10. Hukuk Dairesi 2019/6243 E. , 2019/9672 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkeme, ilâmında belirtildiği üzere bozma ilamına uyarak davanın kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı Kurum ve davalılar ..., ..., ... tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
İnceleme konusu davada; davacı Ocak 1989-Temmuz 1999 tarihleri arasında kesintisiz çalıştığının tespitini talep etmiş, davanın husumet yokluğundan reddine dair ilk karar Dairemizin 15.10.2012 tarihli ilamıyla sigortalıyı fiilen çalıştıran işveren tespit edilerek davaya dahil edilmesi gerektiği yönünden bozulmuş ve mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın kabulüne, davacının ... Petrol Orman Ürünleri Tur.Tic.Ltd.Şti."de toplam 2043 gün çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
Dosya içerisinde bulunan bilgi ve belgelerden; davacı adına ... Akaryakıt Bayi tarafından 16.07.1990-1999/1 döneminde kesintili bildirim yapıldığı, ..."ün 20.10.2002 tarihinde vefat ettiği ve mirasçılarının davaya dahil edildiği, ... Pet. ve Orman Ürünleri....Ltd.Şti."nin 11.07.200 tarihinde İstanbul"da kurulduğu ve şirket yetkilisinin ... olduğu anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesidir. 506 sayılı Yasanın 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur.Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde, re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Mahkemece davacının ... Pet...Ltd.Şti."de çalıştığı yönünde karar verilmiş ise de davada taraf olarak yer almayan şirket hakkında hüküm kurulması yerinde değildir. Davacının bildirimleri ... Akaryakıt Bayii tarafından yapılmış olup, davacının çalıştığı iş yeri ile ... Pet...Ltd.Şti arasında organik bağ olup olmadığı, şirketin iş yeriyle ilgisi araştırılmalı, ... Pet...Ltd.Şti. ile ... Akaryakıt Bayii iş yerine ait ticaret sicil kayıtları ve vergi kayıtları celp edilerek incelenmeli, şirketin davacının çalıştığı iş yeri ile ilgisinin bulunduğunun tespit edilmesi halinde şirket davaya dahil edilmeli, şirketin ilgisinin olmadığının tespit edilmesi halinde şirket hakkında hüküm kurulmasının hatalı olacağı gözetilmelidir.
Mahkemece, açıklanan maddi ve hukuki esaslar gözetilmeden yanılgılı değerlendirme ile yazılı biçimde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum ve davalılar ..., ..., ..."ün bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılar ..., ..., ..."e iadesine, 10.12.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.
