1. Hukuk Dairesi 2021/1467 E. , 2021/2536 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ... BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 1. HUKUK DAİRESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasında görülen davada;
Davacı vekili, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun "büyükşehir ve ilçe belediyelerinin görev, yetki ve sorumlulukları "başlıklı 7. maddesinin 1 fıkrasında büyükşehir belediyesinin görev, yetki ve sorumluluklarının hüküm altına alındığını t bendinde "her çeşit toptancı hallerini ve mezbahalarını yapmak, yaptırmak, işletmek veya işlettirmek, imar planında gösterilen yerlerde yapılacak olan özel hal ve mezbahaları ruhsatlandırmak ve denetlemek "görev ve yetkisinin büyükşehir belediyelerine yüklendiğini, bu kanun ile büyükşehir kapsamına giren yerlerde toptancı hallerini yapmak, yaptırmak, işletmek veya işlettirmek görev ve yetkisinin münhasıran büyükşehir belediyesine ait olduğunu, ilçe belediyesine bu hususta yetki ve görev verilmediğinin açık olduğunu, 5216 sayılı yasanın yürürlüğe girmesini müteakip 10/03/2007 tarih ve 26408 sayılı resmi gazetede yayımlanan 5594 sayılı "Büyükşehir Belediyesi Kanunu, Belediye Kanunu, İl Özel İdaresi Kanunu ve Mahalli İdare Birlikleri Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 1. maddesinde "10/07/2004 tarih ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanuna ek madde 1 den sonra gelmek üzere eklenen ek madde 2 de "birleşme, katılma veya geçici 2. madde gereğince Büyükşehir Belediyesi sınırlarına giren belediyelerin yürütmekte olduğu su, kanalizasyon, katı atık, ulaşım, her çeşit yolcu ve yük terminalleri, toptancı halleri, mazhaba, mezarlık ve itfaiye hizmetlerine ilişkin olmak üzere bina, tesis, araç, gereç, taşınır ve taşınmaz malları ve bu hizmetlerin yerine getirtilmesine yönelik yatırım, alacak ve borçları büyükşehir belediyesine veya ilgili bağlı kuruluşuna devredilir. " hükmünün getirildiğini, 22 Mart 2008 tarih 26824 sayılı resmi gazetede yayımlanan 5747 sayılı "büyükşehir belediyesi sınırları içerisinde ilçe kurulması ve bazı kanunlarda değişiklik yapılması hakkında kanun’un 1. maddesinin 1/33. Fıkrasına istinaden, Huzurkent ilk kademe belediyesinin tüzel kişiliğinin kaldırılarak mahalleleri ile birlikte Akdeniz Belediyesine katıldığını, ancak Huzurkent Belediyesi tarafından imar planlarında Toptancı Hal Kompleksine isabet etmesi sebebi ile kamulaştırma kararı alınan 325 ada 1 - 572 ada 11-25-26-27- 28 - 29 - 30 - 361 ada 1-534 ada 1- 540 ada 1 ve 2 parsel sayılı taşınmazların Büyükşehir Belediyesine devredilmesi gerekirken yasanın amir hükümleri göz ardı edilerek davalı ... Belediyesi adına tescil edildiğini, Büyükşehir Belediyesi sınırları dahilinde Toptancı Halleri yapmak, yaptırmak, işletmek ve işlettirmek görev ve yetkisinin münhasıran Büyükşehir Belediyelerine verildiğini ileri sürerek dava konusu taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
Davalı vekili, Akdeniz Belediyesinin 6360 sayılı yasa ile Mersin Büyükşehir Belediyesine katılmadığını, Huzurkent Belediyesinin 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ile Mersin Büyükşehir Belediyesi sınırlarına dahil olduğunu ve davaya konu taşınmazların 5747 sayılı yasa ile Akdeniz Belediyesine devir edildiğini, davaya konu taşınmazlar üzerinde hal tesisi olmadığını, toptancı hallerinin kuruluşunda ve başka bir alana taşınmasında, malların arz ve talep derinliğinin bulunması, üretici ve tüketicinin korunması, toptancı hali sayısı ve bunların birbirlerine yakınlığı, üretici yoğunluğu ve tüketici piyasasının büyüklüğü, toptancı hali kurulacak yerin coğrafi konumu, mesken ve iş yerlerine, gıda güvenliği bakımından risk oluşturan tesis ve benzeri yerlere uzaklığı ve ulaşım imkanları ile toptancı halinin çevreye, alt yapıya ve trafiğe getireceği yüklerin dikkate alınacağının belirtildiğini, 5957 sayılı yasanın bu maddesindeki koşullar karşısında dahi davaya konu taşınmazların bulunduğu yerde davacı ... tarafından hal yapılmasının imkansız olduğunu, bugüne kadar hal yapılmasına ilişkin bir karar alınmadığını ve herhangi bir projede yapılmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddianın sübut bulduğu gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiş, verilen karara karşı istinaf talebinde bulunulması üzerine, Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi 09.10.2017 tarihli ilamı ile, davanın dava şartı yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken ilk derece mahkemesince davanın kabulüne ilişkin olarak verilen kararın usul ve yasaya uygun olmadığı gerekçesi ile, yerel mahkemece verilen kararın ortadan kaldırılmasına ve davanın reddine ilişkin verilen karar Dairece; “...Somut olayda, dava konusu taşınmazların hal yeri olarak kamulaştırıldığı ve Huzurkent Belediyesi adına tescil kaydının oluşturulduğu, daha sonra 5747 sayılı Kanun’un 1/33.maddesi gereğince Huzurkent Belediyesinin davalı ... Belediyesine bağlanması üzerine, Akdeniz Belediyesi Encümeninin 20.05.2009 tarih ve 105 sayılı kararına dayalı olarak çekişme konusu taşınmazların tashihen tescil yolu ile davalı ... adına tescil edildiği anlaşılmaktadır. Davalı ... adına tapu kaydının oluşma şekli Kanun hükmü gereği alınan encümen kararı olup, 5216 sayılı Kanun hükümleri gereğince davacıya devrinin yapılması için idari işlemin iptaline gerek bulunmamaktadır. Bir başka ifade ile dava konusu istemin dayanağı kanun hükümleri gereğince yapılması gereken bir devir işlemidir. Hal böyle olunca davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken delillerin takdirinde yanılgıya düşülerek yazılı şekilde hüküm kurulması doğru değildir.” gerekçesi ile bozulmuş, Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
Karar, davalı vekili tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla, Tetkik Hakimi ...’in raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü.
-KARAR-
Hükmüne uyulan bozma kararında, gösterildiği şekilde işlem yapılarak karar verilmiştir. Davalının yerinde bulunmayan temyiz itirazının reddiyle, usul ve yasaya ve bozma kararının gerekçelerine uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı 345.860.95. TL bakiye onama harcının temyiz eden davalıdan alınmasına, 26/04/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.