16. Hukuk Dairesi 2015/19451 E. , 2018/3331 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :... MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle, “Kök muris Nuğman Güvenç’in ölümünden sonra mirasçılar arasında yöntemine uygun şekilde taksim yapılıp yapılmadığının kapsamlı şekilde araştırılması, mahallinde yerel bilirkişiler, tespit bilirkişilerinin tümü, taraf tanıkları ve teknik bilirkişilerin katılımıyla yeniden keşif yapılması, yapılacak keşifte mirasçılar arasında taksim yapılıp yapılmadığının ve taksimin içeriğinin yerel bilirkişi ve tanıklardan ayrıntılı şekilde sorulması, çekişmeli taşınmaz üzerinde bulunan muhtesat niteliğindeki yapıyla ilgili araştırma yapılması” gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, dava ve temyize konu 171 ada 6 parsel sayılı taşınmazın ... tespitinin iptali ile kök muris Nuğman Güvenç mirasçıları adına miras payları oranında tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, çekişmeli taşınmazın kök muris Nuğman Güvenç’ten kaldığı ve mirasçılar arasında yöntemine uygun şekilde taksim edilmediği kabul edilerek yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan inceleme, araştırma ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Yargıtay bozma ilamına uyulmakla taraflar yararına usuli müktesep hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozmada işaret edilen hususların eksiksiz şekilde yerine getirilmesi gerekir. Somut olayda, uyulmasına karar verilen bozma ilamında, kök muris Nuğman Güvenç’in terekesinin yöntemine uygun şekilde taksim edilip edilmediğinin ayrıntılı şekilde araştırılması, aynı nitelikte olup sonuçlanan ve kesin hükme bağlanan davalar varsa deliller değerlendirilirken bu davalarda verilen hükümlerin gözönünde bulundurulması, murisin terekesine dahil olup da muris yada mirasçılar adına tespit ve tescil edilen dava dışı taşınmazlar bulunup bulunmadığının araştırılarak, varsa bu taşınmazların ... tespit tutanakları ve dayanaklarının, davalı iseler dava dosyalarının getirilmesi, murisin terekesine dahil menkul mallar bulunmakta ise nitelikleri, adetleri ve değerlerinin belirlenmesi, tanık ve yerel bilirkişi beyanları ile tutanak içeriğinin çelişmesi halinde tespit bilirkişilerinin tümünün taşınmaz başında dinlenilmesi, taşınmaz üzerinde bulunan muhtesat niteliğindeki yapıyla ilgili ayrıntılı araştırma yapılması gereğine değinildiği halde, Mahkemece bozma ilamının gerekleri tam olarak yerine getirilmeden hüküm kurulmuştur. Şöyle ki, dosya kapsamından, murisin terekesine dahil bir kısım taşınmazlarla ilgili olarak Alucra ... Mahkemesi’nin 2009/53 Esas sayılı dosyasında mirasçılar arasında benzer nitelikte bir dava görüldüğü ve yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verildiği, hükmün Yargıtay denetiminden geçerek kesinleştiği anlaşılmaktadır. Hal böyle olmasına rağmen mahkemece sözü edilen dava dosyası getirtilmemiş, bu dosyada mevcut deliller ve yerel mahkemece verilen hüküm karar yerinde tartışılmamıştır. Mahkemece, murisin terekesine dahil olduğu belirtilen dava dışı diğer taşınmazların sadece tapu kayıtları getirilmiş, ... tespit tutanakları ve dayanakları getirilmemiş, bu nedenle de tutanak içeriklerinde taksim olgusuna dayanılıp dayanılmadığı belirlenmemiştir. Yine, murisin terekesine dahil menkul mallar bulunup bulunmadığı ve bulunmakta ise de nitelikleri, adetleri ve değerleri ile çekişmeli taşınmaz üzerinde bulunan muhtesat niteliğindeki yapıyla ilgili yeterli araştırma yapılmamıştır. Bozma ilamında, tanık ve yerel bilirkişi beyanları ile tutanak içeriğinin çelişmesi halinde tespit bilirkişilerinin tümünün taşınmaz başında dinlenmesi gerektiği belirtildiği halde mahkemece sadece bir tespit bilirkişisi dinlenilmiş, keşifte dinlenilen diğer mahalli bilirkişi ve tanıkların beyanlarının yetersiz, soyut ve gerekçesiz sözlerden ibaret olduğu gözetilmeksizin eksik inceleme ile hüküm kurulmuştur. Böylesine eksik ve yetersiz bir incelemeye dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca; doğru sonuca varılabilmesi için öncelikle, ... sırasında muris ve mirasçıları adına tespit ve tescil edilen tüm taşınmazların ... tespit tutanakları ve dayanakları ile hükmen kesinleşmiş iseler dava dosyaları getirtilerek dosya arasına konulmalı, Alucra ... Mahkemesi’nin 2009/53 Esas sayılı dava dosyası getirtilmeli, murisin terekesine dahil menkul mal bulunup bulunmadığı araştırılarak, bulunmakta ise nitelikleri, adetleri ve değerleri belirlenmeli, dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi kurulu, tespit bilirkişilerinin tümü ve taraf tanıkları ile 1 fen bilirkişisinin katılımıyla keşif yapılmalıdır. Yapılacak keşifte yerel bilirkişi ve tanıklardan kök muris Nuğman Güvenç’in ölüm gününden sonra mirasçıları arasında yöntemine uygun şekilde bir paylaşım yapılıp yapılmadığı, yapılmış ise dava konusu taşınmazın hangi mirasçı ya da mirasçılara isabet ettiği, diğer mirasçı ya da mirasçılara miras paylarına karşılık menkul yada gayrimenkul olarak terekeden ne verildiği hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, yerel bilirkişi ve tanık beyanları ile tespit tutanağı içeriğinin çelişmesi halinde tespit bilirkişilerinin tümü taşınmaz başında dinlenilerek çelişki giderilmeye çalışılmalı, Alucra ... Mahkemesi’nin 2009/53 Esas sayılı dosyasında mevcut kanıtlar ve bu dosyada verilen hüküm delillerin değerlendirilmesi aşamasında dikkate alınmalı, dava dışı taşınmazların tespit tutanakları içeriklerinde paylaşma olgusuna yer verilip verilmediği yönü üzerinde durulmalı, uyuşmazlığın niteliğine göre deliller değerlendirilirken paylaşmada her bir mirasçıya eşit yüzölçümde ve eşit verimlilikte taşınmaz ya da ekonomik yönden aynı parasal değerde menkul mal isabet etmesinin paylaşmanın koşulu olmadığı gözönünde tutulmalı, ayrıca dava konusu taşınmaz üzerinde bulunan muhtesat niteliğindeki yapının ne zaman ve kim tarafından meydana getirildiği hususlarında yerel bilirkişi, tanık ve tutanak bilirkişilerinden ayrı ayrı bilgi alınarak anılan muhtesatın uzman fen bilirkişi rapor ve krokisinde konumunun gösterilmesi sağlanmalı, 3402 sayılı ... Kanunu"nun 19. maddesi uyarınca ... tespitinden önce paydaşlardan biri ve bir kaçı tarafından meydana getirilen muhtesatın tapu kütüğünün beyanlar hanesinde gösterilmesi gerektiği hususu dikkate alınmalı, fen bilirkişisine keşfi takibe imkan verir ayrıntılı rapor ve kroki düzenlettirilmeli, bundan sonra toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu olgular göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davalı ... vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edene iadesine, 21.05.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.