Mahkemesi :İş Mahkemesi (Müstemir Yetkili)

Dava, davalı ... için yersiz olarak ödenen yaşlılık aylıkları ile yapılan tedavi giderlerinin tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılardan ... tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava, fiili çalışmaya dayalı olmadığı gerekçesi ile iptal edilen sigortalılık döneminde davalı ... için yersiz olarak yapılan sağlık harcamaları ile aylıkların tahsili istemine ilişkin olup Mahkemece, davalı ..."in çalışmalarının gerçeği yansıtmaması gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş ise de Mahkeme hükmü eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır.
Sahte sigortalılığa dayanan davalar hizmet tespiti içerikli olmakla, davanın yasal dayanağını oluşturan 5510 sayılı Yasa’nın 86. maddesinde bu tür hizmet tespiti davalarının kanıtlanması yönünden özel bir yöntem öngörülmemiştir. Kimi ayrık durumlar dışında resmi belge ve yazılı delillerin bulunması sigortalı sayılması gereken sürelerin saptanmasında güçlü delil olmaları itibariyle sonuca etkili olurlar. Ne var ki bu tür kanıtların bulunmaması halinde somut bilgilere dayanması inandırıcı olmaları koşuluyla bordro tanıkları veya iş ilişkisini bilen komşu işyeri çalışanları gibi kişilerin bilgileri ve bunları destekleyen diğer tanıklarla dahi sonuca gitmek mümkündür. Bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunlu olup mahkemece, tarafların sunduğu deliller ile yetinilmemeli, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun ilgili hükümleri esas alınarak kendiliğinden araştırma ilkesi benimsenmeli, sigortalılığın kabulü ve hüküm altına alınabilmesi için hizmet akdinin ve eylemli çalışmanın varlığı ortaya konulmalıdır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerin incelenmesinde, davalı ..."un ... sicil sayılı dosyada işlem gören davalı ..."ün iş yerinden bildirilen, 18.03.2012-31.12.2012 aylarına ilişkin sigortalı çalışmalarının, 11.06.2013 tarihli, 68 sayılı Sosyal Güvenlik Denetmen Raporuna istinaden fiili olmadığı gerekçesiyle iptal edildiği, sahte sigortalılık nedeniyle kurumun zarara uğratıldığından bahisle, 01.01.2014 - 16.06.2014 tarihleri arasında ödenen yaşlılık aylıklarına ilişkin 5.797,95 TL ile iptal edilen sigortalılık dönemine ait sağlık harcamalarına ilişkin 1.266,12 TL"nin 5510 sayılı Yasa"nın 96. maddesi gereğince talep edilmektedir.
Mahkemece, davalı işveren ..."ün yanında çalıştığını bildirdiği davalı ..."un 18/03/2012-31/12/2012 döneminde çalışmalarının gerçek olmadığı, işveren adresinin hayali olduğu, ..."ün son olarak iş yeri adresi itibariyle 2010 yılı itibariyle iş yerinden ayrıldığı ve dönem itibariyle toplam işçi sayısının 3-4 kişi olduğu gerekçeleriyle, davalı ..."e 01/02/2014 - 16/06/2014 dönemi haksız ödenen 5.797,95 TL yaşlılık aylığı ve bu dönem itibariyle 1.266,12 TL tedavi giderinin tahsiline karar verilmiş ise de dosya kapsamından Mahkemece yapılan araştırmanın yetersiz olduğu, davalı ..."in sigortalı olarak bildirildiği dönemde iş yerinin açık ve faal olduğu, aksi yöndeki tespitleri destekleyecek nitelikte dosyada bilgi ve belge bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Şöyle ki, davalı ..."e ödenen aylık ve yapılan tedavi giderlerinin tahsili işlemine dayanak teşkil eden 2013 tarihli müfettiş raporu ile eki tutanağa göre; ifadesi alınan sigortalılar tarafından "işyeri bildirgesindekinden farklı bir iş yeri adresi verilmesi; tüm çalışanların matrahı asgari ücretten bildirilirken, işverenin eşi olan sigortalı ... daha yüksek bir matrah üzerinden bildirilmesi, işverenin 50-60 yaşlarında olduğu ifade edilmesine rağmen işverenin 1978 doğumlu olduğu" ve buna benzer yöndeki beyanlar ile tahakkuk eden primlerin ödenmediği, iş yeri bildirgesinde adres olarak gösterilen 42. Sokak"ta 118 nolu bir yerin dahi bulunmadığı, sokaktaki tek iş yerinin bir oto yıkama iş yeri olduğu, ... işyeri olmadığı beyanlarına dayalı olduğu, bununla birlikte otoyıkama iş yeri sahibi ..."nın kendi iş yerinin olduğu yerde Refik"in en son 5 yıl önce şalgamcılık yapıldığının tespit edildiği anlaşılmaktadır. Mahkemece, davalı ..."in önceki işyerinin sahibi ..."nın beyanlarına başvurulmuş, tanık beyanında yurtdışından 2010 yılında kesin dönüş yaptığını, geldiğinde ... bu iş yerinde olmadığını, dükkanı bırakıp kaçtığını, ... 2012 yılı Mart ayından 2012 yılı Aralık ayına kadar kendisinden kiraladığı bir iş yeri olmaması nedeniyle ..., ..." ün yanında çalışmadığını ifade etmiştir.
Dosyadaki belgelerin incelenmesi neticesinde, vergi yoklama fişlerine göre, kurum denetmen raporundakinden farklı bir adreste 17.04.2014 tarihinde yapılan yoklamada ..."nın imzalı beyanına göre ... 31.12.2010 tarihinde taşındığı, 31.12.2012 tarihinde de işini terk ettiği belirtilmiş olup vergi kaydına göre de iş yeri 12.01.2009 - 31.12.2012 tarihleri arasında kayıtlı bulunmaktadır. Diğer taraftan, Hatay (23 Temmuz) Vergi Dairesi Müdürlüğü"nden bildirilen davalı ..."in en son bilinen iş yeri adresinin 17.04.2014 tarihli yoklama fişinde belirtilen adresle aynı olduğu ve bu adresin müfettiş raporu ile eki tutanakta tespit edilemediği belirtilen adresten farklı olduğu, iptal edilen sigortalılık dönemleri 2012 yılına ait aylar olmakla birlikte, öncesinde devam eden faaliyete ilişkin olmak üzere 2009-2011 yılları arasında gelir vergisi matrahlarının bulunduğu, 2012 yılında 0,00 TL olarak bildirilmiş ise de bu durumun iş yerinin faaliyeti olmadığı anlamına gelmediği, yoklama fişlerine göre 2010 yılında tanık ..."nın iş yerinden taşındığı tespit edilen davalı ..."in farklı bir adrese taşınmış olması nedeniyle, 2012 yılına ait sigortalılık döneminden haberdar olamayacağının belirgin olması karşısında, faal olmadığı tespit edilemeyen iş yerinden bildirilen davalı ..."e ait sigortalı çalışmaların iptal edilemeyeceği, bu nedenlerle aylık ve sağlık harcamalarının da talep edilemeyeceği ortadadır.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmesi gerekirken bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın, eksik inceleme ve araştırmayla yazılı şekilde kabulü yönünde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalılardan ..."un bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz edilen hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ..."a iadesine, 24/12/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.