MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün davacı avukatınca duruşmalı davalı ... tarafından duuşmasız olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davacı vekili avukat ... ile davalı ... gelmiş, diğer davalılar tarafından gelen olmadığından yokluğunda duruşmaya başlanılmış ve hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra karar için başka güne bırakılmıştı. Bu kez temyiz dilekçesinin süresinde olduğu saptanarak dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

KARAR
Davacı, arsa sahipleri temsilcileri olarak davalılar ile 1.7.1997 tarihinde yapılan sözleşme ile 82, 83 ve 87 nolu parseller üzerinde bulunan ve... Alışveriş Kültür Merkezi olarak adlandırılan yapıdaki bağımsız bölümlerin üçüncü kişilere kiralama ve satışında birlikte reklam ve tanıtım hizmetlerinin yapılmasının kararlaştırıldığını, bu hizmetler için sözleşme ile 1.000.000 dolar sermaye öngörüldüğünü ve % 18’nin davalılarca karşılanmasının kararlaştırıldığını, ayrıca sözleşmede ne şekilde ödeme yapılacağının da belirlendiğini ancak davalıların ihtara rağmen hiçbir ödemede bulunmadıklarını, yapılan takibe de haksız itiraz ettiklerini ileri sürerek, itirazın iptali ile % 40 icra-inkar tazminatına karar verilmesini istemiştir.
Davalılar, davacının da dava konusu ticari komplekste bağımsız bölüm maliki olduğunu, mağazaların pazarlanması işinin dava dışı ....şirketine verildiğini, ancak yeterince verim alınmadığından ....ile yapılan sözleşmenin 28.11.1997 tarihinde feshedildiğini, bu hususun davacıya da bildirilerek böylece pazarlamadaki birlikteliğin ortadan kalktığını, bu aşamaya kadar sözleşme gereği olarak kiralanan mağazalar için alınmış peşinatların % 25’nin davacı şirkete 2007/11816-2008/625
havale edildiğini, davacı ile aralarında pek çok hukuki ve parasal ilişki olduğundan lehlerine takas ve mahsubun gözetilmesini, ayrıca davacının arsa sahipleri ile yapılmış geçerli bir sözleşmesinin bulunmaması nedeni ile kefil olarak kendilerine yönelmesinin mümkün olmadığını, sözleşmenin muaccel hale gelmediğini, ayrıca kabul anlamına gelmemek üzere 28.11.1997 tarihine kadar yapılmış olan tanıtım harcamalarına % 18 oranında katılmaları konusunda görüşmeye hazır olduklarını savunarak, davanın reddini dilemişlerdir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş, hüküm; davacı ve davalı ... tarafından temyiz edilmiştir.
16.8.1994 tarihli kat karşılığı inşaat sözleşmesi ile davalı... ile dava dışı arsa sahipleri adına kayıtlı 82, 83 ve 87 nolu parseller üzerinde inşaat yapmayı davacı şirketin müteahhit olarak üstlendiği, bu sözleşmeyi arsa sahipleri adına davalıların vekaleten imzaladıkları, akabinde 1.7.1997 tarihinde davacı şirket ile arsa sahipleri temsilcileri olarak davalılar arasında davanın konusunu oluşturan sözleşmenin imzalandığı dosya kapsamı ile anlaşılmaktadır. Sözleşmede; davacı şirket tarafından kat karşılığı inşaat sözleşmesi ile yapımı üstlenilen işin tamamlanarak inşa edilen bağımsız bölümlerin sözleşmesine uygun olarak davacı şirket ile arsa sahipleri adına tescil edildiği, bu bağımsız bölümlerin satış ya da kiralanmasındaki birlikteliğin bir gereği olarak ve devamını temin amacıyla reklam ve tanıtım hizmetleri için davacı şirket tarafından.....ya da bir başka şirkete sözleşmesine göre ödenmesi gerekli ücret, komisyon v.s.ödemelerin davacı şirkete fatura edilen miktarlar üzerinden % 82’nin davacıya, % 18’nin arsa sahiplerine ait olacağı ve bunların tamamının davacı adına kesilecek faturalar karşılığında reklam ve tanıtım hizmetlerinin devamı süresince davacı tarafından ödeneceği, reklam ve tanıtım hizmetleri için harcanacak meblağın taraflarca şimdilik 1.000.000 dolar olarak öngörüldüğü , arsa sahiplerinin davacıya olan borçlarını kendilerine ait bağımsız bölümler kiraya verildiğinde tahsil olunan kira paralarından %25’den az olmamak üzere dolar olarak ödeneceği , bu borç ve ödemeler bakımından arsa sahiplerini temsilen davalılar ... ve...’in davacıya karşı müşterek borçlu ve müteselsil kefil sıfatına haiz oldukları, kefaletin 180.000 dolar ile sınırlı olduğu hükümleri yazılıdır. Davacı şirket ile de, dava dışı ..... arasında alışveriş çarşısının reklam ve tanıtım hizmetlerinin yerine getirilmesi amacıyla 28.5.1997 tarihinde sözleşme yapıldığı anlaşılmaktadır. Davacı ve davalıların...şirketi ile ayrı ayrı yaptıkları sözleşmenin ise kiralama ve satış organizasyonu hizmetine ilişkin olduğu anlaşılmaktadır.
2007/11816-2008/625
Mahkemece, davalıların imzaladıkları sözleşmeye arsa sahiplerinin muvafakatı olmadığından bağlayıcı olmadığı, ayrıca sözleşme geçerli olsa bile kefil olarak sorumlu olabilecekleri, kefil olarak sorumluluğun doğması için ise yetki ve tarafları yönünden geçerli bir sözleşmenin varlığının gerekli olduğu, aksinin kabulü halinde de davacının reklam ve tanıtım hizmeti alımını yaptığı, kendi edimini yerine getirdiğine ilişkin somut bir delil sunamadığı, her bir arsa sahibinden talepte bulunulmadığından alacağın muaccel hale de gelmediği açıklanarak davanın reddine karar verilmiştir.
Davalıların, arsa sahipleri temsilcileri olarak dava konusu sözleşme dışında ortak giderlere katılım paylarına ilişkin olarak sözleşmeler düzenleyip belediyeye arsa sahipleri adına taahhütnameler verdikleri, olağanüstü toplantıya davet ve genel kurul toplantılarına katılıp imzaladıkları anlaşılmaktadır. Buna göre, davaya konu sözleşme içeriği değerlendirildiğinde, sözleşmenin ve borç ve ödemeler bakımından davalıların kefaletlerinin geçerli olduğunun kabulü gerekir.
Davacının davasını isbat bakımından davacı tarafa 14.3.2001 tarihli oturumda mahkemece tüm delillerini ibraz etmesi için 30 günlük kesin süre verilmesine ,süre gereği yerine getirilmezse dosyaya sunulan delillerle yetinileceği ihtar edilmiş, davacı taraf 16.4.2001 tarihli dilekçe ile, reklam ve tanıtım faaliyetlerine ilişkin ilan, broşür,yayın v.s.nin en geç duruşma gününe kadar ibraz edileceği bildirilmiş, bu konudaki faturaların dilekçe ile ibraz edildiği ayrıca muhasebe kayıtları, bilirkişi incelemesi ve tüm delillere dayandıklarını açıklamış ve delillerini dosyaya ibraz etmiştir. Mahkemece ise, bundan sonraki ikinci oturumda 13.6.2001 tarihli ara kararı ile davacının kesin mehil içinde delilerini sunmadıklarından dava dilekçesi ile sunulan delillerle yetinileceği kararlaştırılmıştır.
Davacı tarafa mahkemece kesin süre verilmiş ise de, verilen sürede ne işler yapılacağı açıkça belirtilmediği gibi, davacının celbini isteyeceği belge ve deliller var ise bunlar için yatırılması gereken masraflar belirtilmemiştir. Bu nedenle mahkemece verilen süre ve yapılan ihtaratlar açık ve net olmadığı için geçerli değildir. Kaldı ki, HUMK.da tayin edilen süreler yargılamanın hızlı bir şekilde çabuk bitirilmesini temin amacıyla getirilmiştir. Davacı tarafından, verilen sürelerden sonra davaya ilişkin deliller (faturalar, broşür,ilan v.s.) sunulmuş ve bunlar alınarak dosyaya konulmuş olduğuna göre, artık mahkemenin delil ibrazı için verdiği sürenin gayesi de hasıl olmuştur. Mahkemece sözleşme içeriği değerlendirilerek, ibraz edilen 2007/11816-2008/625
taraf delileri üzerinde durulmalı, gerektiğinde konusunda uzman bilirkişi heyetinden denetime uygun rapor alınarak sonucuna uygun bir karar verilmelidir.
Mahkemece, yanlış değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.
2-Bozma nedenine göre temyiz eden davalının temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan 1. bentteki nedenlerle temyiz olunan kararın davacı yararına BOZULMASINA, 2. bent gereğince diğer temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, 550,00 YTL duruşma avukatlık parasının davalı ..."dan alınarak davacıya ödenmesine, aşağıda dökümü yazılan 0.90 YTL kalan harcın davalı ..."dan alınmasına, peşin alınan harcın istek halinde davacıya iadesine, 21.1.2008 gününde oybirliğiyle karar verildi.