Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2012/5061 Esas 2012/24034 Karar Sayılı İlamı

Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı  tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için  Tetkik Hakimi  tarafından  düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Alacaklı vekili tarafından borçlu hakkında kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla icra takibine geçilmiş ve örnek 10 nolu ödeme emri borçluya 19.04.2011 tarihinde tebliğ edilmiştir. Borçlu yasal süresinde icra mahkemesine başvurarak, Eskişehir Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2008/210 E. 2008/433 K. sayılı kararında takip dayanağı senedin, lehtar ...Tur. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından kendisine iadesine karar verildiğini ve senedin bedelsiz kaldığını belirterek takibin iptaline karar verilmesini talep etmiş, mahkemece, davacı borçlunun takip dayanağı senetten dolayı borçlu olmadığının mahkeme kararı ile tespit edildiği, tespit kararının kesinleştiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
TTK.nun 599. maddesinde; " ... keşideci, lehtarla doğrudan doğruya arasında mevcut olan münasebetlere dayanan defileri, müracaatta bulunan hamile karşı ileri süremez. Meğer ki, hamil, poliçeyi iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olsun" düzenlemesi yer almaktadır.
TTK.nun 690. maddesinin göndermesi ile bonolar hakkında da uygulanması gereken aynı kanunun 593. maddesi gereğince, kambiyo senedi niteliğinde olan bonodaki hakkın devri, ancak ciro ve teslim yolu ile mümkündür. Ayrıca TTK.nun 595/2. maddesi gereğince lehine ciro yapılan kimsenin ciroda gösterilmesine lüzum olmadığı gibi ciro, cirantanın sadece imzasından bile ibaret olabilir. Bu şekildeki cirolara "beyaz ciro"denilir.
Somut olayda, takip alacaklısı İ.. A.., lehtar .... Tur. San. Tic. Ltd. Şti.nin cirosundan sonra senedi beyaz ciroyla alan ciranta olup, keşideci hakkında takip yapmaktadır. Menfi tespit davası ise keşideci ile lehtar arasında görülmüştür. Yukarıdaki yasa hükmü gözetildiğinde, alacaklı cirantanın (takip alacaklısının) taraf olmadığı menfi tespit davasında verilen karar onu bağlamaz. Senet lehtarının usulüne uygun cirosu ve teslimi ile senetteki hakkı iktisap eden takip alacaklısının yetkili hamil olup, senede dayanarak  takip yapmasında usule ve yasaya aykırılık bulunmamaktadır.
O halde, mahkemece istemin reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ  : Alacaklının  temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK 366 ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,  09/07/2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.