Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2012/4315 Esas 2012/21494 Karar Sayılı İlamı

Yukarıda tarih ve Numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de;
Borçludan meskeniyet şikayetine konu ettiği taşınmaz sorulup tespit edildikten sonra bu taşınmaz yönünden inceleme yapılarak, taşınmazlar üzerinde ipotek kaydı bulunduğundan; borçlunun daha önce ipotek ettiği taşınmaz hakkında sonradan haczedilmezlik şikayetinde bulunabilmesi için ipoteğin, mesken kredisi, esnaf kredisi veya zirai kredi gibi zorunlu olarak kurulmuş olan ipoteklerden olması gerekir. Bu bağlamda haciz tarihinde ipotek borcunun ödenmiş olması halinde de meskeniyet şikayeti dinlenebilir. Mahkemece, öncelikle meskeniyet şikayetine konu taşınmaz üzerine kurulan ipoteğin zorunlu ipoteklerden olup olmadığı, ipotek borcunun ödenip ödenmediği araştırılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekir.
Mahkemece ipoteğin zorunlu olarak kurulmuş ipoteklerden olduğunun kabul edilmesi veya  haciz tarihi itibariyle borcun ödenmiş olduğunun tespit edilmesi durumunda  ise; İİK"nun 82/12. maddesi gereğince, borçlunun "haline münasip" evi haczedilemez. Bir meskenin borçlunun haline uygun olup olmadığı adı geçenin haciz anındaki sosyal durumuna ve borçlu ile ailesinin ihtiyaçlarına göre belirlenir. Buradaki "aile" terimi, geniş anlamda olup, borçlu ile birlikte aynı çatı altında yaşayan, bakmakla yükümlü olduğu kişileri kapsar. İcra mahkemesince, borçlunun sözü edilenlerle birlikte barınması için zorunlu olan haline münasip meskeni temin etmesi için gerekli bedel bilirkişilere tesbit ettirildikten sonra, haczedilen yerin kıymeti bundan fazla ise satılmasına karar verilmeli ve satış bedelinden yukarıda nitelikleri belirlenen mesken için gerekli olan miktar borçluya bırakılmalı, kalanı alacaklıya ödenmelidir.
Bir meskenin borçlunun haline uygun olup, olmadığı adı geçenin haciz anındaki sosyal durumuna ve borçlu ile ailesinin ihtiyaçlarına göre belirlenir. Bu kıstasları aşan nitelik ve evsaftaki yerlerle, makul ölçüleri geçen oda ve salonu kapsayan ve ikamet için zorunlu öğeleri içeren bir meskenin dışındaki yerler, maddede öngörülen amaca aykırıdır. Borçlunun görev ve sıfatı, kendisinin yukarıda belirlenenden daha görkemli bir meskende ikamet etmesini gerektirmezAyrıca borçlunun taşınmazda iştirak halinde malik olması meskeniyet şikayetinde bulunmasına engel değildir. Bu durumda borçlunun hisse değeri belirlenerek meskenin haline uygun olup olmadığı tespit edilir.
Mahkemece haczedilmezlik şikayetinin süresinde olması nedeni ile işin esasına yönelik inceleme yapılarak İİK.nun 82/4 maddesine dayalı haczedilmezlik şikayetinin reddine karar vermesi yerinde ise de, borçlunun meskeniyet şikayetinin yukarda yazılan ilkelere göre incelenerek oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile şikayetin tümden reddine karar verilmesi isabetsizdir. 
SONUÇ :Borçlunun temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK."nun 366. ve HUMK."nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 20/06/2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.