5. Hukuk Dairesi 2020/7777 E. , 2020/9837 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtay"ca incelenmesi, davacı vekili tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi gereği düşünüldü.
- K A R A R –
Davacı vekili, ortak alanlara el atmanın önlenmesini, eski hale getirilmesini ve ecrimisil istemiştir.Mahkemece, davacı tarafın ecrimisil istemi yönünden görevsizlik kararı verilmiş, el atmanın önlenmesi yönünden davanın kabulüne karar verilmiştir.
Davalı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuş, istinaf mahkemesince, ... 5. Sulh Hukuk Mahkemesi"nin 08/06/2017 tarih, 2015/2346 Esas 2017/947 Karar sayılı kararının HMK"nın 353/1-a/6. bendi gereğince kaldırılmasına, dosyanın davanın yeniden görülmesi için mahkemesine iadesine karar verilmiştir. Davacı vekili tarafından, istinaf mahkemesinin kararı temyiz edilmiştir. İstinaf mahkemesince, 26/11/2019 tarihli ek karar ile, “Davacının 03/07/2019 tarihli temyiz dilekçesinin HMK"nın 346/1. maddesi uyarınca reddine” karar verilmiştir. Davacı vekili tarafından, 26/11/2019 tarihli temyiz isteminin reddine ilişkin karar temyiz edilmiştir.
Her ne kadar istinaf mahkemesince dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda 6100 sayılı HMK"nun 353/1-a/6 maddesi uyarınca kararın kesin olarak verildiği belirtilmiş ise de; Öncelikle, mahkemece verilen bu karara karşı temyiz yoluna başvurulmasının mümkün olup olmadığı ön sorun olarak incelenmelidir. Bu bağlamda;
İstinaf mahkemesinin dosyayı geri gönderme kararının yasal dayanağı 6100 sayılı HMK"nun 353. maddesidir. Mahkemece, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile eksik inceleme sebebiyle ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine dair hüküm kurulduğundan HMK 353/1-a-6 maddesi uyarınca karar verildiği anlaşılmaktadır.
HMK 353/l-a/6 maddesinde ise, (Değişik bent: 22.07.2020 - 7251 S.K./35. md) Mahkemece, uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek ölçüde önemli delillerin
toplanmamış veya değerlendirilmemiş olması ya da talebin önemli bir kısmı hakkında karar verilmemiş olması halinde, esasa ilişkin inceleme yapılmadan kararın kaldırılmasına kesin olarak karar verileceği düzenlenmiştir.
HMK 369.maddesinde ""Yargıtay,tarafların ileri sürdüğü temyiz sebepleri ile bağlı olmayıp, kanunun açık hükmüne aykırı gördüğü diğer hususları da inceleyebilir""hükmü bulunmaktadır.
Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353.maddesinde, dosyayı ilk derece mahkemesine geri gönderme sebepleri tahdidi olarak sayılmıştır. Kanunda sayılan geri gönderme sebepleri arasında "delillerin eksik toplanması" bulunmamaktadır. 7251 sayılı Kanunun 35. maddesi ile değişik HMK nın 353/1-a/6. maddesinde göre, uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek ölçüde önemli delillerin toplanmamış veya değerlendirilmemiş olması ya da talebin önemli bir kısmı hakkında karar verilmemiş olması halinde vardır. O halde kanundaki düzenleme karşısında istinaf mahkemesinin delillerin eksik toplanması sebebiyle dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine dair kararı"nın HMK 369. Maddesinde belirtilen "Kanunun açık hükmüne aykırılık" teşkil ettiği, bu itibarla istinaf mahkemesince verilen kararın temyizinin mümkün olduğu sonucuna varıldığından, ... Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesinin 26/11/2019 tarihli temyiz isteminin reddine ilişkin kararın kaldırılmasına karar verildikten sonra işin esasının incelenmesinde;
İlk derece mahkemesince tarafların gösterdikleri delillerin çoğu toplandığından Hukuk Muhakemeleri Kanunun 353/l-a/6. maddesi uyarınca eksik hususların ikmali için dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi doğru olmadığı gibi, eksik delillerin toplanması konusunda özellikle HMK’nın 353, 354 ve 373. maddeleri ele alındığında da, kanundaki düzenleme karşısında istinaf mahkemesince verilen kararın yerinde olmadığı anlaşılmaktadır.
Bu maddelere bakacak olursak;
HMK 353/l-b-3 maddesinde; "Yargılamada bulunan eksiklikler duruşma yapılmaksızın tamamlanacak nitelikte ise bunların tamamlanmasından sonra başvurunun esastan reddine veya (Ek ibare: 22.07.2020 - 7251 S.K./35. md) yeniden esas hakkında, duruşma yapılmadan karar verilir”
HMK 354. maddesinde “(1)Bölge Adliye Mahkemesi hukuk dairesince inceleme, davanın özelliğine göre heyetçe veya görevlendirilecek bir üye tarafından yapılır. (2) İnceleme sırasında gereken hâllerde başka bir bölge adliye mahkemesi veya ilk derece mahkemesi istinabe edilebilir.
Yine HMK"nun 357/3. maddesinde "İlk derece mahkemesinde usulüne uygun olarak gösterildiği halde incelenmeden reddedilen veya mücbir sebeple gösterilmesine olanak bulunmayan deliller bölge adliye mahkemesince incelenebilir.” şeklinde düzenleme bulunmaktadır.
Yukarıda belirtilen hükümler değerlendirildiğinde de, eksik delillerin bölge adliye mahkemesince toplanması gerektiği anlaşılmaktadır. O halde istinaf mahkemesince toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması,
Davacı vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan hükmün HMK’nın 371. maddesi uyarınca BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harcının Hazineye irad kaydedilmesine, 11/11/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.