MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
TTK.nun 689. maddesi gereğince; vadesi gösterilmemiş olan bono, görüldüğünde ödenmesi şart olan bir bono sayılır. TTK.nun 690. maddesindeki yollamalar nedeni ile bonolar hakkında da uygulanacak olan, TTK.nun 616. maddesi gereğince, görüldüğünde ödenecek bononun tanzim tarihinden itibaren bir yıl içinde ödenmek üzere ibrazı gerekir. TTK.nun 642. maddesi gereğince görüldüğünde ödenecek bonoyu TTK.nun 616. maddesinde belirtilen süre içerisinde ibraz etmeyen veya ibraz etmesine rağmen, ödenmemesi halinde, bu durumu tevsik mahiyetindeki ödeme protestosunu düzenlettirmeyen hamil müracaat borçlularına (poliçelere ilişkin düzenleme yönünde kabul eden kimse hariç olmak üzere cirantalara, keşideciye ve diğer borçlulara karşı ) başvurmak hakkını kaybeder.
Bir bono tanzim edip veren kimse, poliçenin keşidecisinde farklı olarak, vadede, bizzat ödeme taahhüdü altına girmektedir (TTK 688/2). İşte bu sebeple de, bonoyu tanzim eden, poliçenin keşidecisinin aksine, senedin "asıl borçlusudur". Bunun sonucu olarak da tıpkı poliçenin asıl borçlusu durumunda olan "kabul eden muhatap" gibi sorumluluk taşır. Hamilin, müracaat hakkını kaybettiği hallerde dahi, bonoyu tanzim eden, asıl borçlu sıfatıyla, tıpkı üzerine çekilen poliçeyi kabul eden muhatap gibi, borçlu kalmakta devam eder (TTK 642/1/2). Bonoyu düzenleyip veren, senedin ödenmek üzere kendisine ibrazı anından itibaren mütemerrit hale düşer. Bonoyu tanzim edene karşı yöneltilebilecek talep hakları, vadeden itibaren üç yıl geçmekle zamanaşımına uğrar. (Prf.Dr.fırat Öztan Kıymetli Evrak Hukuku, 2. Bası sayfa 208).
Hamil, görüldüğünde ödenecek bonoyu tanzim tarihinden itibaren bir yıl içinde ödenmek üzere ibraz etmez ve ödememe protestosu keşide etmez ise, tanzim eden dışında cirantalara ve diğer borçlulara karşı müracaat hakkını yitirir.
Somut olayda, 20.01.2008 tanzim tarihli görüldüğünde ödenecek 36.000,00 TL bedelli bonoya dayalı olarak örnek 10"a göre takip yapıldığı, takip dayanağı bononun, tanzim edeninin davacı borçlu ..., lehtarının ... olduğu anlaşılmıştır. Söz konusu bononun bir yıl içinde ibraz edilmemiş olması hamilin bononun asıl borçlusu olan tanzim edene karşı yöneltebileceği haklarını ortadan kaldırmaz. Bonoyu tanzim edene karşı yöneltilebilecek talep hakları, vadeden itibaren üç yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.
O halde mahkemece, borçlunun diğer itirazlarının incelenerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile istemin kabulü isabetsizdir.
SONUÇ : Alacaklının temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK 366 ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 21/06/2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.