19. Hukuk Dairesi 2016/20656 E. , 2019/1453 K.
"İçtihat Metni"19. HUKUK DAİRESİ
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- KARAR -
Davacı vekili, davacı şirketin ithalatçısı olduğu optik ve güneş gözlüklerinin pazarlama ve satışı için ... ile bayilik anlaşması yaptığını, anlaşmaya göre bayinin, satıştan, satış bedelinin % 10’u oranında komisyon alacağının kararlaştırıldığını, ...’in, davacı şirketin bayisi sıfatı ile ..."da bulunan ..."na 195.000.-TL tutarında satış yaparak senetler aldığını, senetlerin ödeme zamanı geldiğinde ödemelerin yapılmadığını, 70.000.-TL tutarındaki malların iade edildiğini, bu senetlerden davaya konu iki adet senedin davacı lehtar tarafından bayi ...’in komisyon alacağı nedeniyle ...’e ciro edildiğini, ancak keşideci ile lehtar arasındaki anlaşmaya göre tahsilat yapılmadığı takdirde bayinin komisyon hakkı doğmayacağının kararlaştırıldığını, davacının, bayi ...’in senetleri ciro ettiği takip dosyasında alacaklı sıfatı ile yer alan davalı ... ile hiçbir ticari ilişkisi olmadığını, ciranta ...’in de bayi olmasından sebep yapmış olduğu satış işlemi doğrultusunda henüz komisyon hakkı doğmadığını ileri sürerek ... İcra Müdürlüğü’nün 2015/16415 E. sayılı dosyasından davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davacının takipte lehtar olduğunu, ciro ile senedi önce ..."e, ...’in de senedi ciro ile davalı ..."e devrettiğini, kambiyo senedinin mücerret olup, sebebe bağlı olmadığını, davalının iyiniyetli hamil olduğunu belirterek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece yapılan yargılama ve toplanan delillere göre, davacı ile ... arasındaki bayilik işlemleri nedeniyle ..."e senet verildiği, ..."in senedi babası olan davalı ..."e ciro ettiği, davalı ..."in, oğlu ..."in ...’a olan borçlarını, ...’tan kullandığı kredi ile kapatması karşılığında bu senedi aldığı, ...’ın cevabi yazısı ile ...’in bankadan 36 ay vadeli 122.000.-TL tutarlı kullandığı kredinin, şubenin ticari müşterisi olan ...’in bankadaki kredi risklerini kapama maksadıyla kullandığını bildirdiği, davacı, ... hakkındaki davasını takipsiz bıraktığından bu kişi yönünden dosyanın tefrik edildiği, davalı ...’in senedi ciro ile alan 3. kişi olduğu, bu kişinin davacıya karşı senetten sorumlu olabilmesi için, alacaklı ile borçlu arasındaki ticari durumu bilen veya bilmesi gereken kişi olması gerektiği, ..., senet borçlusu ..."in babası olup, senedin durumunu bilebilecek veya bilmesi gereken konumunda olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne, ... İcra Müdürlüğü’nün 2015/16415 E. sayılı dosyasına dayanak yapılan senetler nedeni ile davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava 2 adet bonodan dolayı borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir. Davacı senette lehtar, davalı ise hamil sıfatını taşımaktadır. Bedelsizlik definin hamile karşı ileri sürülebilmesi için öncelikle senedi temlik cirosu ile alan kişiye karşı senede karşı senetle ispat kuralı gereğince deliller toplanıp bu husus ispat edildikten sonra, hamilin bunu bile bile borçlunun zararına temlik aldığının her türlü delille ispatı mümkündür. Ne var ki, mahkemece müteakip ciranta hakkındaki dosya tefrik edilerek ayrı bir esasa kaydedilmiştir. Bu durumda öncelikle tefrik edilen dosyanın sonucu beklenerek, bilahare bu dosyadaki kötüniyetin tartışılması gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde temyiz eden davalıya iadesine, 06/03/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.
