MAHKEMESİ :... MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle, "davalı İdarenin dayandığı tespite esas tapu kaydının oluşum tarihinden geriye doğru 20 yıl öncesine ilişkin tüm hava fotoğrafları ile memleket haritalarının dosyaya getirtilmesi, mahallinde tanıklar ve yerel bilirkişiler ile 3 kişilik ziraat ve 3 kişilik fen bilirkişi kurulunun katılımıyla yeniden keşif yapılması, tespite dayanak tapunun oluşum belgesi niteliğindeki 08.05.1972 tarihli belgede imzası bulunan muhtar ve bilirkişilerden sağ olanların keşifte hazır edilerek dinlenmesi, 08.05.1972 tarihli belgede sınır olarak gösterilen "yerli kayalık" ve "batıda açılan yeni yolun" hava fotoğrafları ile memleket haritaları üzerinde yapılacak stereskopik inceleme ve keşifte alınacak beyanlarla tespit edilmesi, tespit edilen bu noktaların fen bilirkişileri tarafından hazırlanacak krokide işaretlenerek tapunun kapsamının saptanması, çekişmeli taşınmaz bölümünün tapu kaydının kapsamı dışında kaldığının belirlenmesi halinde tespit günü itibariyle, tapu kaydının kapsamında kaldığının belirlenmesi halinde ise tapunun oluşum tarihi itibariyle davacı lehine zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin yöntemince araştırılması, fen bilirkişi kuruluna hava fotoğrafları ve memleket haritaları üzerinde stereoskopik inceleme yaptırılarak ayrıntılı rapor ve kroki düzenlettirilmesi, ziraat bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmaz bölümünün önceki niteliğini, sürdürülen zilyetliğin şekli ve süresi ile imar-ihya durumunu irdeler fotoğraflarla desteklenmiş ayrıntılı rapor aldırılması, yerel bilirkişiler, taraf tanıkları ve senet tanıklarından çekişmeli taşınmaz bölümü üzerinde sürdürülen zilyetliğin şekli ve süresine ilişkin maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınması" gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, dava konusu ... ada ... parsel sayılı taşınmazın ... tespitinin iptali ile fen bilirkişileri tarafından hazırlanan krokide (B) harfiyle gösterilen temyize konu 2.320,81 metrekarelik kısmının bu taşınmazdan ifraz edilerek davacı ... adına, kalan kısmının ise davalı ... adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, dava konusu ... ada ... parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi raporunda (B) harfiyle gösterilen temyize konu bölümünün davalı tarafın dayandığı tapu kaydının kapsamı dışında kaldığı ve bu bölüm üzerinde davacılar lehine zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleştiği kabul edilerek yazılı şekilde karar verilmiştir. Dosya içeriğine, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve dayanılan tapu kaydının çekişmeli taşınmaz bölümünü kapsadığının ispatlanamamasına göre davalı vekilinin sair temyiz itirazları yerinde değildir. Bozma ilamına uyulmakla, taraflar yararına usuli kazanılmış hak oluşacağı gibi, mahkemeye de bozma ilamı doğrultusunda işlem yapma zorunluluğu doğar. Kazanılmış hakkın zedelenmemesi için bozma gereklerinin usulüne uygun şekilde ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi zorunludur. Bir arazinin kullanım süresi ile niteliğini ve üzerindeki imar-ihya işlemlerinin tamamlandığı tarihi en iyi belirleme yöntemi hava fotoğrafları olup, sağlıklı bir yargıya ulaşmak için tapu kaydı kapsamında kalmayan taşınmazlar yönünden tespit tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine ait stereoskopik hava fotoğraflarının getirtilerek bu fotoğrafların jeodezi veya fotogrametri uzmanı harita mühendisi tarafından stereoskopla incelenmesi gerekir. Stereoskopik çift hava fotoğrafı, bir stereoskop altında incelendiğinde arazinin üç boyutlu görülmesi, taşınmazın çekim tarihindeki sınırlarının ve niteliğinin belirlenebilmesi, bu yolla ekilen ya da ekilemeyen alanların net bir biçimde tespitinin yapılabilmesi mümkündür. Mahkemece hükmüne uyulmasına karar verilen bozma ilamında da aynı hususa değinilmiş ve fen bilirkişi kuruluna bölgeye ait hava fotoğrafları ile memleket haritaları üzerinde stereskop aleti vasıtasıyla inceleme yatırılarak çekişmeli taşınmazın öncesinin ne olduğu ve hangi tarihten beri kullanılmaya başlandığı hususlarında rapor aldırılması, ayrıca davalı tapusunun sınır noktalarının fotoğraflar üzerinde tespit edilmesi gerektiği belirtilmiştir. Hal böyle olmasına rağmen Mahkemece tespit tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine ait hava fotoğrafları incelenmemiş, sadece davalı kurumun tapusunun oluşum tarihinden önceki dönemlere ait hava fotoğrafları üzerinde inceleme yaptırılmış ancak bu inceleme sırasında da çekişmeli taşınmaz bölümünün niteliği ile taşınmaz üzerindeki zilyetliğin sürdürülüş şekli ve süresi konularına hiç girilmeyerek sadece davalı tapusunun sınır noktalarının hava fotoğrafları üzerinde tespit edilmesine çalışılmıştır. Bu şekilde eksik ve yetersiz bir incelemeye dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca; doğru sonuca varılabilmesi için öncelikle, ... tespit tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine ait farklı tarihlerde çekilmiş en az 3 adet yüksek çözünürlüklü stereoskopik hava fotoğrafı, aynı tarihler arasında düzenlenen fotoplan, fotometrik ve fotogrametrik paftalar, hava fotoğrafları kullanılarak üretilmiş memleket haritaları ile temin edilebilen en eski ve yeni tarihli uydu fotoğrafları ilgili kurumlardan getirtilerek dosya arasına konulmalı, dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi kurulu, tespit bilirkişilerinin tümü ve taraf tanıkları ile bir fen bilirkişisi, bir jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi ve üç kişilik ziraat bilirkişi kurulu aracılığıyla keşif yapılmalıdır. Yapılacak keşifte, bilirkişi ve tanıklarından çekişmeli taşınmaz bölümünün geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden kime nasıl intikal ettiği, kim tarafından ne zamandan beri ne suretle kullanıldığı, imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın hangi tarihte başlayıp ne zaman bitirildiği, öncesinin mera, yaylak veya kışlak olup olmadığı hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, beyanlar arasında doğabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle yöntemince giderilmeli, bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli, taşınmazın sınırında mera bulunması halinde yöntemince kadim veya tahsisli mera araştırması yapılarak çekişmeli taşınmazın meranın devamı niteliğinde olup olmadığı tespit edilmeli, zirai bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmaz bölümünün toprak yapısını, bitki örtüsünü, önceki ve şimdiki niteliğini, zirai durumunu, kültür arazisi niteliğinde olup olmadığını, taşınmaz bölümü üzerinde sürdürülen zilyetliğin şekli ve süresini, imar-ihyaya konu edilmişse imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir ve komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi içerir ayrıntılı ve gerekçeli rapor aldırılmalı, çekişmeli taşınmaz bölümünün değişik yönlerden ve komşu taşınmazlar ile arasındaki sınırları gösterecek şekilde çekilmiş yakın plan renkli fotoğrafları hakim tarafından onaylandıktan sonra dosyasına konulmalı, yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik hava fotoğrafları, memleket haritaları ve uydu fotoğrafları üzerinde jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiye inceleme yaptırılarak, çekişme konusu taşınmaz bölümünün önceki ve şimdiki niteliği, arazinin ekonomik amaca uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadığı ve kullanımın hangi tarihten itibaren olduğu, imar-ihyanın tamamlanıp tamamlanmadığı, tamamlanmışsa hangi tarihte tamamlandığı, kullanıma ara verilip verilmediği hususlarında, fen bilirkişisine ise keşfi takibe imkan verir ayrıntılı rapor ve kroki düzenlettirilmeli, davalı idarenin dayandığı tapu kaydı kapsamında kalmadığı sabit olan temyize konu taşınmaz bölümü yönünden ... tespit tarihi itibariyle davacı lehine zilyetlikle kazanım koşullarının oluşup oluşmadığı kesin olarak saptanmalı, bundan sonra iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Eksik incelemeyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davalıya iadesine,
21.05.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.