MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TESCİL

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle, “çekişmeli taşınmaz bölümünün hangi tarihte ve hangi nedenlerle tespit harici bırakıldığının ilgili kurumlardan sorularak saptanması, çevre taşınmazlara ilişkin tapu kayıtları, kadastro tutanakları ile afet kadastrosuna ilişkin belge ve haritaların getirtilmesi, toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi” gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı ... tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, çekişmeli taşınmazın afet kadastrosu kapsamında kaldığı kabul edilerek yazılı şekilde karar verilmiş ise de, varılan sonuç dosya kapsamına uygun olmadığı gibi, yapılan inceleme ve araştırma da hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Kadastro Müdürlüğü’nün dosya arasında mevcut cevabi yazısında, çekişmeli taşınmazın İsaağa Mahallesi 1 nolu afet kadastrosu paftasında kaldığı ancak afet kadastro çalışmaları sırasında boş bırakıldığı ve taşınmaz hakkında tutanak düzenlenmediği belirtilmiştir. Çekişmeli taşınmaz, sonradan yapılan tesis kadastrosu çalışmaları sırasında da afet kadastrosu paftasında kaldığından bahisle tescil harici bırakılmıştır. Dolayısıyla, çekişmeli taşınmaz, hem tesis kadastrosu, hem de afet kadastrosu sırasında tescil harici bırakılan alanda kalmaktadır. Mahkemenin çekişmeli taşınmazın afet kadastrosu kapsamında kalması nedeniyle tescil davası açılamayacağı şeklindeki gerekçesi bu açıdan yerinde değildir. Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde dava; kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ve imar-ihya hukuki nedenlerine dayalı olarak TMK"nın 713/1 ve 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14. ve 17. maddeleri gereğince açılan, tapusuz taşınmazın tescili isteğine ilişkindir. Ne var ki, Mahkemece davacı yararına imar-ihya ve zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği konusunda yapılan araştırma ve inceleme de hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Bir taşınmazın imar-ihya ve zilyetlik durumunu en iyi belirleme yöntemi hava fotoğrafları olduğu halde mahkemece hava fotoğraflarından yararlanılmamış, mahallinde yapılan keşfe ziraat bilirkişisi götürülmemiş, keşif sırasında tanık ve yerel bilirkişiler dinlenilmemiş, çekişmeli taşınmazın imar planı kapsamında kalıp kalmadığı, imar planı kapsamında kalmakta ise hangi tarihte imar planı kapsamına alındığı araştırılmamış, çekişmeli taşınmaza komşu taşınmazların kadastro tespit tutanakları ve varsa dayanakları getirtilerek yöntemince mahalline uygulanmamış ve davacı hakkında aynı çalışma alanı içerisinde belgesizden taşınmaz iktisap edilip edilmediği araştırılmamıştır. Böylesine eksik ve yetersiz bir incelemeye dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca öncelikle, çekişmeli taşınmazın imar planı kapsamında kalıp kalmadığı, kalıyorsa ilk defa hangi tarihte imar planı kapsamına alındığı ve imar planının onaylanma tarihi ..."ndan sorularak imar planının onaylı bir örneği dosya arasına konulmalı, çekişmeli taşınmazın imar planı kapsamında kalması halinde imar planının onaylanma tarihinden, imar planı kapsamı dışında kalması halinde ise dava tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine ait farklı periyotlarda çekilmiş en az 3 adet stereoskopik hava fotoğrafı, bu hava fotoğrafları kullanılarak üretilmiş memleket haritaları ile temin edilebilen en eski ve yeni tarihli uydu fotoğrafları dosya arasına konulmalı, davacı hakkında aynı çalışma alanı içerisinde belgesizden taşınmaz tespit edilip edilmediği hususu Tapu ve Kadastro Müdürlükleri ile Mahkemeler Yazı İşleri Müdürlüğü’nden ayrı ayrı sorularak saptanmalı, varsa davacı adına kayıtlı taşınmazların tespit tutanakları ve tapu kayıtları dosya arasına konulmalı, dosya bu şekilde keşfe hazır hale getirildikten sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek 3 kişilik yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile fen, ziraat, inşaat ve jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişilerin katılımıyla keşif yapılmalıdır.
Taşınmazın başında yapılacak keşif sırasında yerel bilirkişi ve taraf tanıklarından, çekişmeli taşınmaz bölümünün geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden kime nasıl intikal ettiği, kim tarafından ne zamandan beri hangi hakka istinaden kullanıldığı, taşınmazın devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olup olmadığı, imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın hangi tarihte başlayıp ne zaman bitirildiği hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanaklarıyla denetlenmeli, ziraat bilirkişisinden çekişmeli taşınmaz bölümünün toprak yapısı ve niteliği ile imar-ihya ve zilyetlik durumunu belirtir, önceki raporların da değerlendirildiği ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı, inşaat bilirkişisinden çekişmeli taşınmaz bölümü üzerindeki ev ve ahırların niteliği ve yapılış tarihleri konusunda bilimsel verilere dayalı rapor alınmalı, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik üç adet hava fotoğrafının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde çekişmeli taşınmaz bölümünün incelenen 3 adet fotoğrafa göre sınırları ve niteliği belirlenmeli, taşınmaz üzerinde imar-ihyanın tamamlanıp tamamlanmadığını ve tamamlanmış ise tamamlanma tarihini belirten rapor alınmalı, taşınmazın üzerindeki zilyetliğin durumu memleket haritası ve uydu fotoğrafları ile denetlenmeli, çekişmeli taşınmaz bölümünü tüm yönleriyle gösterir yakın plan fotoğrafları çektirilerek dosyaya konulmalı, fen bilirkişisine keşfi takibe imkan verir ayrıntılı rapor ve kroki düzenlettirilmeli, yasal tescil ilanları yaptırılmalı, 3402 sayılı Kanun"un 17. maddesi hükmü göz önüne alınarak taşınmaz imar planı kapsamında ise imar planının onay tarihinden önce, imar planı kapsamı dışındaysa dava tarihine kadar 3402 sayılı Yasa"nın 14 ve 17. maddesinde öngörülen koşulların davacı taraf yararına gerçekleşip gerçekleşmediği belirlenmeli, bundan sonra toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Eksik incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edene iadesine, 21.05.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.