(Kapatılan) 18. Hukuk Dairesi 2014/12107 E. , 2015/3474 K.
"İçtihat Metni"Davacı ... ile davalılar ... vd. aralarındaki... Köyü 1918 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve idare adına tescili davasına dair ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 28.09.2012 günlü ve 2011/867-2012/371 sayılı hükmün bozulması hakkında Dairece verilen 13.03.2014 günlü ve 2013/19605-2014/4521 sayılı ilama karşı bir kısım davalılar vekilleri tarafından karar düzeltme isteminde bulunulmuştur.
Bu isteklerin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Bir kısım davalılar vekillerinin karar düzeltme istemi üzerine dosyanın yeniden incelenmesinde, dava dosyasının bir kez temyiz incelemesi yapılmak üzere Dairemize gönderildiği halde daha önce bozma ilamı varmış gibi bozmaya uygun karar verilmediğine ilişkin bozma ilamı yazıldığı, bu durum karşısında Dairemizin bozma ilamının ilk paragrafı ve 1. bendinin dosya kapsamı ile uyumlu olmadığı ve bunun da maddi hataya dayalı olduğu, bozmanın diğer bentleri yanında mahkeme kararının aşağıda açıklanan nedenlerle de bozulması gerektiği bu kez yapılan incelemeden anlaşıldığından bir kısım davalılar vekillerinin karar düzeltme isteminin kabulüne, Dairemizin 13.03.2014 gün 2013/19605-2014/4521 sayılı bozma ilamının ilk paragrafında yer alan "Mahkemece bozma ilamına uyulmuş ise de gereği tam olarak yerine getirilmemiştir.
Şöyle ki;" ibarelerinin metinden çıkartılarak yerine "Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasal gerektirici nedenlere ve özellikle kanıtların takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre sair temyiz itirazları yerinde değildir.
Ancak;" ibarelerinin yazılmasına, yine bozma ilamının (1) numarası ile başlayan bendinin hükümden çıkartılarak yerine sırasıyla (1-), (2-) ve (3-) numarası verilerek;
1-Kamulaştırma Yasasının 4650 sayılı Yasayla değişik 11.maddesinin birinci fıkrasının arazilere ilişkin (f) bendinde taşınmaz malın kamulaştırma (dava) tarihindeki mevkii ve şartlarına göre olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelir üzerinden değerinin belirleneceği öngörülmektedir. Hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda taşınmazın taban suyu problemi olmadığı, sulama birlikleri tarafından işletilen devlet sulama şebekesi içinde yer aldığı belirtilerek sulanabilir arazi olduğu gerekçesiyle sulu arazilerde uygulanan ürün münavebesi ve buna uygun kapitalizasyon faizi esas alınarak değer biçilmiştir. Dava konusu taşınmazın fiilen devlet sulama şebekesinden yararlanıp yararlanmadığı, yararlanıyor ise ne şekilde yararlandığı belirlenip pompajla sulama varsa bunun için yapılacak giderlerin de üretim masraflarına ilave edilmesi gerektiği düşünülmeden, düzenlenen bilirkişi kurulu raporuna dayalı hüküm kurulması,
2-Yargıtay"ın yerleşmiş uygulamalarına göre, bir yılda çift ürün alınabilen yörelerde dahi bu ürünlerin hazırlık ve yetişme süreleri dikkate alındığında bir yılı aşan süre gerektiği de gözönünde bulundurularak, genellikle iki yılda üç ürünün münavebeye alınması suretiyle değerlendirme yapılması gerekmektedir. Bu durum gözetilmeden hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda 6 yılda 9 ürün münavebesi üzerinden değerlendirme yapılması,
3-Yargıtay"ın yerleşmiş uygulamalarına göre, özel bir neden bulunmadıkça tarım arazilerinin olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelir üzerinden bilimsel yöntemle yapılacak değerlendirmede, münavebeye alınacak ürünler için o yer il/ilçe gıda, tarım ve hayvancılık müdürlüğünün dekar başına ortalama verim, üretim gideri ve toptan satış fiyatına ilişkin verilerinin esas alınması gerekir. Buna göre dava konusu taşınmazın değerlendirilmesinde ... Gıda, Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğünün 2011 yılına ait verileri esas alınması gerekirken, Frengülüs Köyüne ait lokal verilere göre bedel belirlenmesi," şeklinde ilave bozma bentleri yazılmasına, bozma ilamının (2) numaralı bozma bendine (4) numarası, (3) numaralı bozma bendine (5) numarası verilmesine, bozma ilamının 2. sayfasının 2. paragrafından sonra gelen satırbaşından başlamak üzere
"Yukarıda açıklanan nedenlerle mahkemece, gıda, tarım ve hayvancılık ilçe müdürlüğünden dava tarihi (yılı) itibariyle münavebeye alınacak ürünlerin sulu ve kuru şartlardaki verilerini gösterir cetvel getirtilerek, gerekirse yerinde yeniden keşif yapılıp hakimin gözlemi de tutanağa geçirilmek suretiyle bilirkişi kurulunca taşınmazın sulu ya da kuru tarım arazisi olup olmadığı açıkça araştırılıp saptanmalı, taşınmazın sulu tarım arazisi olduğunun belirlenmesi halinde yukarıda 2. ve 4. bentteki açıklamalar da dikkate alınarak taşınmazın değeri hesaplanmalı; susuz olduğunun tespiti halinde ise, buna uygun ürün münavebesi ile kapitalizasyon faizinin %6 oranında alınması suretiyle değer belirlenmeli ve hasıl olacak sonuca göre ve bozmanın 5. bendi de gözetilerek bir karar verilmelidir." cümlesinin eklenmesine, bozma ilamının (4) ve (5) numarası verilen bentleri ile ilamdaki diğer hususların aynen muhafazasına, karar düzeltme harcının istek halinde düzeltme isteyene iadesine, 16.03.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.