MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 01.11.2015 gününde verilen dilekçe ile mecra hakkı kurulması, karşı davacılar tarafından verilen 03.12.2015 tarihli dilekçe ile mülkiyet hakkına dayalı elatmanın önlenmesi, ecrimisil ve eski hale getirme bedelinin tahsili istenmesi üzerine yapılan muhakeme sonunda; asıl davanın kabulüne, karşı davanın kısmen kabulüne dair verilen 16.02.2016 günlü hükmün Yargıtayca, duruşmalı olarak incelenmesi davalı-karşı davacı vekili tarafından istenilmekle, tayin olunan 17.01.2017 günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davalı-karşı davacılar vekili Av. ... ile karşı taraftan davacı-karşı davalılar vekili Av. ... geldiler. Açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelenlerin sözlü açıklamaları dinlendi. Duruşmanın bittiği bildirildi. İş karara bırakıldı. Bilahare dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
KA R A R
Asıl davada davacılar, 68 ada 168 parsel numaralı taşınmazdaki binalarının doğalgaz ısınma sistemine tabi olduğunu, doğalgaz bağlantılarının davalı taşınmazından geçirildiğini, davalıların buna karşı çıktıklarını ileri sürerek doğalgaz boruları için mecra irtifakı tesisini istemişlerdir.
Karşı dava ise, davacıların irtifak tesis edilmeden doğalgaz borusu geçirerek ayrıca yol açıp elektrik aydınlatma direkleri dikerek 68 ada 78 parsel numaralı taşınmazlarına elattıkları iddiasıyla haksız elatmanın giderilmesi ve uğradıkları zarar nedeniyle tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece 17.10.2006 tarihli karar ile asıl davadaki mecra irtifakı tesisi isteminin kabulüne, karşı davanın ise elatmaya konu yerin mecra irtifakı kapsamında kaldığı gerekçesiyle reddine karar verilmiştir.
Hükmün davalılar/karşı davacılar tarafından temyizi üzerine karar Dairemizin 19.06.2007 tarihli bozma ilamı ile özetle; “…Davalıların (karşı davacılar) temyizleri gerek mecra hakkı tesisi gerekse karşı davanın reddine yönelik bulunduğundan öncelikle mecra hakkı tesisine ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesi gerekmiştir. Özellikle nakledilecek enerji kaynağının doğalgaz olması nedeniyle Doğal Gaz Piyasası Kanunu ve bu kanununun uygulanmasına ilişkin yönetmelikler ile ..."ın hazırladığı projelerin dikkate alınması gerekir. Hattın kurulmasında yapılacak hata çevre ve insan sağlığı için önemli tehlikelere yol açabilir. İşte bu nedenlerle; yerelinde yapılacak keşifte, atanacak uzman bilirkişiler aracılığı ile davacılar taşınmazına doğalgaz getirilecek güzergah için ..."ın kurduğu ana dağıtım hatlarından gaz alınabilecek en uygun noktanın belirlenmesi bu hattın hangi taşınmaz ya da taşınmazlardan geçirileceğinin saptanması, hatta kullanılacak malzemenin ve hattın derinliğinin gösterilmesi suretiyle HUMK"nun 281. maddesinde gösterildiği şekilde denetime uygun rapor alınmalıdır. Alınacak raporun ..."a sunulması ve cevaba göre de bir karar verilmesi gerekir. Tüm bu yönler üzerinde durulmadan mevcut tesisin ne şekilde uygunluğu da karar yerinde gösterilmeden davanın kabulü eksik araştırma ve incelemeye dayalıdır. Davalıların (k.davacılar) karşı dava yönünden temyizlerine gelince; karşı davada sadece doğalgaz borularının geçirildiği yere ilişkin elatma ve kal istemi olmayıp, taşınmazdan yol geçirilmesi ve aydınlatma sistemi nedeniyle de elatmanın önlenmesi talep edilmiştir. Mahkemenin uygun mecra güzergahının saptanması yönündeki araştırma ve incelemesi yeterli görülmediğinden, taşınmaz üzerindeki doğalgaz borularının kaldırılması isteminin reddi bu nedenle eksik araştırmaya dayalıdır. Ayrıca karşı davacıların diğer elatma taleplerinin incelenmemesi de doğru değildir. Mahkeme tüm talepler karşılanmadan HUMK"nun 388. maddesine aykırı hüküm kurmuştur….” gerekçesiyle bozulmuştur.
Bozma sonrası mahkemece 29.07.2010 tarihli kararda; asıl davanın kabulüne, karşı davada ise ecrimisil ve eski hale getirme bedelinin tahsiline karar verilmiştir.
Hükmün taraf vekilleri tarafından temyizi üzerine karar Dairemizin 01.03.2011 tarihli bozma ilamında özetle; “…Mahkeme kararlarında nelerin yazılacağı HUMK"nun 388. maddesinde belirtilmiştir….Somut olayda; karşı dava elatmanın önlenmesi isteğini de içerdiği halde bu konuda hüküm kurulmamış olması, içeriği yukarıda açıklanan yasal düzenlemelere aykırı olup kararın açıklanan nedenle bozulması gerekmiştir. Bozma nedenine göre tarafların diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına…” gerekçesiyle bozulmuştur.
Bozma sonrası mahkemece 03.11.2011 tarihli kararda; asıl davanın kabulüne, karşı davada ise ecrimisil ve eski hale getirme bedelinin tahsiline karar verilmiştir.
Hükmü, davacı-karşı davalılar vekili ile davalı-karşı davacılar vekili tarafından temyizi üzerine "....Mahkemece, bozma kararına uyulmuş, ancak bozma gereği yerine getirilmemiştir. Somut olayda; karşı dava elatmanın önlenmesi isteğini de içerdiği halde bu konuda olumlu olumsuz bir hüküm kurulmadan eksik inceleme ile karar verilmesi doğru görülmemiş, bu sebeple kararın yeniden bozulması gerekmiştir." gerekçesiyle bozulmuştur.
Bozma sonrası mahkemece 26.02.2013 tarihli kararda; asıl davanın işlemden kaldırılmasına, karşı davada ise elatmanın önlenmesine, ecrimisil ve eski hale getirme bedelinin tahsiline karar verilmiştir.
Hükmü, davacı-karşı davalılar vekili tarafından temyizi üzerine "....asıl dava davacıları-karşı davalılar vekili Av. Yüksel Acun’a 25.12.2012 tarihli duruşma gününü bildirir tebligat “muhatabın adresinden taşındığı ve belirtilen adresin mernis kaydıdır yazısı bulunmadığı…” belirtilerek iade edilmiştir. Tebligat Kanunu’nun 21/2. maddesi gereğince de usulüne uygun olarak duruşma gününü bildirir tebliğ yapılmadan ve taraf teşkili sağlanmadan ayrıca savunma hakkı kısıtlanarak usulüne uygun tebligat varmış gibi asıl davanın işlemden kaldırılmasına karar verilmesi doğru görülmediğinden hükmün bozulması gerekmiştir." gerekçesiyle bozulmuştur.
Bozma sonrası mahkemece asıl davanın kabulüne karşı dava da ise elatmanın önlenmesine, ecrimisil bedelinin tahsiline karar verilmiştir.
Hükmü davalı-karşı davacı vekili temyiz etmiştir.
Somut olayda; 19.06.2007 tarihli ilk bozma ilamında nakledilecek enerji kaynağının doğalgaz olması nedeniyle Doğal Gaz Piyasası Kanunu ve bu kanununun uygulanmasına ilişkin yönetmelikler ile ..."ın hazırladığı projelerin dikkate alınması gerektiği, hattın kurulmasında yapılacak hata çevre ve insan sağlığı için önemli tehlikelere yol açabileceği belirtilmiş yerelinde yapılacak keşifte, atanacak uzman bilirkişiler aracılığı ile davacılar taşınmazına doğalgaz getirilecek güzergah için ..."ın kurduğu ana dağıtım hatlarından gaz alınabilecek en uygun noktanın belirlenmesi bu hattın hangi taşınmaz ya da taşınmazlardan geçirileceğinin saptanması, hatta kullanılacak malzemenin ve hattın derinliğinin gösterilmesi suretiyle düzenlenecek HUMK"nun 281. maddesinde gösterildiği şekilde denetime uygun rapor alınması gerektiği, alınacak raporun ..."a sunulması ve cevaba göre de bir karar verilmesi gerektiği belirtilmiş olmasına rağmen bilirkişi tarafından hükme esas alınan rapor ..."a sunulmadığı gibi mecra irtifakı kurulabilecek alternatifler krokide ayrıntılı şekilde işaretlenerek gösterilmemiştir
Mahkemece yapılması gereken mahallinde keşif yapılarak, atanacak uzman bilirkişiler aracılığı ile mecra irtifakı kurulabilecek tüm güzergahlar seçenekli olarak krokide işaretlenerek gösterilmeli, davacıların taşınmazına doğalgaz götürülecek güzergah için ..."ın kurduğu ana dağıtım hatlarından gaz alınabilecek en uygun nokta ile bu noktadan davacıların taşınmazına geçirilecek hattın hangi taşınmaz ya da taşınmazlardan geçirileceği belirlenmeli, hatta kullanılacak malzemenin ve hattın derinliğini gösteren denetime uygun HMK"nın 279. maddesindeki nitelikleri haiz rapor alınmalı ve rapor ..."a sunularak onay alınmalıdır. Ayrıca güzergahlar belirlenirken fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesi gözönünde bulundurulmalıdır. Tüm bu yönler üzerinde durulmadan davanın kabulü eksik araştırma ve incelemeye dayalıdır.
Kabule göre de; davalı-karşı davalının eski hale getirme tazminatı talebinin kabulüne karar verilip, eski hale getirme tazminatı bedelinin tahsiline hükmedilmemesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen kararın yukarıda açıklanan nedenle BOZULMASINA, 1.480 TL Yargıtay duruşma vekalet ücretinin davacılar-karşı davalılardan alınarak, davalılar-karşı davacılara verilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde yatırana geri verilmesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 17.01.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.