Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı, 506 sayılı Kanun"un 79/10 maddesidir. Anılan Kanunda ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde, re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
İnceleme konusu davada; davacı 21.09.1996 - 23.11.2003 tarihleri arasında kesintisiz çalıştığının tespitini talep etmiş, davanın kısmen kabulüne dair ilk karar Dairemizin 25.04.2011 tarihli ilamı ile dava konusu dönemde çalışan bordro ve komşu iş yeri tanıkları tespit edilerek dinlenilmeli, bu dönemde müfettiş incelemesi olup olmadığı araştırılmalı, uyuşmazlık ile ilgili bütün bilgi ve belgelerin toplanılması yönlerinden bozulmuştur. Mahkeme son kararında davacının 21.09.1996 - 12.09.2003 tarihleri arasında çalıştığının tespitine, 12.09.2003 - 22.11.2003 tarihleri arasındaki dönem yönünden dava açıldıktan sonra bildirim yapıldığından bu dönemle ilgili istem konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme kararında da açıkça vurgulandığı üzere, bir Mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda; Mahkeme yönünden o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine bozma kararında açıklanan hukuki esaslar çerçevesinde hüküm kurmak yükümlülüğü doğar.
Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş ise de, hüküm eksik inceleme ve araştırmaya dayalı olup, bozma gereği de yerine getirilmemiştir.
Somut dosyada; kömür ocağının ruhsat sahibinin ..., kömür ocağını işleten kişinin ise ... olduğu, kömür ocağının ... Kaymakamlığının 20.08.1996 tarihli olur"u ile işçi güvenliği kurallarına riayet edilmediğinden süresiz olarak kapatıldığı, Kurum tarafından 12.09.2003 tarihinde iş yerinde denetim yapıldığı anlaşılmaktadır. Ayrıca Uzunköprü Sulh Hukuk Mahkemesinin 2009/65 D. İş sayılı dosyası ile dava konusu kömür madeninde her yıl Ekim ayından Mart ayı sonuna kadar haftanın perşembe ve cuma günleri ile resmi ve dini bayramlar haricinde sezonluk tek vardiya olarak 6 saat çalışma yapıldığının tespitine karar verildiği görülmektedir.
Mahkemece, öncelikle kömür ocağını işleten ... ocağın açık olduğu dönemler, ocaktaki çalışma şekli ve çalışan kişiler hakkında beyanı alınmalı, dosya içeriğinde 20.08.1996 tarihinde ocağın kapatıldığı bilgisi olduğuna göre kapatma işlemini yapan birim araştırılmalı, ocağın kapatılmasından sonra yeniden açılma tarihi belirlenmeli, Türkiye Taş Kömürü Kurumundan ocağın açık kapalı olduğu dönemler sorulmalı, bu şekilde kömür ocağının açık ve faaliyette olduğu dönemler tespit edilmeli, dosyada dinlenen tanıkların bildirilen çalışmalarının kesintili olması nedeniyle kurum denetim raporu ve sulh hukuk mahkemesinin tespit dosyası getirtilerek, çalışmanın kesintili, kısmi süreli olup olmadığı, mevsimsel çalışma yapılıp yapılmadığı belirlenmeli, talep edilen dönemde bordrolarda çalışması bulunan kişilerden re"sen tanık tespiti yapılarak dava konusu ile ilgili beyanları alınmalı, bu şekilde yapılacak araştırma sonucunda elde edilecek deliller değerlendirilmek suretiyle hüküm kurulmalıdır.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalı ..."a iadesine, 10.12.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.