10. Hukuk Dairesi 2018/5379 E. , 2019/10016 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak, ilamında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davacı Kurum ile davalılardan davalı ..., ..., ... ve ... avukatları tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava, iş kazası sonucu sürekli iş göremez duruma giren sigortalıya bağlanan gelir ve diğer sosyal sigorta yardımları nedeniyle uğranılan Kurum zararının davalılardan, 506 sayılı Yasa"nın 10, 26 ve 87. maddeleri uyarınca davalılardan teselsülen tahsili istemine ilişkindir.
Dosya kapsamına göre, depremde hasar gören Tanyıldız sitesi takviye inşaatında, asansör boşluğunda iskele üzerinde kalıp çakmakta olan sigortalı 9 metre yüksekten düşerek sürekli iş göremez duruma girer.
Mahkemece, bozma ilamı sonrası alınan kusur raporuna göre; ... ev ortakları adi ortaklığının olayın meydana gelmesinde %60 oranında kusurlu olduğu, ancak bu kusurun %5"lik kısmının ceza yargılamasında cezalandırılmasına hükmedilen adi ortaklık ortağı ...’a, %5"lik diğer kısmının ise diğer ortak ...’na ait olduğu; diğer davalı ...’ın %10 kusurlu olduğu; davalılar arasında asıl alt işverenlik ilişkisinin bulunmadığı, kazalının ise %30 oranda kusurlu olduğu belirlemesinin yapıldığı anlaşılmaktadır.
Mahkemece, her ne kadar bozma ilamına uyulmuş ise de; kaza deprem takviye işi sırasanda meydana geldiğinden, bu işin kim tarafından kime yaptırıldığı, işverenin kim olduğu ve davalılardan ..."ın taşeron sıfatına sahip olup, olmadığı yeterince irdelenmemiştir. Bu bağlamda öncelikle;
1-Kazaya konu işyerinin; yüklenicisi ... ve ortakları olan ve bu unvanla 01.11.1995 itibariyle tescil edilen işyeri olup olmadığı, kazaya konu tahkimat ve tadilat işi dolayısıyla ayrıca bir işyeri tescilinin bulunup, bulunmadığı; bulunmuyorsa ve kazaya konu işin üstlenildiği tarih itibariyle iskan durumu da mevcut değilse, site yöneticiliğinin oluşturulduğu ve tescil edildiği tarih de belirlendikten sonra;
a) Yöneticiliğe husumet yöneltilip, yöneltilemeyeceği; b)İş yerinin kapsam ve tescili ile ibraz edilen giriş bildirgesi gözetilerek, kazaya konu tahkimat ve tadilat işleminin adi ortaklık biçiminde yüklenilmiş olup - olmadığı; yüklenilmiş ise -davalı ... ve ... dışında - adi ortaklar olup olmadığı açık ve net biçimde ortaya konulup, işverenlik sıfatı gözetilmelidir.
2-İşverenlik sıfatı belirlendikten sonra, anılan ortaklık ile Yakup arasındaki ilişki irdelenerek; ...’un 3. kişi olup, olmadığı yahut aralarında alt işverenlik - asıl işverenlik ilişkisinin mevcut olup olmadığı ayrıca irdelenmelidir. Bu irdeleme yapılırken işe giriş bildirgesinin ... tarafından verildiği gözetilip, kazalının özellikle davalı ... çalışanı olup, olmadığı da tereddüte yer vermeyecek şekilde, ceza dosyası içeriği de göz önüne alınarak belirlenmelidir.
Bu kapsamda, yukarıda işaret edilen hususlar saptandıktan sonra, yeniden kusur raporu alınmalı ve sonucuna göre karar verilmelidir.
Kabule göre de; davalı ... hakkındaki davanın reddi, öte yandan önceki bozma ilamı doğrultusunda 506 sayılı Yasanın 10. maddesi çerçevesinde yapılan araştırma neticesi varlığının kabulü yerinde görülmektedir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece, eksik inceleme ve araştırma sonucu, yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı Kurum ile davalılardan davalı ..., ..., ... ve ... avukatlarının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ..., ..., ... ve ..."ne iadesine, 18/12/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.