21. Hukuk Dairesi Esas No: 2015/5360 Karar No: 2016/322 Karar Tarihi: 19.01.2016
Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2015/5360 Esas 2016/322 Karar Sayılı İlamı
21. Hukuk Dairesi 2015/5360 E. , 2016/322 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, geçirdiği kazanın iş kazası olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir. Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir. Hükmün, davalılardan Kurum vekili ve ... ile ... tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Dava; davacının 01.09.2008 tarihinde geçirdiği kazanın iş kazası olduğunun tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kabulü ile hükümde yazılı şekilde karar verilmiştir. 506 sayılı Yasa kapsamında sigortalılığın oluşması yönünden ilk koşul hizmet akdinin unsurlarının bulunmasıdır. Hizmet akdi Borçlar Kanunu"nun 313. maddesinde belirlendiği üzere iş sahibi ile işçi arasında yapılan belli veya belli olmayan bir süre için görülen iş karşılığı ücret ödenmesini gerektiren bir sözleşmedir. Hizmet akdi, ücret, bağımlılık ve zaman unsurlarını taşımalıdır. Sigortalılığın oluşumu yönünden gerekli olan zaman unsuru, iş görecek kişinin belli bir zaman dilimi içerisinde, hizmetini işverenin emrine hasretmesidir. Bu zaman dilimi günün tüm süresini kapsayabileceği gibi, günün veya haftanın belli saatlerine de hasredilebilir. Haftanın veya ayın belli gün ve saatlerinde dahi çalışma söz konusu olabilir. Sigortalı sayılabilme yönünden gerek ücretin kendisi, gerekse ödenme biçim ve yöntemi zorunlu bulunmamaktadır. Son olarak hizmet akdinin bağımlılık unsuru ise çalışanın, hizmetini belli bir zaman dilimi içerisinde, işverenin emrinde ve onun vereceği direktif doğrultusunda gerçekleştirmesidir. İşverence gösterilen işlerin, çalışan tarafından, işveren emir ve direktiflerine uygun olarak görülmesi gerekir. Bağımlılık, her an ve durumda çalışanı denetleme veya buyruğuna göre edimini yaptırma olanağını işverene tanıyan, çalışanın edimi ile ilgili buyruklar dışında, çalışma olanağı bulamayacağı nitelikte bir çalışmadır. İstisna akdinde ise; bir eserin ücret karşılığında yaratılması söz konusudur. İstisna akdinde ücretin tespitinde eser göz önünde tutulur. Iş sahibinin talimat verme yetkisi ise, elde edilecek sonuç içindir. Hâlbuki hizmet akdinde emir ve talimat yetkisi işçinin çalışma yerinin, ise başlangıç ve sona eriş saatinin işverence tespiti biçimindedir. Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının 01.09.2008 tarihinde sigortalı olarak çalıştığı dava dışı işyerinden çıktıktan sonra davalı ..." a ait işyerinde davalı ..." e ait derilerin tıraşlanması işinde günü birlik ve sadece davalı ... tarafından bırakılan deriler ile sınırlı olmak üzere çalışmakta iken, deri ile birlikte sağ elini tıraş makinesinin merdanesine kaptırtığı ve serçe parmağı dışındaki diğer dört parmağının boğum kısmından koptuğu, müfettiş raporunda kazanın iş kazası olmadığının tespitine karar verildiği, davalılar ... ve ... hakkında taksirle yaralamaya neden olmaktan ceza verildiği anlaşılmaktadır. Somut olayda, taraflar arasında işçi, işveren, işveren vekili ilişkisi (hizmet ilişkisi) bulunmayıp eser sözleşmesi bulunduğundan davanın reddine karar vermek gerekirken yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir. O halde davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır. SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ... ile ..."e iadesine,19.01.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.