Danıştay Danıştay 15. Daire Başkanlığı 2016/7449 Esas 2017/3852 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/7449
Karar No : 2017/3852

Temyiz Eden (Davalı) :
Vekili :
Karşı Taraf (Davacılar) : 1-
2-
İstemin Özeti : …. İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…; K:… sayılı kararının hukuka uygun olmadığı ileri sürülerek temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti :Savunma verilmemiştir.
Düşüncesi :Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onbeşinci Dairesi'nce; Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlenip dosyadaki belgeler incelenerek gereği görüşüldü:
Dava; davacı 'a ait ... plakalı aracın 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun Ek 2/3. maddesi uyarınca altmış gün süreyle trafikten men edilmesine ve davacı araç sürücüsü 'e 2.532,00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin işlemlerin iptali istemiyle açılmıştır.
…. İdare Mahkemesince; davacıya ait kamyonet cinsi aracın ruhsatında kulanım amacı olarak Yük Nakli- Ticari kaydının bulunduğu, davacının şehir içi nakliyat işiyle iştigal ettiği ve yetki belgesinin bulunduğu, davacının denetim yapıldığı günde yük taşımacılığı yaptığı iddiasında bulunduğu, yolcu tarafından imzalanan tutanakta ticari taksilerin yolcunun valizlerinin fazlalığı nedeniyle almadığından söz konusu araca bindiğini, anılan yolcu tarafından söz konusu beyanların dava dosyasına ekli dilekçe ile de yenilendiği, davacı üzerine atılı fiilinin korsan taksicilik faaliyeti kapsamında değerlendirilemeyeceği, 2918 sayılı Kanun’un Ek 2/3.maddesi uyarınca işlem tesis edilmesinde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.
Davalı idare tarafından mahkeme kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek kararın bozulması istenilmektedir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun "Araçların tescil edildikleri amacın dışında kullanılması" başlıklı Ek 2. maddesinde; araçlarını motorlu araç tescil ve trafik belgesinde gösterilen maksadın dışında kullananlar ile sürülmesine izin veren araç sahiplerinin 14.400.000 lira para cezası ile cezalandırılacağı, ayrıca, aracın onbeş gün süre ile trafikten men edileceği, ilgili belediyeden izin veya ruhsat almaksızın, belediye sınırları dahilinde ticari amaçlı yolcu taşıyan kişiye, araç sahibine, bağlı bulunduğu durak, işyeri ve işletmelerin sorumlularına birinci fıkrada gösterilen idari para cezasının üç kat olarak, fiilin işlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde tekerrürü halinde ise beş kat olarak uygulanacağı, ayrıca, aracın her defasında altmış gün süre ile trafikten men edileceği hükmüne yer verilmiştir.
Anılan maddenin ilk halinde aracın üretim amacı dışında yolcu veya yük taşımacılığında kullanılması hali için ceza öngörülmüşken, maddeye 31.05.2012 tarihinde kabul edilen 6321 sayılı Kanunla eklenen üçüncü fıkrayla, "korsan" olarak tabir edilen şehiriçinde ticari amaçlı kayıt dışı yolcu taşımacılığının engellenerek, hem taşımacılık hizmetlerinin düzene sokulması hem de kurallara bağlı olarak yolcu taşımacılığı yapan esnafın haklarının korunmasının amaçlandığı anlaşılmaktadır.
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun "Ulaşım hizmetleri" başlıklı 9. maddesinde; büyükşehir içindeki karayolu üzerinde her türlü taşımacılık hizmetlerinin koordinasyon içinde yürütülmesi amacıyla ulaşım koordinasyon merkezi (UKOME) kurulacağı ve bu Kanun ile büyükşehir belediyesine verilen trafik hizmetlerini plânlama, koordinasyon ve güzergâh belirlemesi ile taksi, dolmuş ve servis araçlarının durak ve araç park yerleri ile sayısının tespitine ilişkin yetkiler ile büyükşehir sınırları dâhilinde il trafik komisyonunun yetkilerinin ulaşım koordinasyon merkezi tarafından kullanılacağı, büyükşehir belediyelerine bu Kanun ile verilen görev ve yetkilerin uygulanmasında 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun bu Kanun'a aykırı hükümlerinin uygulanmayacağı ifade edilmiştir.
5216 sayılı Kanunun anılan hükmüne istinaden hazırlanan ve 15/06/2006 gün ve 26199 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe konulan Büyükşehir Belediyeleri Koordinasyon Merkezleri Yönetmeliği'nin 28/2 maddesinde, "Taksi, dolmuş, minibüs ve umum servis araçları ile toplu taşım araçlarının tahsis süreleri, ticarî plâka sayıları ile bu plâkaların verilmesine ilişkin usûl, esas ve devir ücretleri UKOME’ce tespit edilir." kuralı yer almıştır.
Yukarıda yer verilen Kanun ve Yönetmelik maddeleri birlikte değerlendirildiğinde; belediye sınırları içinde karayolu taşımacılığı yapacak olan servis araçlarının güzergâh ile sayılarının UKOME tarafından tespit edileceği, UKOME tarafından bu hususta alınmış bir izin belgesi ile güzergâh belirleme kararı bulunmayan araçlarla, Karayolu Taşıma Kanunu uyarınca düzenlenmiş yetki belgelerine istinaden servis taşımacılığı yapılmasının mümkün olmadığı, aksine davranışın 2918 sayılı Kanun'un ek 2. maddesinde belirtilen müeyyidelerin uygulanmasını gerektirdiği sonucuna varılmaktadır.
Dosyasının incelenmesinden; görevli polis memurlarınca 06.01.2016 tarihinde yapılan denetimde düzenlenen tespit tutanağında; davacı 'a ait ... plakalı araç ile ücret karşılığı yolcu taşımacılığı yapıldığının tespit edildiği, "S.S" isimli yolcu tarafından imzalanan tutanakta; araca taksi olarak bindiği, 45 TL ücret ödediği, yük olarak sadece bir valizi olduğu, aracın nakliye aracı olduğunu bilmediğine dair beyanı bulunduğu, bu tespit üzerine ilgili belediyeden izin alınmaksızın ticari amaçlı yolcu taşımacılığı yapıldığından bahisle 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun Ek 2/3. maddesi uyarınca altmış gün süre ile trafikten men edilmesi ve araç sürücüsüne idari para cezası verilmesine ilişkin dava konusu işlemlerin tesis edildiği, dava dosyasına 07.01.2016 tarihinde "S. K" isimli kişi tarafından sunulan dilekçede havalimanına gitmek için taksi çağırdığını, çok bavulu olması sebebiyle taksinin almadığını, dava konusu ticari kamyoneti çağırdığını ve eşyalarını taşıttığını beyan ettiği anlaşılmaktadır.
Her ne kadar tutanakta beyanı bulunan kişi ile sonradan dosyaya beyanda bulunan kişinin beyanları birbiri ile çelişkili olsa da denetim esnasında araçta bulunan kişinin tutanak ile kayıt altına alınan beyanının esas alınması gerektiği, tutanaktaki yolcu beyanından aracın nakliye aracı olmadığı, ücret karşılığı yolcu taşımacılığı yaptığı açıktır.
Bu durumda, dava konusu araçla, ilgili belediyeden izin alınmaksızın ticari amaçlı yolcu taşımacılığı yapıldığı hususu, görevli trafik ekiplerince düzenlenen tespit tutanağı ile sabit olduğundan tesis edilen dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmamakta olup, davanın reddine karar verilmesi gerekirken, dava konusu işlemleri iptal eden İdare Mahkemesi kararında hukuka uygunluk görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, …. İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…; K:… sayılı kararının BOZULMASINA, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine, 2577 sayılı Kanunun 18.06.2014 gün ve 6545 sayılı Kanunla eklenen Geçici 8. maddesinin 1. fıkrası ve 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 19/06/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.