde bir uygulamadır,
b) Mahkemece, Kurumun 09.03.2015 tarihli yazısında davacının sigortalılık başlangıç tarihinin 11.09.2014 tarihinden itibaren 04.04.1983 olarak kabul edileceğinin belirtilmesi üzerine; davacının ... sigorta başlangıcı olan 04.04.1983 tarihinin Türkiye"de sigorta başlangıcı olduğuna ilişkin talebinin konusu kalmadığından bu konuda esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş ise de bu sonuca eksik inceleme ve araştırma ile varılmıştır.
Yapılacak iş, Kurumdan davacının yaşlılık aylığı talebinde bulunması halinde hangi tarihin sigortalılık başlangıç tarihi olarak kabul edileceğini açıkça sormak ve sonucunda Kurumun 04.04.1983 tarihini başlangıç kabul edeceğini belirtmesi halinde davanın konusuz kalması nedeniyle şimdiki gibi karar vermek ancak yargılama gideri ve avukatlık ücretinden sorumluluk belirlenirken davacının dava tarihi itibariyle davasında haklı olduğunu gözetmek, Kurumca anılan tarihin başlangıç kabul edilmemesi halinde istem hakkında hüküm kurmaktan ibarettir.
Mahkemece, davanın konusuz kalıp kalmadığı şüpheye yer bırakmayacak biçimde belirlenmeden yazılı biçimde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedeni olduğu gibi, kabule göre davacının sigortalılık başlangıç tarihi isteminde dava tarihi itibariyle haklı olduğu gözetilmeden yararına avukatlık ücretine ve yargılama giderine hükmedilmemesi de doğru değildir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 21.01.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.